El Esmaul Husna: Er-Rahman / Er-Rahim

El Esmaul Husna: Er-Rahman / Er-Rahim

mumsema
ER-RAHMÂN / ER-RAHÎM

Her iki mübarek isim de Allah’ın sonsuz bir merhamet sahibi olduğunu ifade ederler.

Rahmet ve merhamet; kısaca, ‘hayrı irade etmek ve sonsuz ihsan ve ikramda bulunmak’ mânâsına gelir.

Merhamet için yapılan şu tarif çok güzeldir:

Merhamet; acıları, afetleri, sıkıntıları gidererek yerlerine hayrı, sürur ve saadeti ikame etme duygusudur.

Rahmân ismi, ‘insan-hayvan, mü’min-kâfir farkı gözetmeksizin her canlının her türlü rızkını veren ve onları koruyup gözeten mânâsına gelir.

Rahîm ise, iradesini doğru kullanan kullarına iman, ibadet, hidayet saadetini kazandıran ve onlara ebedî Cennetler hazırlayan demektir.

Rahmân ismi, ilk yaratılışa bakar. Nitekim, Cenâb-ı Hak, yarattığı her varlığı, onların iradeleri dışında nice ihsanlara mazhar kılar.

Rahîm ismi ise, daha çok, ikinci yaratılışa bakar ve iradelerini hayra, doğruya, güzele yönlendiren bahtiyar kullar için, ikinci yaratılışta, sonsuz lütuflar, nimetler, ikramlar verileceği müjdesini taşır.

Demek oluyor ki, Rahmâniyetin tecellisinde ‘cebir’, yani mahlukun iradesi dışında bir ikram ve ihsanda bulunma söz konusudur.

Rahîmiyetin tecellisinde ise insanın cüz’î iradesini doğru kullanması şartı vardır.

Rahmân hem isimdir hem de sıfat, Rahîm ise sadece sıfattır. Bundan dolayı, Rahmân ismi başkalarına nisbet edilmez., ama Rahîm ismi nisbet edilebilir.

Diğer taraftan, ‘Allah, dünyanın Rahmânı, ahiretin Rahîmidir’ buyrularak, Rahmân sıfatının ezel ile, Rahîm sıfatının ise ebediyetle ilgili olduğuna dikkat çekilir.

Kur’ân-ı Kerîm’de Rahîm ismi, daha çok Ğafur ismiyle birlikte kullanılmış, böylece en büyük rahmetin mağfiret olduğuna dikkat çekilmiştir. Şu halde mağfiret, Rahîm isminin en güzel bir tecellisidir.

Rahmân ismi dünyada nail olduğumuz nice nimetlere, Rahîm ismi ise ahirette kavuşmaya namzet olduğumuz ebedî saadetlere nazarımızı çevirir.

Güçsüzlere merhamet edene, Rahmân olan Allah da merhamet eder. Hadis-i Şerif

Nur Külliyatı’nda, şefkatin ‘Rahîm ismine îsal’ ettiği beyan edilerek şu noktaya önemle dikkat çekilir:

Şefkat-i insaniye, merhamet-i Rabbaniyenin bir cilvesi olduğundan; elbette rahmetin derecesinden aşmamak ve Rahmeten-lil-âlemîn Zât’ın (a.s.m.) mertebe-i şefkatinden taşmamak gerektir. (Kastamonu Lahikası)

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın, kâinatı ve içindeki eşyayı hizmetine vermekle merhametine mazhar kıldığı bir kulunu, küfür ve isyanı sebebiyle Cehennemine atmasına acımak, ruh ve kalbin hastalığından ileri gelir. Zira, sıhhatli bir kalb ve müstakim bir akıl çok iyi bilir ki:

Allah’ın rahmetinden fazla rahmet edilmez. Allah’ın gadabından fazla gadab edilmez. (Sözler)

Biz Cehennem azabına uğramayı hak etmiş insanlara yersiz şefkat göstereceğimize, onları bu noktaya gelmeden önce yakalamanın ve kendilerine yardımcı olmanın yollarını aramak durumundayız.

İnsan, fakirleri doyurmak ve güçsüzlere yardım etmekle Rahmân isminden; yanlış yolda gidenlere acıyıp şefkat etmek ve onları iman ve hidayet yoluna davet etmekle de Rahîm isminden feyiz alır.

Alaaddin Başar (Prof.Dr.)

Cevap: El Esmaul Husna: Er-Rahman / Er-Rahim

Hoca
Rahman

Rahman : Yarattığı bütün canlılara nimet veren
Ar-Rahman : The All- Merciful who wills goodness and mercy for all creatures

Cenab-ı Hak buyuruyor:

"Senden önce gönderdiğimiz elçilerimize sor! Rahmân’dan başka tapılacak tanrılar emretmiş miyiz? " (1)

Rızıkları, ihtiyaçları ve her türlü iyilikleri ihsan husunda rahmetini mahlukatından hiç esirgemeyen anlamında olan Rahman, Rahim isminden daha geniş kapsamlı bir mana ifade eder.

Rahmân, Yüce Allah’ın hem ismi hem de sıfatıdır. Bu isim, Allah lafzına bağlı olarak zikredildiğinde sıfat anlamındadır.Ancak Kur’an’da bu şekilde değil, özel isim olarak kullanılmıştır. Bu isim sadece Allah’a has özel isimlerden olduğu için daha çok bir isme bağlı olarak değil; yalnız zikredilmesi hoş karşılanmıştır. Rahman’ın bu şekilde kullanılması O’nun Rahman sıfatına ters gelmez. Çünkü Allah ismi de uluhiyet sıfatına delalet ettiği halde hiç bir zaman başka sına ait bir sıfat olarak zikredilmemiştir.

Kur’an’ın ilk ayeti olan Besmeledeki Rahman ve Rahim sıfatları arasındaki fark, Allah teala, Dünyanın Rahmanı ve Ahiretin Rahimidir cümlesinde veciz bir şekilde dile getirilmektedir. Rahman vasfı gereği Cenab-ı Hakk, dünyada bütün canlılara, mümin-kafir ayırımı yapmaksızın bütün insanlara, şefkat ve merhametle davranmayı kendi nefsine farz kılmıştır.

Yüce Allah bir kudsi hadiste şöyle buyurur: "Rahmetim gadabımı geçmiştir."

Tenbih : Kul, önce Allah’ın gafil kullarına merhamet edip onları olanca güçleriyle onları Allah yoluna vaaz ve nasihat etmek suretiyle çevirmeye çalışmalıdırlar. Bu konuda şiddet yolundan ziyade yumuşaklık ve şefkat yollarını tercih etmelidir. Asilere de merhamet gözü ile bakmalı, eziyet ve zulüm nazarı ile bakmamalıdır.

Müminin başlıca gayesi, insanlardan ortaya çıkan her mâsiyet sanki kendi nefsinden ortaya çıkıyormuş gibi, o masiyeti onlardan bertaraf etmeye olanca gücüyle çalışmalı ve bu suretle onları Allah’ın gazabına uğramaktan kurtarmak olmalıdır.

İhlasla "Yâ Rahman" diye bir müslüman bu isme devam etse, kalbi yumuşar, zalimlerden emin olur, maddi ve manevi nimetlere nâil olur. (4)
MA’SİYYET (Mâsiyet): İtâatsizlik, isyân. Günâh olan işler, Allahü teâlânın beğenmediği şeyler; Allahü teâlânın emrettiği şeyi yapmamak veya yasak ettiğini yapmak, haramlar. Allahü teâlânın yasak ettiği şeyler, günahlar.

Ma’siyet, insanı küfre sürükler.(8)
Nefse sükûnet ve kalbe ferahlık veren iş, iyi iştir. Nefsi azdıran, kalbe heyecan veren iş ma’siyettir. (8)
İyiler de, kötüler de, iyilik yapar. Fakat yalnız iyiler, ma’siyetten sakınır. (İmâm-ı Rabbânî)
Ma’siyet yapınca, hemen tövbe etmelidir.Gizli işlenen günâhın tövbesi gizli, açık işlenen günâhın tövbesi de açık olur. (Ma’sûm-i Fârûkî)
Ma’siyete tövbe etmemek, bu günâhı yapmaktan daha kötüdür. (Ca’fer bin Sinân)

İnsanın günâhından korkması, tâat; korkmaması ise, ma’siyettir. En büyük günâh, bir ma’siyetin ma’siyet olduğunu bilmemektir. Bundan daha kötüsü, ma’siyet olan bir şeyi, tâat, Allahü teâlânın beğendiği şey olarak bilmektir. Onun için dînî bilgileri lâzım olduğu kadar mutlaka öğrenmelidir. (Ahmed bin Âsım Antâkî)
Kaynaklar

1) Zuhruf, 45
2) Bakara 163
3) Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004
4) Yüce Allah’ (c.c)ın Güzel İsimleri Esmâ-ül Hüsna, Rauf Pehlivan, İstanbul Dağıtım A.Ş. 2002
5) Calligraphy, The Most Beautiful Names, Tosun Bayrak, Threshold Books, 1985
6) İslami City
7) Esma’ül Hüsna Şerhi İmam-ı Gazali, Mütercim M.Ferşat, Ferşat Yayınları, 2005
8) Hadîs-i şerîf- Mektûbât-ı Ma’sûmiyye

Yanıt: El Esmaul Husna: Er-Rahman / Er-Rahim

Hoca
Rahim

Rahim : Acıyıcı
Ar-Rahim : The All compassionate who acts with extreme kindness.

​Cenab-ı Hak buyuruyor:
"O Rahmân’dır ve Rahim’dir" (1)

"O, öyle Allah’tır ki, O’ndan başka tanrı yoktur. Görülmeyeni ve görüleni bilendir. O, esirgeyendir, bağışlayandır." (2)

Rahman ve Rahim isimleri aynı kökten türetilmiştir. Her ikisi de mübalağa ifade eder.
Rahim sıfatının tecellileri ise daha çok ahirette görülecek, Cenab-ı Hakk’ın oradaki ikram ve ihsanları müminler için olacaktır.
Kur’an-ı Kerim’in 115 ayetinde büyük çoğunluğu çok bağışlayıcı anlamına gelen "gafur" sıfatı ile birlikte olmak üzere "rahim" sıfatı kullanılmıştır. Bu da Cenab-ı Hakk’ın ne kadar bağışlayıcı ve merhametli olduğunu gösterir. Dört ayettede "erhamü’r-rahimin (merhametlilerin en merhametlisi)" tamlaması kullanılmıştır.
Tenbih : Kul gücü yettiği kadar muhtaç durumda olan kimselerin ihtiyacını karşılamalı, yanında ve memleketinde ihtiyacını karşılamadığı hiç bir fakir bırakmamalı. Muhtaçların ihtiyaçlarını ya para ile ya da nüfuzu ile veyahut hayra delâlet etmekle, daha olmazsa zengin ve söz sahibi olan kişilere başvurmak suretiyle karşılamalıdır. Bu saydıklarımızdan aciz olursa, o zaman ona hayırlı dualar yapmak suretiyle onun hüzün ve kederini paylaşmalıdır. biriz.biz/esma/esma3.htm#6(6)

Her kimse bu ismi "Yâ Râhim" her farz namazdan sonra yüz kere okursa gaflet ve unutkanlıktan, gönül pekliğinden emin olur. Yine demişlerki, bir kimse sabah namazından sonra Rahim ismini yüz kere okursa bütün yaratılanlar o kimseye merhamet eder. biriz.biz/esma/esma3.htm#4(4)

Kaynaklar

1) Fatiha, 3
2) Haşr, 22
3) Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004
4) Miftahü’l Kulûb, Kalplerin Anahtarı, (Fethiye Evradı Bölümü) Mehmed Nuri Şemseddin Nakşıbendî, Bedir Yayınevi, 2001
5) Calligraphy, The Most Beautiful Names, Tosun Bayrak, Threshold Books, 1985
6) Esma’ül Hüsna Şerhi İmam-ı Gazali, Mütercim M.Ferşat, Ferşat Yayınları, 2005

Soru: El Esmaul Husna: Er-Rahman / Er-Rahim

Ebu Ducane
Allah hayırlı mükâfaat versin hocam

Hoca
ER-RAHMAN
Dünyada mümin, kafir bütün yaratıklara rahmet eden, rahmeti, acıması sonsuz olan. Kendisine inanan-inanmayan herkese rahmet ve merhametini ayrım yapmadan dünyada sunan.
Rahman: Acıyan, sadece acımakla kalmayan, o acıyıgideren… Bütün yaratıklara rızkları, yaşama vesileleri ve her türlü faydalarıhususunda rahmeti yayılmış olan acıma sahibi demektir. Rahmeti, mümin olsun, kafir olsun, iyi olsun, kötü olsun bütün yaratıklara şamildir. Rahman, rahmetin daha ileri bir derecesini ifade eder.
Yüce Allah bir kudsi hadiste şöyle buyurur:
"Rahmetim gadabımı geçmiştir." [1] Hikmet ve Esrarı
Bir Müslüman inanarak, ihlâsla "Yâ Rahman" diye bu mübarek ismin zikrinde devam ederse onun tecellisine, eserlerine nâil olur. Allah’ın lütfuna nâil olur. Kalbi yumuşar. Zalimlerden emin olur. Hacetleri yerine gelir. Allah’ın izniyle şifa bulur. Maddî ve manevî nimetlere nâil olur. [2]

ER-RAHİM
Anlamı:Ahirette sadece müminlere rahmet eden.
Açıklaması: Rahmet ve merhameti sınırsız olan. Kendisine inanan ve hayatını kendi emir ve yasaklarına göre yaşayan müminlere ahirette rahmet eden.
Rahim ismi, sadece müminlere şamildir. Kafirlere ve Allah’ın emirleri dışında yaşamış kimselere değil. Bu ismin tecellisi ahirettedir.
Yüce Allah buyuruyor:
"Allah, müminler için Rahim’dir." [3]
Ama "Allah, müminler için Rahman’dır" şeklinde bir ayet yoktur.
Rahîm isminin ifade ettiği rahmet, Allah’ın lütfu olan rahmeti, iyiye kullanarak çalışanlara verilen bir nimettir.

Hikmet ve Esrarı:
Bir Müslüman inanarak, ihlâs ve samimiyetle ‘Yâ Rahîm" diye bu mübarek ismin zikrine devam ederse onun tecellisine, eserlerine nâil olur. Duası kabûl olunur. Allah’ın rahmetine nâil olur. Bütün yaratıkların merhametini celbeder. Afet ve belâlardan kurtulur. Ahirette Allah’ın rahmetine nâil olur. [4]

esmaül hüsna er rahman, er rahman esmaül hüsna, esmaül hüsna rahman