Aksamul Kuran (kurandakı Yemınler)

Aksamu’l Kur’an (kur’an’dakı Yemınler)

Hoca
AKSAMU’L-KUR’AN (KUR’AN’DAKI YEMINLER)

Kur’an’ın bazı ayetlerinde Allah’ın kendi yüce ismi üzerine, rasullere, Kur’an’a, meleklere, kıyamet gününe, tabiatta bulunan önemli varlıklara yemin edilmiştir. Kur’an’da yeminlerin bulunmasındaki sebepler şöyle açıklanmıştır:
1) İslam’dan önceki Arapların toplum hayatında yeminin büyük rolü vardır. Arapların öteden beri alıştıkları bu usulü Kur’an-ı Kerim muhafaza etmiştir.
2) İndirilen ayetler yeminlerle teyid edilip ayetler ve öngördüğü hususlar vurgulanmıştır.
3) Yemin edilen şeyin kıymet ve önemine işaret edilmiştir.
4) Dinleyenlerin dikkatlerini çekmek için kullanılmıştır.[1]
Kur’an’da 17 surenin başında yemin bulunmaktadır. Bunlar şunlardır: Melekler (Saffat), Felek (Buruc, Tarık), Feleğin levazımı (Necm, Fecr, Şems, Leyl, Duha, Asr), Hava (Zariyat, Mürselat), Toprak (Tur), Bitki (Tin), Hayvanı nâtık (Naziat), Hayvan (Adiyat)[2]
Ayrıca sure içlerinde de bir çok yemin mevcuttur. Bunlardan bazıları:
1) Allah’ın kendi ismine yemin etmesi: Hicr: 15/92, Zariyat: 51/23, Yunus: 10/53, Teğabun: 64/7, Meryem: 19/68, Nisa: 4/65, Mearic: 70/40
2) Rasulullah’ın yemin etmekle emredilmesi: Teğabun: 64/7, Sebe’: 34/3, Yunus: 10/53.
3) Kur’an üzerine yemin edilmesi: Yasin: 36/2-4, Vakıa: 56/75-77, Zuhruf: 43/1-3.
4) Rasulullah üzerine yemin edilmesi: Yasin: 36/2-4.
5) Melekler üzerine yemin edilmesi: Mürselat: 77/1-7.
6) Tevhid için yemin edilmesi: Saffat: 37/1-4.
7) Ceza, va’d ve vaid için yemin edilmesi: Zariyat: 51/1-5, Tur: 52/1-8.
Kur’an’da kasemi (yemini) ifade eden ayetler vav veya la harfleriyle başlamıştır. Yemine La nefiy harfiyle başlanması eski arap yeminlerinde de vardı. Kasem fiiline ilave edilen bu harfle söz takviye , i’zam ve te’kid edilmiş olur. Bu şekilde ilave, müfessirler tarafından şöyle izah edilmiştir:
1) Kelamın ahengini tezyin için ziyade kılınan ve nefiy manası kasdedilmeyen ziyade bir La dır.
2) Bunun aslı te’kid lamı yani ibtidaiye lamıdır. Vakf halinde olduğu gibi, fethası işba’ edilmiştir. Buna göre kelime La uksimu değil Le uksimu dur.
3) Bu harf nefiy içindir. La vAllahi denildiği gibi, aslı üzere nafiyedir. Son görüşe göre bu harfe şu manalar verilmektedir.
a) İş öyle onların zannettikleri gibi değil, yemin ederim…
b) Artık başka söze lüzum yok, yemin ederim..
c) Şu söyleyeceğim söz o kadar mühim ve büyüktür ki, bunun büyüklüğünü tanıtmak için kasem etmek bile onu hakkıyla büyültemez…
d) İş o kadar açıktır ki, yemin bile etmiyorum…
e) Bunu kasemden evvel muhatabın zihnini tahliye manası ile de izah edebiliriz ki, şimdi zihninden bütün muhalif fikirleri sil, söylenecek ve dinlenecek başka bir şey yok, ancak söyleyeceğim şu hakikat vardır. Kasem ederim ki…

Aksamu’l-Kur’an Kaynakları:

1) Şemseddin İbnu’l-Kayyım el-Cevziyye (751/1350), et-Tibyan fi Aksami’l-Kur’an, Tah: Taha Yusuf Şahin, Kahire, ts. 280, Mekke, 1321, Kahire, 1933, Tah: Muhammed Hamid el-Fıkhi.
2) Abdulhamid el-Ferahi, İman fi Aksami’l-Kur’an, Kahire, 1349, Hindistan, 1329, s. 55.

[1] Cerrahoğlu-Tefsir Usulü: 174-175; Ali Turgut-Tefsir Usulü ve Kaynakları: 169.

[2] Suyuti-El-İtkan: 2/106.

kuranda yeminle başlayan sureler, yeminle başlayan sureler, kuranda yeminle başlayan ayetler