İmanın Şubeleri (Kalbin amelleri, Dilin amelleri)

İmanın Şubeleri (Kalbin amelleri, Dilin amelleri)

Muhasibi
İmanın Şubeleri

Kadı Iyaz şöyle demiştir: "Bir grup âlîm kendi ictihadları ile burada bahsedilen imanın şubelerini belirlemeye çalışmışlardır. Ancak hadiste kasdedilenin bunlar olduğunu söylemek çok güçtür. Burada sayısı belirtilen şubeleri ayrıntılı olarak bilmemek imanı zedelemez".
Âlimlerin bu konuda ortaya koyduğu görüşlerden yola çıkarak imanın şubelerini aşağıdaki şekilde beürledim: Bu şubeler kalbin, dilin ve bedenin amelleri olarak üç kısma ayrılır.
A. Kalbin amelleri: Kalbin amelleri inanç ve niyet ile ilgili hususları içerir. Bu bölümde yirmi dört özellik bulunmaktadır:
1. Allah’a inanmak: Allah’ın zatma, sıfatlarına, birliğine, O’na benzer hiçbir şeyin bulunmadığına, O’ndan başka her şeyin sonradan yaratıldığına inanmak buna girer.
2. Meleklere inanmak,
3. Kitaplara inanmak,
4. Peygamberlere inanmak,
5. Kadere, hayır ve şerrin Allah’tan olduğuna İnanmak,
6. Ahiret gününe inanmak: Kabir suali, ba’s/öldükten sonra dirilme, neşir, hesap, mizan, sırat, cennet ve cehenneme inanmak da buna dahildir.
7. Allah’ı sevmek,
8. Allah için sevmek- Allah için buğzetmek,
9. Hz. Peygamber’i Baüahu sevmek ve onun yüceliğine inanmak: Hz. Peygamber’e selam getirmek, sünnetine uymak da buna girer.
10. îhlas. Riya ve nifakı terk etmek de buraya girer.
11. Tevbe,
12. Havf (Allah’tan korkmak),
13. Recâ (Allah’ın rahmetini ümit etmek)
14. Şükür,
15. Vefa,
16. Sabır,
17. Kazaya rıza göstermek,
18. Tevekkül,
19. Rahmet,
20. Tevazu: Büyüğe saygı, küçüğe merhamet göstermek de buna girer.
21. Kibir ve kendini beyenmeyî terk etmek,
22. Kıskançlığı terk etmek,
23. Kini terk etmek,
24. Öfkeyi terk etmek.

B. Dilin amelleri: Dilin amelleri yedi özelliği içerir:
1. Tevhid’i telaffuz etmek,
2. Kur’an okumak,
3. İlim öğrenmek,
4. ilim öğretmek,
5. Dua,
6. Zikir: İstiğfar da buna girer.
7. Boş sözlerden kaçınmak.
C. Bedenin amelleri: Bedenin amelleri otuz üç özelliği içerir.
a. Bunlardan on beş özellik kişinin bizzat kendisi ile ilgilidir:
1. Hissen ve hükmen temizlenmek: Necasetlerden kaçınmak da buna girer.
2. Avret yerlerini örtmek,
3. Farz ve nafile namazları kılmak,
4. Zekât,
5. Köle azat etmek,
6. Cömertlik: Yemek yedfrmek ve misafirleri ağırlamak da buna girer.
7. Farz ve nafile oruçları tutmak,
8. Hacca gitmek ve umre yapmak
9. Tavaf etmek
10. İtikafta bulunmak,
11. Kadir gecesini araştırmak,
12. Dinini fitnelerden korumak: Şirk ülkesinden hicret etmek de buna girer.
13. Adağı yerine getirmek,
14. Yeminlerini tutmak,
15. Keffâretlerİ eda etmek.
b. Altı özellik de kişinin kendisine bağlı olanlara karşı yerme getirmesi gereken görevlerdir:
1. Evlenmek suretiyle iffetini korumak,
2. Aile fertlerinin haklarını yerine getirmek,
3. Ana~babaya iyilik etmek, onlara isyan etmekten kaçınmak,
4. Çocukları terbiye etmek,
5.Akrabalarla ilişkiyi sürdürmek,
6.itaati hak eden efendilere itaat etmek (veya kölelere iyi davranmak).
c. Bunlardan on yedi özellik topluma karşı yerine getirilmesi gereken Özelliklerdir:
1. Adaletle hükmetmek,
2.Yöneticilere itaat etmek,
3. İnsanların arasını düzeltmek, (Haricîlerle ve eşkıya fle savaşmak da bunagirer)
4. İyilik konusunda yardımlaşmak: İyiliği emretmek ve kötülüğü yasaklamak da buna girer
5. Dinde belirtilen cezalan (had cezalarını) uygulamak,
6. Cihad etmek, İslâm ülkesinin sınırlarını korumak,
7. Emaneti eda etmek, ganimetin beşte birini hazineye ödemek,
8. Borç vermek, borç aldığında geri ödemek,
9. Komşuya ikram etmek,
10. İnsanlarla güzel ve iyi geçinmek,
11. Helal yoldan mal kazanmak ve bu malı gereken yere harcamak,
12. İsrafı ve gereksiz yere harcamayı terk etmek,
13. Selâma karşılık vermek,
14. Hapşırana "yerhamükAllah" demek,
15. İnsanlara eziyet vermemek,
16. Oyun ve eğlence gibi boş şeylerden kaçınmak
17. Yoldan gelip geçenleri rahatsız eden şeyleri kaldırmak
Bunlar toplam altmış dokuz özellik etmektedir. Burada birbirine eklenen özellikleri ayırmak suretiyle bunları yetmiş dokuza çıkarmak da mümkündür.
Müslim’in rivayetinde şu fazlalık yer almaktadır: "Bu özelliklerin en üstünü Lâ ilahe illAllah, en alt derecesi de gelip geçenleri rahatsız eden şeyleri yoldan kaldırmaktır" Bu hadis, imanla ilgili özelliklerin mertebelerinin birbirinden farklı olduğunu göstermektedir.

Cevap: İmanın Şubeleri (Kalbin amelleri, Dilin amelleri)

Ecrinim
Allah c.c. razı olsun kardeşim

Cevap: İmanın Şubeleri (Kalbin amelleri, Dilin amelleri)

Şema
İmanın Yetmiş Küsür Şubeleri nelerdir?

Soru:
Peygamberimiz (sav) "İman yetmiş küsür şubedir" buyurmaktadır. Bu yetmiş küsür şube hangileridir?

Cevap:
Peygamberimiz (sav) buyurdular: İman yetmiş küsür şubedir. En üstünü La İlahe İllAllah sözü, en alt tabakası, yoldaki eza veren şeyleri gidermek de imandandır. (Müslim, İman, 58; Tirmizi, İman, 6; Ebu Davut, Sünnet, 18; İbn-i Mace, Mukaddime, 9)

Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat uleması yukarıdaki mezkur hadise istinaden imanın mertebelerini 77 adet saymışlardır. Bunlara tamamen uyanın imanı kemale ermiştir. Bu amellerin eksikliği nispetinde imanında noksanlık saymışlardır. Çünkü amel imandan bir cüz olmasa da imanın kemalindendir. İmanda ise bir çekirdekten meyveli ağaca kadar, mum ışığından güneşe kadar mertebeler bulunduğu gibi mertebeler mevcuttur.
Bunu te’yid eden başka hadisler de vardır.
İmanın son noktası, haramlardan titizlikle sakınmaktır ( C. Sağir, 2: 96)
Kişinin ‘İnşAllah’ demesi imanın kemalindendir. ( C. Sağir, 2; 50)
Mü’minin iman bakımından en üstün olanı, ahlakı en güzel olanı, aile efradına en lütufkâr davrananıdır. ( Tirmizi, İman, 6; İbn-i mace, Nikâh, 50)
Temizlik İmanın yarısıdır. (Müslim, Tahare, 2; Tirmizi, Dua, 85)

İmanın 77 Şubeleri:
Kişiye lazım olan önce sahih ve sağlam bir itikada sahip olması, dindeki tüm şüphelerin giderilmesidir. Şüphe imana zıttır. Şüphe gelince iman gider. Böyle birisinin ameli ne şekilde olursa olsun kendisine ahirette fayda vermez. İmanın kemalinden maksud olan sahih bir imandan sonra amellerin her biri ile iman kemale erer.
İman İle İlgili Olarak:
1. Allah’ın varlığına ve birliğine iman etmek,
2. Her yerde hazır ve her mekanda nazır olup bizzat her işi yaptığına iman,
3. Hayat,
4. İlim,
5. İrade,
6. Kudret,
7. Semi’,
8. Basar,
9. Kelam sıfatlarına kemaliyle iman.
10. Meleklere,
11. Kitaplara,
12. Peygamberlere,
13. Öldükten sonra cesedin dirilip hesaba çekilmesine,
14. Âlemin sonradan yoktan Allah’ın kudreti ile yaratıldığına,
15. Tüm mahlukatın dirilip Mahkeme-i Kübra da hesaba çekilmesine,
16. Mizanda amellerin tartılmasına,
17. Sırattan geçilmesine,
18. Peygamberimiz (sav) in ahirette Şefaat-i Kübra ile tüm insanlığa şefaatine,
19. Cennetin ehl-i imana verilmesine,
20. Cehenneme ehl-i Küfür ve İsyanın hak ederek girmesine inanmak.
Amel İle İlgili Olarak:
21. Nikah akdi ile evlenmek,
22. Kadının kocaya itaat etmesi,
23. Erkek ve kadının zinadan kaçınması,
24. Anne- babaya itaat etmek,
25. Çocuklarının terbiyesini güzel yapmak,
26. Akrabayı ziyaret etmek ve yardımcı olmak,
27. Büyüklere saygılı olmak ve itaatkar davranmak,
28. Kendi maiyetinde olanlara iyilik ve ikramda bulunmak,
29. Emanete riayet etmek,
30. Camiye ve cemaate devam etmek,
31. İdarecilere itaat etmek, meşru emirlerine uymak,
32. Daima insanlara iyilik etmek ve yardımsever olmak,
33. Şeair-i İslamiye olan selamı yaymak,
34. Emr-i Bi’l-Ma’ruf ve Nehy-i Ani’l- Münkeri yapmak,
35. Dinini her nevi tehlikeden ve şüphelerden korumak,
36. Nefsini kötü alışkanlıklardan korumak,
37. Aklını sarhoş edici maddelerden ve yanlış fikirlerden korumak,
38. Malını haramdan, israftan ve telef olmaktan korumak,
39. Namusunu haramdan ve haramiden korumak,
40. Müslümana gelen zararı gidermeye çalışmak,
41. Nesebi ve nesli korumak,
42. Taharete ve temizliğe önem vermek,
43. Setr-i Avret ile tesettüre uyarak, bedenini nâ-mahramden korumak,
44. Beş vakit namazı eksiksiz kılmak,
45. Oruç tutmak,
46. Zekat vermek,
47. Cenazeye iştirak etmek,
48. Hacca gitmek,
49. Adaklarını yerine getirmek,
50. Yemine tazim etmek ve olur olmaz yemin etmemek,
51. Kefaretlerini ifa etmek,
52. Gönlünden dünya ve mal sevgisini gidermek,
53. Makam ve şöhret sevgisini gidermek,
54. Kalbinde düşmanlık, kin ve nefrete yer vermemek,
55. Kalbinden haset ve fesadı izale etmek,
56. Gönlünde riya ve süm’aya yer vermemek, ihlası esas almak,
57. Amelini beğenmemek, gurura kapılmamak,
58. Başkalarını hor ve hakir görerek kibre kapılmamak,
59. Kalbinde nifak ve ikiyüzlülüğe yer vermemek,
60. Daima kendini noksan ve kusurlu görerek tövbeye devam etmek,
61. Allah’tan korkmak, başkalarından korkmamak,
62. Günah işlemekten korkmak, ölümden korkmamak,
63. Allah’tan daima ümit var olmak, ümitsizliğe düşmemek,
64. Daima haya ve iffet üzere olmak,
65. Allah’ın nimetlerine şükretmek,
66. Sana karşı iyilik yapan her kese iyilik derecesine göre vefalı olmak,
67. Her işinde ihlaslı olmak, sadece Allah rızasını gözetmek,
68. Her işinde sabırlı olmak ve hayırlı ilerinde sebat etmek,
69. Helal kazanç peşinde koşmak, harama asla iltifat etmemek,
70. Herkese sevgi ve muhabbet beslemek,
71. Kötülükten ve kötü arkadaştan kaçmak,
72. Her işinde Allah’a dayanıp güvenmek, mütevekkil olmak,
73. Allah’ın sana takdir ettiği şeye razı olmak.
74. İlim öğrenmek,
75. Öğrendiğin ilmi hayırlı işlerde kullanmak,
76. İnsanlara faydalı olmak için çalışmak,
77. Kur’an-ı Kerimi amal etmek için okumak ve peygamberin sünnetine uymak.

(Kaynak: İsmail Hakkı Bursevi, Şuabu’l İman)

Cevap: İmanın Şubeleri (Kalbin amelleri, Dilin amelleri)

tarkowskitat
îhlas Riya ve nifakı terk etmek de buraya girer.

kalbin amelleri, kalbin ameli