Vitir namazında veya herhangi bir namaz kılarken, kaçıncı rekatta olduğunu unutan kişi namazı nasıl tamamlar?

Vitir namazında veya herhangi bir namaz kılarken, kaçıncı rekatta olduğunu unutan kişi namazı nasıl tamamlar?

Kayıtsız Üye
Vitir namazında veya herhangi bir namaz kılarken, kaçıncı rekatta olduğunu unutan kişi namazı nasıl tamamlar?

Cevap: Vitir namazında veya herhangi bir namaz kılarken, kaçıncı rekatta olduğunu unutan kişi namazı nasıl tamamlar?

Muhasibi
Öncelikle namazda iken veya namazı bitirdiken sonra, aklınıza namazı eksik kılmakla ilgili düşünceler vesvese olduğundan, bunlara ittiba edilmez. Namazda iken kaçıncı rakatta olduğunuzu unuttuysanız, o zaman güçlü tahmininiz hangisi ise ona göre hareket edersiniz.
Vitir namazında iki ile üç rek’at arasında şüpheye düşerse, ayakta bulunuyorsa o takdirde içinde bulunduğu rek’ati tamamlayıp Kunût okur ve oturur, selâm vermeden kalkıp bir rek’at daha kılar ve tekrar Kunût okuyarak namazım tamamlar, sonunda Yanılma Secdesi yapar.
Tabii, iki ile üç rek’at arasında şüphe ederken bir tercih yapamadığı takdirde böyledir. Gönlü üç rek’at kıldığına yatışırsa, bu takdirde üçüncü rek’ate kalkmaya gerek yoktur. Muhtar olan da budur.
Bu hususta Bahrirâik sahibi ile Fethülkadir sahibi şu genel kaideyi belirtmişlerdir:
Namazda rek’at sayısında şüphe edildiğinde, ister bir tercih yapılsın az rek’at esas kabul edilsin, ister çok rek’ate kalb yatıştığı için o esas kabul edilsin, her iki surette de namaz sonunda Yanılma Secdesi yapmak vâcibdir. Ne var ki fukahanın bir kısmı böyle genel bir kaaideyi benimsememiştir.
Buna bir misal verelim:
Dört rek’atli bir namazda üç ile dört rek’at arasında şüpheye düşer, biraz düşündükten sonra üç rek’at kıldığını hatırlarsa, -eğer düşünme süresi bir rükün edâ edilecek kadar bir süre almamışsa- o takdirde yanılma secdesine gerek yoktur. Ama bir rükün edâ edilecek kadar bir süre geçmişse, farzı geciktirmeden dolayı Yanılma Secdesi vâcib olur. 1
Namaz kılarken mukim ve misafir (eyleşik ve yolcu) olduğunda şüpheye düşerse, kesin bir sonuca varamıyorsa, o takdirde ikinci rek’atin,sonunda oturup farz ve vâcib olanı ihtiyaten yerine getirip öylece namazını tamamlar. 2
İmam dört rek’atli namaz kıldırırken ikinci secdede iki rek’at ile üç rek’at kıldırdığı arasında şüphe eder ve bir tercih yapma durumunda olmaz, sadece cemaatin, secdeden kalkıldığında ne yapacağına bakıp onlara uymayı düşünürse, o takdirde cemaat, secdeden kalkıldığında oturursa, o da oturur, kalkarsa, o da kalkar ve bu durumda Yanılma Secdesi gerekmez. Çünkü şüphe, cemaatin hareketiyle giderilmiş ve farz da geciktirilmemiştir.3
İmam namazda şüpheye düşer ve kalbinin yatıştığı ölçüde namazını kılıp tamamladıktan sonra, doğruluğuna güvenilen iki adam ona kaç rek’at kıldığını haber verirse, onların sözüne uyarak namazını ona göre düzenler; noksan kılmışsa iade eder.
Ama yalnız bir kişi kendisine farzedelim, üç rek’at kıldığını haber verirse, artık onun sözüne itibar etmez. Çünkü kendisi bir tercih kullanmıştı. Haber veren de bir kişi olduğuna göre bu tercih bozulmaz.4
Ne var ki İmam Muhammed’den yapılan rivayete göre, haber veren doğru ile yalan arasında söz söyleyeceği şüphesi hasıl olursa, o takdirde kılınan namaz ihtiyaten iade edilir.5
Dipnotlar:

1. El-Muhit / Radıyüddin Serahsî – Fetâva-yi Hindiyye.
2. Tatarhaniyye – Fetâvâ-yi Hindiyye.
3. El-Muhit / Radıyüddin Serahsî.
4. Fetâvâ-yi Hindiyye – El-Muhit / Serahsi.
5. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/432-434.