İmsak vakti geçtiği halde bir şey yemek oruç olur mu?

İmsak vakti geçtiği halde bir şey yemek oruç olur mu?

hallimsib
Selamün Aleyküm

Bir sorun olacaktı. Bu sabah saat 4 buçuk gibi yani sabah ezanı okunduğu sıra birisi beni kaldırdı ve bana içecek bir şey verdi. Zorlanmayım diye. Fakat ben saatte baktım 4 buçuk o kişiye dedim böyle oruç olmaz diye. Gene içirdi bana. Neyse. Uyandığımda böyle oruç olmaz diye niyet etmedim. Bu durumda oruç olur mu. Yani saat 4 buçukta bir şey içmiştim. Sabah uyanıncada niyet etmemiştim. Fakat şimdi niyet etsem olur mu?

Cevaplarınızı bekliyorum.
Şimdiden Allah Razı Olsun.

Cevap: İmsak vakti geçti halde bir şey yemek ourç olur mu?

m.deniz
malum sabah ezanı imsaktan yaklaşık 40 dakika eklendiğinden burdanda orucun bozulmuştur

Ayrıca oruç imsakla başlar akşam ezanı ile biter
ayrıca ezan okunurkende bir şey yemek ve içmek orucu bozar

Cevap: İmsak vakti geçti halde bir şey yemek ourç olur mu?

Saif Al-Din
eğer sabah kalktığınızda oruç tutmaya niyetiniz yoksa, ve kuşluk vaktine kadar oruç tutmaya mani bir şey yapmamışsanız (yemek, içmek) kuşluk vaktine kadar oruca niyet edip o günü oruçlu geçirebilirsiniz. Yine de imsaktan önce niyet etmek daha hayırlıdır.

tam sorunu cevabı değil biliyorum ama ilerisi için faydalı olur diye yazdım 🙂

Cevap: İmsak vakti geçti halde bir şey yemek ourç olur mu?

Kayıtsız Üye
Ben aydin da oturuyorum 04 07 saatin imsakye basliyor basliyor bnde bilmiyor esana kadar vaktim var diye biliyordum ne yapmam gerek

mum
< Ben aydin >
imsaktan sonra yemek yemek orucu bozar, bir gün kaza etmelisin.

umutlucan
ezan okunmaya çok yakın yeme ve içmeyi kesmemiz orucun sıhhatine en uygun olan davranış olur. Bu hususa dikkat edelim.

Kayıtsız Üye
imsak vakti geçmiş saate bakmadan yemek yemişim sonradan saate baktım bişey yemedim oruç kabul olurmu

musab
< imsak vakti geçmiş saate bakmadan yemek yemişim sonradan saate baktım bişey yemedim oruç kabul olurmu >
Hayır oruç olmaz.Ramazandan sonra kaza edeceksin.

Kayıtsız Üye
Arkadaslar hanefi mezhebindenim sabah uyandıgımda ortarenk kahverengi kırmızımsı bir tükürük geldi.bu şekilde oruc bozulursa orucu kurtarmak için hanbeli mezhebini taklit edebilirmiyim.hanefi mezhebi hariç diğer 3 mezhepte imsak öncesi niyet edilir diyor şimdi niyet edememmi?Kazayamı kaldı yardımcı olurmusunuz?

Ramadan
bu bayındır ve avanelerine uymayın
diyanet takvimine uyun

musab
< bayındır aklını öyle güzel kullanıyorki neredeyse ben deccalım dicek

fitne yatıyor fitneyi uyadırana lanet olsun >

Deccalim felan dediği yok.Yanlışları olabilir;ama bu İslam Hukuku Profesörüne iftira atmaya vs.sebep olamaz.

Darusselam
buna benzer yüzlerce profösör var maıt kardeş yanlış fetva veren hak eder

musab
Hiçkimse iftirayı hak etmez.Bu kişi gayrimüslim bile olsa.Adamın dediklerini söyleyin,demediklerini demiş gibi aktarmayın

Kayıtsız Üye
dün oruçun 1. günü eşim imsak vakti yerine güneş saatine bakmıs biz 4 kalktık yemek yedik niyet ettik yanlıs oldugu bugün sabah ögrendik ama niyetimiz bozmadık aksama kadar bozmuycaz oruçumuz kabul olur mu

Kayıtsız Üye
Kardeşim,sen kimsin de hüküm veriyorsun olmaz diye.adamı dinden soğutuyorsun.adam kalkmış ezan okunurken,yemeğini yemedenmi oruç tutsun 16 saat..herşey niyettir.üstelik siyah iplikle beyaz iplik ağarana dek der kitabımız.sana göre demekki ezan okundu ya yemek yemeden tutacaz ya da tutmayacaz,ne de olsa kabul olmayacak senin hükmüne göre, son sözüm zorlaştırmayınız,kolaylaştırınız…

Kayıtsız Üye
Kardesim hayirli sbahlar. Sizinde soyldgnz gbi diyane takviminde 1 saat geriden geldgini iza etmistiniz ezan bittikten sonra biseyler atistirdim acaba simdi niyetlensem orucum kabul gorurmu.

ela deniz

1. Saat 2:30’da sahur yemeği yedik uyuduk .ben 3:30’da kalkıp su içtim ama daha ezan okunmadı sonra niyet ettim ama orucum bozulmuş olur mu.
2. Nafile orucum için geceden niyetlendm lakin imsak girer girmez uyandım ve 1 kaç dakika bişeyler atıştırdm niyetimi ettm kabul olurmu
3. imsaktan önce yemek yedim arada 8 dakika filan vardı anca yetiştim orucum kabul olur mu birde tam bilmiyordum imsaktan sonra yemek yenmeyeceğini ezandan sonra sanıyordum
4. Ben nafile. oruc tutmak için kalktim su ictim imsk 2.50mis bbaktim saat 3.30olmus .oruc kabul olurmu
5. Slm Ben imsak tan 1saat sonra bisey yiyip niyetlendim ilac aldigim için bisey yedim orucum kabul olurmu
6. Merabalar bir sorum olacaktı.imsak saatini saat 5 diye düşündüm fakat niyetim yaptım v imsak saati 3.30 du akşam oruca kkalacağım inşAllah diye niyetlenmiş tim orucu kabul olurmu? Teşekkürler.

mum
< sonra niyet ettim ama orucum bozulmuş olur mu. >
orucunuz geçerli
< imsak girer girmez uyandım >
imsak vakti girince bir şeyler yediyseniz orucunuz kabul olmadı
< imsaktan sonra yemek yenmeyeceğini ezandan sonra sanıyordum >
imsaktan sonra yiyen ve içenin orucu olmaz.

merve yıldız
merhaba bugün kandil diye oruc tutacaktim fakat imsak vakti bir iki dakika gecmis ve sadece su icmistim vaktin gectiginI bilmeden oruc tutsam kabul olur mu simdiden Allah razı olsun

Şem’a
İmsak vakti girdiği halde yiyen ve içen oruç tutamaz.

Kayıtsız Üye
İmsak 3:08 sabah namazı için 3:30 da kalktim abdest almadan su içip birşeyler atistirdim abdest aldıktan sonra annem ezanın okunduğunu söyledi ama bilmiyordum acaba orucum bozuldumu acil yardım

arifselim
Asıl esas olan imsak vaktidir 03:08 de zaten süre dolmuş senin 03:30 da yiyip içmenle zaten oruç bozulmuş olur.

Kayıtsız Üye
Şu an oruçluyum ama şu an sabah saat 07:45 çok acıktım yemek yiyemedim sabah sahurda çünkü imsak vaktini doğru düzgün bilmiyordum çalışıyorum bn dayanamayacağım diye çok korkuyorum yemek yesem olur mu başım dönmeye başladı bile çünkü öğlen olmadan

arifselim
Acıkmaktan dolayı orucunu bozamazsın ancak sana bir zarar gelmesinden endişe edecek duruma gelirsen orucunu bozabilirsin ve daha sonra bugünleri kaza edersin.

Kayıtsız Üye
hocam bazi hocalar imsakdan sonrada belli bir dakika sonrasina kadar yiyip icebilirsiniz diyor nedir hakikati

arifselim
İmsak girdikten sonra bir dakika bile geçirerek yemek ve içmek orucu bozar. Orucun başlamasının zamanı imsakın girmesidir. Bunun başka bir açıklaması yoktur.

Kayıtsız üye
Hocam bende bugün saat 2 de sahurumu yaptm yattim sonra çok susadim kalktm yabimda duran suyu ictim orucum aklımdaydı fakat uyku sersemi ile saate bakmak aklıma gelmedi hava hala karinlik olunca 3 filan diye düşündüm sabah ezani bile okunmuş saat 5 di sizce sizce orucum kabul olurmu lütfen acil cevap

arifselim
İmsak vakti geçtiği için orucun bozulmuştur. Böyle bir durumda ramazandan sonra sadece kaza gerekir kefarete gerek yoktur.

Kayıtsız Üye
Merhaba hocam
bu gün sahur için kaktım saat 4,30 olduğunu anladım bir bardak su içip niyetlendim kabul olurmu.?

arifselim
Merhaba kardeşim. İmsak eğer 4:30 da olmamışsa orucun geçerlidir ama imsak saati başlamışsa orucun bozulmuştur ve bir gün kaza gerekir.

Kayıtsız Üye
Hocam bugün imsak ı 1 dakika falan geçince su içtim hâlâ ezan okunmaya devam ettiği için. Orucum bozulmuş mudur? Ayrıca şu an daha bu saatte çok fena susuzluk çekiyorum Orucum bozulmamışsa bozsam Kefaret mi kaza mı gerekir? Iyi günler

arifselim
Bir dakika bile imsakı geçerse orucun bozulur. Esas olan imsak vaktinin girmesidir. Ramazanda da ezan okunmasıyla imsak vakti girmiş olur. Sana bir gün kaza gerekir.

Kayıtsız Üye
Ben imsaktan önce yemeyi yedim ezanın. Okunmasını beklerken uyuya kaldı biri geldi sabah namazını kıl dedi benim aklıma geldi niyet etmediğim arkadaşa sordun ezandan kaç dk geçti aradan dedim bana 10 dk geçti dedi niyet ettim yinese oruç kabul olunurmu ?

mum
Sahura kalkman niyet yerine geçer. Ayrıca niyet etmene gerek yoktur

Kayıtsız Üye
Ezan sesini duymadığım için su içtim sonra fark ettim ki 2-3dk önce imsak olmuş. Niyet edebilirmiyim

mum
İmsaktan sonra yemek yemek ve su içmek kaza gerektirir.

Kayıtsız Üye
Merhaba ben saate baktin 3.15 gibi imsak 3.22 de giriyo su ictim megerse saat 4 .15 mis yanlis gormusum orucum bozulur mu

arifselim
Merhaba. Bu yanlışlık olsa bile orucun bozulmuştur daha da dikkatli olmak zorundasın. Ama isteyerek yapmadığın için sadece sana bir gün kaza etmen gerekir.

Kayıtsız Üye
hayırlı ramazanlar
saat 2 de sahur a kalkan birisi yiyerek niyetlense ve yatsa
sonra imsak 03-30 kesildiğini varsayarsak 03 de uyansa ve çok
susamış olsa su içmek istese durumu ne olur oruç bozulur mu

arifselim
İmsak vakti girmediği sürece dilediği kadar ara vererek tekrar yiyebilir ve içebilir hiç bir sakıncası yoktur. Yeter ki imsak vakti geçmesin.

Kayıtsız Üye
İyi gunler hocam,sahura kalkma niyetim vardı ama ezana 4 dakika kaldığını görünce bir bardak su içtim ve yattım ama niyet etmedim,ardından 10 dakika geçmedi ve midemin çok Yandigini hissettim ve oruc tutmamak için ve mide yanmasını geçirmek için kahve yudumladım oruc olup bozmuş mu oluyorum

arifselim
Dil ile niyet etmene gerek yoktur. Oruç tutmak için aklından bile geçirmiş isen oruçlusun ve bir şey içmişse orucun bozulmuş olur. Bilerek bozmak hanefilerde 60 gün oruç ile bir gün kaza gerekir.

Kayıtsız Üye
Seferi haldeyken niyet ettim daha sonra yemek yerken bulunduğum şehrin imsak vaktine baktığımda 1 dakika geçtiğini gördüm bu durumda ne olur niyetimden kuşluk vaktine kadar dönebilir miyim?

arifselim
Bulunduğun yer neresi ise oranın imsakına uymak zorundasın. Bir dakika bile geçerek yemiş isen sana seferi olduğun için bir gün kaza gerekir kefaret gerekmez.

Kayıtsız Üye
1 – Oruç tutmak için sahura kalktım. 2 bardak su içtim. Saate baktım ezan 10 dakika önce okunmuştu. Bu durumda oruç bozulduğuna göre oruca devam etmesem Kefaret mi gerekir kaza mı gerekir

2 – Ezan okunduktan sonra bilmeyerek sigara içtim ve sonra aklıma geldi niyette etmemiştim şmdi niyet etsem sahih midir degilse kefaret yada kaza mı olmalı Allah razı olsun
Ezan okunduktan sonra bilmeyerek aklımda olmadan sigara içtim sonra aklıma geldi ama niyet ettim orucum kabul olurmu yoksa kabul olmayıp bozulduysa 61 gün mü tutacağım kazamı edeceğim

arifselim
1- Zaten orucun bozulmuştur devam etmenin bir manası yoktur. Bilmeden olduğu için kefaret değil bir gün kaza gerekir.

2- Eğer bilmeden olmuşsa orucun bozulmaz. Öğle olmadan bir saate kadar niyet edilebilir.

Kayıtsız Üye
Gece işten geldim eve girdiğimde ezan okunuyordu ezan okunurken hemen birşeyler atistirdim ezan bitti o arada suyumuda içtim ama diğer camilerden ezan sesi geliyordu acaba dogrumu yaptım saygılar

Kayıtsız Üye
Degerli kardesim simdi hersey ogrenmek çok kolay sen omer nasuhi bilmen ilmihalini ac oku anlarsin sana cevabim buna bir hadisi serif arz edeyim peygamberimiz s.a.v efendimiz bilal ezan okuyana kadar yiyip için ezandan sonra yemeyi icmeyi ve cinsel iliskiyi birakin

Kayıtsız Üye
1 – Orucluyken imsak vakti kectiği zaman yemek yemek orucu bozar mı?

2 – Ben pazartesi perşembeleri oruç tutuyorum. Bugün dişlerimi fırçalarken fazla oyalanmışım ,en son su içtim saate baktığımda 2 dk geçtiğini fark ettim orucumu tutsam olur mu, yoksa bozayım mı

arifselim
1- İmsak vaktini geçirerek yemek bilerek olsun veya olmasın orucu bozar ve bir gün kaza gerektirir.

2- İki dakika olsa bile imsak geçtiği için orucun bozulmuş olur. İmsakı bir dakika bile geçiremezsin yoksa oruç bozulur.

Kayıtsız Üye
Selamun aleykum. Gecen yil ramazan ayında orucumu bozdum ve şuan kefaret orucu tutuyorum. Sahura uyanamadim tam uyandığımda ezan okunuyordu hemen su içip uyudum. Daha sonra öğrendim ki imsak vaktinden sonra yiyip içilmez mis ve ezan imsaktan yaklaşık 20-30 dk sonraymis. Simdi bu durumda oruca yeniden mi başlanan gerekiyor? (17 yasindayim lise sondayim YGS hazirliklari okul vs. Derken çok yoruluyorum bastan almak çok zor geliyor)

arifselim
Aleykum selam. Evet maalesef bu durumda kefaret orucuna yeniden başlaman gerekiyor. Eğer şu an hazırlık sınavların varsa bunları bitirdikten sonra tutabilirsin.

Kayıtsız Üye
Niyet etmeden önce unuturak sigara yaktim fark edince biraktim.. sonra niyet ettim.. orucum gecerli midir?

arifselim
Bir şey yiyip içtikten sonra veya sigarayı içine çektikten sonra niyet edilirse bu geçerli olmaz. Ancak oruçluyken unutarak bir şey yiyip içmek orucu bozmaz.

Kayıtsız Üye
ben ALLAHIMA güveniyorum.biliyorum ki bilmeden imsak vaktinden geç orucumu kapatdım.amma ALLAH buna göre beni cezalandırmaz.O bu orucumu kabul eder.

Soru: Recep orucunu tutuyorum sahur vaktinin bittigini anlamadim 4 dakika gec kapatmisim sonra fark ettim .orucuma devam edeyimmi ? Yoksa olmadi

mum
İmsak vakti girdikten sonra yenilip içilmişse, tutulan oruç geçersizdir. Bilmemek yanılmak durumu değiştirmez.

kayıtsız üye
imsak girdiğini bilmeden diş macunu ile diş fırçalamak orucu bozar mı

kayblan
İmsaktan sonrada dişler fırçalanabilir ama boğazına kaçarsa orucun bozulur.

Kayıtsız Üye
Selamun aleykum, burda imsak vakti 4:24 te oluyo dislerimi fircaladiktan sonra Bir bardak su ictim ve saate baktim 4:25. Orucum gecerli oluyormu. Icime bir şüphe dustu bana yardımcı olurmusunuz Allah rizasi için

arifselim
Aleykum selam. Oruç tam olarak imsakın girmesi ile başlar. Bu durumda bak eğer tam vakti ise ve kalbin rahat ise orucun sahihtir ama vakit kesin girmiş ve bir dakika dahi geçmiş ise orucun sahih değildir.

Kayıtsız Üye
soru1
Sahura kalkamadim saat 5 25 gibi kalktim su ictim niyet etmedim ogle vaktine kadar niyet ediliyormus ama ben su ictigim için orucum kabul olurmu ogleden evel niyetlenip orucuma devami kabul olurmu yoksa kaza olarak mi bir gun fazla tutuyum

soru2
Adetim bitti zannederek sahuru yaptım ancak sahurdan sonra bitmediğini gördüm ve ezan okunduktan 10 dkk sonra diz ağrım için ilaç içtim. Sabah ise bir şey olmadığını gördüm ve abdest alıp oruca tekrar niyet ettim. Bir sorun olur mu?

arifselim
Cevap 1

İmsak vakti girdikten sonra su içtiysen artık niyet edemezsin yani oruç tutulamaz artık. Öğlene kadar niyet edebilmek için imsaktan o ana kadar hiç bir şey yememiş ve içmemiş olman gerekiyor.

Cevap 2

Ezandan sonra bir şey yiyip içtiysen artık oruca bir daha başlayamazsın. Bu hakkın bitmiştir.

Kayıtsız Üye
hayırlı gunler bu gece imsak ezanı okunduktan 10 dk sonra uyandım ve su ıcıp nıyet ettım kabul olmayacagına daır bılgılerı okumustum fakat vıcdanen olsun Allah belkı kabul eder dıye nıyet ettım sızce orucum devam eder mı yoksa tutmamıza gerek yok mu teşekkürler.

ACİLSERVİS
İmsaktan sonra niyet edilebilir. Önemli olan imsaktan sonra bir şey yememiş olmandır.

Kayıtsız Üye
Ben orucluyum imsak saati geçmiş bende bişeyler yedim su içip tekrar niyet ettim şuan orucum sayilirmi

arifselim
İmsak vakti geçmiş ve bir şeyler yeyip içmişsen artık niyet edemezsin. Çünkü orucu bozacak bir şey meydana gelmiştir. Sadece yeme içme olmamışsa öğlen olmadan bir saat öncesine kadar niyet edilebilir.

Kayıtsız Üye
Selamun Aleyküm,biz bu mübarek günlerin hayrı için oruç tutuyoruz fakat bugün kardeşim imsak gireli 2 dakika geçti veya geçmedi vakit olduğunu sandı şu içti
Orucu bozulur mu?

alice
Aleykümüsselam. Vakit olduğunu sanarak imsaktan sonra yiyip içmek orucu bozar. Bu unutarak yiyip içmeye benzemez.

Kayıtsız Üye
Merhaba ben bugün ezana 5 dk vardı kalktım yemek yedim tam yemeğini bitirirken ezan okundu annem bişey olmaz ezan bitene kadar vaktin var dedi bende yemeye devam ettim sonra su içip niyet ettim ama hala ezan okunuyordu orucum kabul olur mu yoksa bozayım mı

mum
< annem bişey olmaz ezan bitene kadar vaktin var dedi bende yemeye devam ettim s >
Ezan okundu mu yeme içme bırakılmalıdır.
Bir gün kaza gerekir.

Kayıtsız Üye
Sahura kalktim ezan okuyordu biseyler yedim ezan bitti ama öteki ezan okuyordu orucum kabul olurmu yardım edermisiniz

ACİLSERVİS
Oruç ezanla başlayıp ezanla bitmez. Vakit denilen şeyle başlar. Saate bakacaksın zaman geçmişse orucun bozulur. Bu zamanda herkesin telefonu saati var.
Ezan zamanında okunuyorsa o halde sesi duyar duymaz yemeyi bırakacaksın.

Kayıtsız Üye
Ben sahura kalkamadim yemek yiyemedim imsak vakti gecmis oluyot yedim ictim annem ye bisey olmaz yemeden tutamazsin dedi bende tutarmiyim diye dusundum bisey olabilir diye yedim ictim kefaretmi gerekior

mum
< yedim ictim kefaretmi gerekior >
Kaza gerekir.

< ezan okunurken niyetlendim bir mahsuru varmıdır >
Hanefi mezhebinde sorun yok ama şafiide imsak girmeden niyet edilmelidir.

Kayıtsız Üye
Merhaba Ben Ramazan ayi girer girmez oruc tutdum.Ben Imsaktan sonra ezandan önce yiyip icmek digru diye biliyodum.O yuzden imsaktan 5 6 dakka sonra yemegimi bitiriyodum.ama ezan okunana kadar yiyip bitiriyodum.Ben 15 gun Boyle tutdum.Bunlarin kazasini tutmali miyim?

ACİLSERVİS
Ramazan ayında ezan imsak vakti ile okunur. Bir yanlışın olmalı olanları tekrar düşün. Ramazan ayı dışındaki zamanlarda ezan imsaktan yarım saat sonra okunuyor. Sonuç olarak İmsaktan sonra yeme içmeye devam ettiysen oruçların bozulmuştur.

Kayıtsız Üye
Sahurda ezanı duymadım yemek yeme devam ettim ezan okunduktan 10 dakika sonra fark ettim ezan okunduğunu orucum bozulurmu ne yapmam lazım

ACİLSERVİS
Oruca başlamak için saate sürekli bakmak gerekir. Hoca hiç ezan okumasa ne olacak. Orucun bozulmuştur kaza etmen gerekir.

Kayıtsız Üye
Sahuru yapıp yattıktan sonra uyanıp telefondaki programda vaktin çıkmasına 4 dakika kaldığını görüp su içtim. Suyu içtikten sonra programda hata olduğunu vakit gireli 9 dakika olduğunu gördüm. Orucum bozuldu mu? Bozuldu ise tutmaya devam mı etmeli yoksa yenilmeli mi?

mum
Ramazan ayında Vakit hatası yapan kişi, oruç tutulur ama bir gün kaza gerekir.

Kayıtsız Üye
İmsak vaktine bir 2 dakika kala uyandım bu arada bir şeyler yedim imsak vaktini de geçirdim bugün oruçluyum orucumu bırakmadım orucumu tekrar kaza etmem gerekebilir mi altı günleri tutuyorum

mum
İmsak vakti geçtiği halde yiyen ve içenin orucu geçerli değildir.

Kayıtsız Üye
Hocam ezan 4 buçukta okunuyor bende ramazanda tutamadigim borcumu tutuyorum imsaga bakmadan sigara içtim benim tekrar oruç tutmam gerekirmi acil cevap lütfen üç gün yedim ramazanda iki gün tuttum bir günüm kaldı şimdi ne yapmam lazım tekrar. Tutmam gerekirmi

mum
Diyanet Ramazan ayındaki gibi ezanını tam imsak vaktinde okunmuyor, buna dikkat etmelisiniz.
Oruca Ezanla birlikte başlamışsanız yani imsak vaktinden 20 dakika sonra orucunuz geçerli değildir, yeniden tutmalısınız

Kayıtsız Üye
Ben imsak vakti geçti ezana kadar bekledim ezandan önce su içtim imsaktan sonra su içtiğim için orucum bozulur mu?

ACİLSERVİS
İmsaktan sonra yiyip içmek orucu bozar. Daha vakit girmedi sanıp yemekte bozar.

Kayıtsız Üye
Uykulu olduğum için imsak vaktinden birkaç dakika sonra su içtim. Kaza orucuna niyet ettim. Sonradan durumu fark ettim. Şu an sabah ezanı okundu. 04:57. Oruca devam etmem gerekir mi?

ACİLSERVİS
Düşüncen neydi anlatmamışsın. Henüz vakit var diye içtiysen orucun bozulmuştur. Oruçlu olduğunu unutup içtiysen orucun bozulmaz.

imsaktan sonra su içmek orucu bozar mı, nafile oruç imsakla mı başlar, imsak vaktinden sonra yemek yenirmi