Kader ile Kaza arasındaki farklar nelerdir?

DangeR
soru
Kader ile Kaza arasındaki farklar nelerdir?

cecap

Kader, kök olarak "Kadera" fiilinin masdarıdır. Daha sonra ayrıntılarıyla anlatmak ve açıklamak demek olan "Takdir" anlamında kullanılmıştır.
Yine, Allah Teâlâ’nın kâinatı takdir ettikten sonra, o takdir ettiği şeyin vukû bulmadan önceki hali hakkında kullanılmıştır.
Kazâ ise, kâinat hakkında takdir edilen ve ilk kitaplarda yazılı bulunan olayların cereyen ettirilmesi demek olan kevnî hüküm anlamında kullanılır.
Kazâ, ayrıntılarıyla anlatmak ve açıklamak demek olan takdir anlamında da kullanılır.
Kader,aynı zamanda takdir olunan olayların vukû bulması sonucu kevnî hüküm demek olan kaza anlamında kullanılır.
1. Kaza, dînî şer’î hüküm anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{فَلاَ وَرَبِّكَ لاَ يُؤْمِنُونَ حَتَّىَ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لاَ يَجِدُواْ فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسْلِيمًا} [سورة النساء: 65] "Hayır! (Ey Muhammed!) Rabbine yemîn olsun ki, onlar kendi aralarında çıkan anlaşmazlıklarda (hayatta iken) seni, (vefatından sonra da sünnetini) hakem kılıp sonra da senin verdiğin hükme içlerinde hiçbir sıkıntı duymadan ve ona tam bir teslimiyetle teslim olmadıkça îmân etmiş olmazlar."
2. Kaza, bitirmek ve tamamlamak anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانتَشِرُوا فِي الأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ} [سورة الجمعة الآية: 10] "Namaz bitince, artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfun-dan isteyin.(Her halinizde) Allah’ı çokça anın, umulur ki (dünya ve âhiret iyiliklerini kazanmak sûretiyle) kurtuluşa erersiniz."
3. Kaza, fiilin kendisi anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{قَالُوا لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَى مَا جَاءَنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا} [سورة طه الآية: 72] "(Sihirbazlar, Firavun’a) dediler ki: ‘Seni, (Musâ tarafından) bize gelen açık mucizelere ve ve bizi yaratana kesinlikle tercih etmeyeceğiz.O halde (bize) yapacağını yap! Sen, ancak bu dünya hayatında hükmünü geçirebilirsin. (Senin bu dünya hayatındaki hükmün ve bize yapacağın şey, dünya hayatının sona ermesiyle bitecek olan azaptan başka bir şey değildir."
4. Kaza, ilân etme ve önceden haber verme anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا} [سورة الإسراء الآية: 4] "Biz,Kitab (kendilerine indirdiğim Tevrât)’ta İsrâiloğullarına: ‘Siz, yeryüzünde (Beytül-Makdis’te) iki defa bozgunculuk yapa-caksınız ve azgınlık derecesinde büyükleneceksiniz’ diye haber verdik."
5. Kaza, ölüm anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ} [سورة الزخرف الآية: 77] "(Günahkârlar, Allah Teâlâ onları cehenneme girdirdikten sonra, cehennem bekçisi Mâlik’e:) Ey Mâlik!Rabbin bizi öldürsün (de içerisinde bulunduğumuz durumdan rahata kavuşalım) diye seslenirler. (Bunun üzerine Mâlik, onlara şöyle) cevap verir: Siz burada kalıcısınız (size buradan çıkmak yoktur)."
5. Kaza, azabın var olduğu anlamında kullanılır.

Okudunuz mu? Meleklere inanmanın faydaları nelerdir madde madde

Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ وَقِيلَ بُعْداً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ} [سورة هود الآية: 44] "(Allah Teâlâ, Nuh’un kavmini helâk ettikten sonra yere şöyle emretti:) ‘Ey yer, suyunu yut ve ey gök (yağmuru) tut!’ denildi.Su çekildi ve (Allah Teâlâ’nın Nuh’un kavmini helâk etmesiyle) iş bitirildi, gemi de Cûdî (dağının) üzerine yerleşti. Ve: ‘(Allah’ın sınırlarını aşan ve O’na îmân etmeyen) zâlimler topluluğu helâk olsun! denildi."
6. Kaza, bir şeye hâkim olup onu tamamlama anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{فَتَعَالَى اللَّهُ المَلِكُ الحَقُّ وَلاَ تَعْجَلْ بِالْقُرْآَنِ مِن قَبْلِ أَن يُقْضَى إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَقُل رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا} [سورة طه الآية: 114] "Hak olan hükümdâr Allah, her türlü noksanlıklardan münezzehtir.(Ey Muhammed!) O (Cebrâil), sana vahyi tamam-lamasından önce Kur’an’ı okumakta acele etme ve de ki: ‘Rabbim! Benim ilmimi artır."
7. Kaza, aralarını ayırmak ve aralarında hüküm vermek anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{وَتَرَى الْمَلائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ} [سورة الزمر الآية: 75] "(Ey Muhammed!) Melekeleri, arşın etrafını kuşatmış bir halde, Rablerine hamdederek O’nu her türlü noksanlıklardan tenzih ettiklerini görürsün.Yaratılmışlar arasında adâletle hüküm verilir (îmân ehlini cennete, küfür ehlini de cehenneme koyar) ve şöyle denilir: (cennet ve cehennem ehli arasında hüküm veren) âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamdolsun."
8. Kaza, yaratmak anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ} [سورة فصلت الآية: 12] "Böylece (Allah) onları iki günde yedi semâ olarak yarattı ve her semâya görevini vahyetti.Biz,dünya semâsını aydınlatıcı kandillerle (yıldızlarla) süsledik ve (gökten gelen vahyi çalan şeytanlara karşı) onu koruduk.İşte bu (benzersiz yaratma, mülkünde) azîz ve alîm (ilmiyle her şeyi kuşatan) Allah’ın takdiridir."
9. Kaza, kesin karara bağlamak ve kaçınılmaz olmak anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{قَالَ كَذَلِكِ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَلِنَجْعَلَهُ آيَةً لِلنَّاسِ وَرَحْمَةً مِّنَّا وَكَانَ أَمْرًا مَّقْضِيًّا} [سورة مريم الآية: 21] "(Melek, Meryem’e) dedi ki: Öyledir (durum, senin de vasfettiğin gibi, sana hiçbir insan eli değmedi ve sen, iffetsiz de olmadın).Fakat Rabbin buyurdu ki:Bu iş, bana kolaydır.Biz, onu insanlara (Allah’ın kudretini gösteren) bir delil ve (kendisine, annesine ve insanlara) kendi katımızdan bir rahmet kılacağız. Bu, (İsâ’nın bu hal üzere var olması, ezelde levh-i mahfuz’da) karara bağlanan ve yerine gelmesi kaçınılmaz olan bir iş idi."
10. Kaza, dînî emir anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلاَّ أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَآؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ أَمَرَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ} [سورة يوسف الآية: 40] "Allah’ın dışında ibâdet ettikleriniz, sizin ve atalarınızın taktığı birtakım (anlamsız) isimlerden başka bir şey değildir. Allah onlar hakkında (onların doğru olduğuna dâir) herhangi bir delil indirmemiştir.Hüküm, yalnızca Allah’a âittir.O size kendisinden başkasına ibâdet etmemenizi emretmiştir.İşte (eğriliği olmayan) dosdoğru dîn, budur. Fakat insanların çoğu, (bunun hakikatini) bilemezler."
11. Kaza, bir şeye ermek ve ulaşmak anlamında kullanılır.
Örneğin Arapçada: (( قَضَيْتُ وَطَرٍي )) "Muradıma erdim" demektir.
12. Kaza, iki hasmı hükmü kabul etmeye zorlamak, mecbur kılmak anlamında kullanılır.
13. Kaza, edâ etmek anlamında kullanılır.
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ} [سورة البقرة الآية: 200] "İbâdetinizi edâ edince (hac ile ilgili işleri bitirince) babalarınızı (övünerek) andığınız gibi, hatta ondan daha büyük bir şekilde Allah’ı anın.İnsanlardan öyle bir kesim var ki: ‘Ey Rabbimiz! Bize dünyada (sıhhat, mal ve evlât) ver, derler. Böyle kimselerin âhirette (hayırdan yana) hiçbir nasibi yoktur."

Okudunuz mu? Seferi namazı kaç rekat kılınır kaç gün kılınır

Nisâ Sûresi:65
Cumâ Sûresi: 10
Tâ Hâ Sûresi: 72

İsrâ Sûresi: 4
Zuhruf Sûresi: 77

Hûd Sûresi: 44
Tâ Hâ Sûresi: 114

Zümer Sûresi: 75
Fussilet Sûresi: 12

Meryem sûresi: 21
Yusuf Sûresi: 40

Cevap: Kader ile Kaza arasındaki farklar nelerdir?

AYSEVEN
kaza ve kadere iman imanın şartlarındandır kader tecelli etmesi takdir bulmasıdır kaza ise hüküm anlamındadır yani kader belirler kaza yaşar

Okudunuz mu? Cenabet ölen bir insan sorgusuz cehenneme mi gider ya da münafık mı gider?

KADER VE KAZA ARASINDAKİ, kaza ile kader arasındaki fark, kaza ve kader arasındaki fark

Bu kategoride yer alan Ölüler ziyarete gelir mi ? başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.