Kur’an-ı Kerimi Elde Tutup Okuyarak Namaz Kılmak

Kur’an-ı Kerimi Elde Tutup Okuyarak Namaz Kılmak

morueqq

Cevap: Kur’an-ı Kerimi Elde Tutup Okuyarak Namaz Kılmak

morueqq
Hanbelîler, namazda Mushafa bakarak okumayı caiz görmüşlerdir. Ancak Kur’an’ı ezbere bilen kimse için bunu mekruh saymışlardır. Çünkü böyle yapmak namazdaki huzurdan ve secde yerine bakmaktan insanı alıkor. Nitekim farz namazlarda mutlak olarak mekruhtur. Çünkü âdette Kur’an’ı ezbere bilen kimse Mushafa bakmaya muhtaç olmaz.
Bu iki durumun dışında Kur’an’ı işitmeye ve onunla kıyamda durmaya ihtiyaç bulunduğu için Mushafa bakarak namaz kılmak mubah olur.

Bu şekilde namaz kılarken "amel-i kesir" sayılabilecek hareketlerden uzak durulması gerektiği şart koşulmuştur.

Amel-i Kesir de genelde iki şekilde tarif edilmiştir:

Dıştan bakan bir insanı namaz kılmadığı kanaatine sevketmek veya namaz içinde mushafı tutup bir yere koyma, sayfalarını açma sonra okuma gibi bu şekilde peşi peşine arada uzun fasıla olmadan yapılan 3 harekette bulunmak.

Teravih namazının mushafın yüzünden okunarak kılınmasına cevaz veren yaklaşımın delili şu rivayettir:

Hz. Aişe (r.a.) validemizin kölesi Zekvan, Ramadan ayında Kur’an’ı yüzünden okuyarak Hz. Aişe’ye hatimle teravih namazı kıldırırdı . (Bu hadisi Ebu Bekir el-Esrem ile Ibni Ebu Dâvud Hz. Aişe (r.a.)’den rivayet etmişlerdir. Ayrıca İbn-i Sahnun, Mudevvene, 1/224)

İmam Zuhri’ye (Hanefi Mezhebi İmamlarından)de Ramadan’da Mushafa bakarak okuyan kimseden soruldu. "Bizim en hayırlılarımız Mushafa bakarak okurlardı." cevabını verdi.

İmam Zuhri’ye de Ramadan’da Mushafa bakarak okuyan kimseden soruldu. "Bizim en hayırlılarımız Mushafa bakarak okurlardı." cevabını verdi.

Allah Rasulu (s.a.v.) : "Beni nasıl namaz kılarken görüyorsanız siz de o şekilde kılın" buyurmuştur.
(Buharî, Ezan, 18; Ahmed b. Hanbel, Musned, 5/53)

169 – 170. Namazda Hareket

ebu Muaykib (r.a.)’den rivayete göre , Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Namazda iken sakın çakıl taşlarını düzeltme! Mutlaka yapmak gerekirse 1 sefer düzeltirsin" (Muslim, Mesacid: 12 ; İbn Mace, İkame: 62; ebu Davud; Namaz Bahsi, C. 1, S: 376, Hadis no. 946 Konya yayıncılık)

Abdullah b. Mes’ud’un rivayetine göre Rasulullah (s.a.v.) şöyle demiştir:
"Namaz pek büyük bir meşguliyettir (dolayısıyla başka şeylerle meşgul olunmaz) buyurdu. (Buhari, Menakibub-ul Ensar: 37; Muslim, Mesacid: 34; ebu Davud; Namaz Bahsi, C. 1, S: 367, Hadis no. 923 Konya yayıncılık)

Aişe (r.anha)dan rivayete göre şöyle demiştir:
Rasulullah (s.a.v.) bir defa kendisine hediye edilen çizgili bir elbise içerisinde namaz kılmıştı da (kendisini meşgul ettiğinden dolayı onu hediye eden kimseye götürülmesini emrederek) "Bu elbisenin çizgileri beni meşgul etti. Siz bunu ebu Cehm’e götürün, onun (çizgisiz elbisesi olan ) enbicaniyesini de bana getirin" buyurdu. ( Buhari, Salat: 14 ; Muslim, Mesacid: 61; ebu Davud; Namaz Bahsi, C. 1, S: 364, Hadis no. 914 Konya yayıncılık)

Ebu Zerr (r.a.) den rivayete göre , şöyle demiştir: Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Kul namazında sağa sola dönüp bakmadığın sürece Allah o kuluna rahmetiyle yönelmeye devam eder. Kul sağa sola dönerek bakındığı an Allah’ta ona yönelmekten vazgeçer". (Nesei, Sehv: 10 ; Darimi, Salat: 134; ebu Davud; Namaz Bahsi, C. 1, S: 362, Hadis no. 908 Konya yayıncılık)

944. …Ebû Hureyre’den; demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.), –namazı kastederek– şöyle buyurdu:
"Namazda (imamın hatasını bildirmek için) SubhânAllah demek erkekler içindir, el çırpmak da kadınlar içindir. Kim namazında anlaşılabilecek bir işa-rette bulunursa, tekrar ona geri dönsün." (Bununla namazı kas-tediyor). (Dârekutnî, Sunen, II, 83; Beyhakî, es-Sunenı’l-kubrâ, II, 246, 247, 262; VI, 246)

943. …Enes b. Mâlik’den rivayete göre; "Peygamber (s.a.v.) namazda bazen işaret ederdi". (Dârekutnî, Sunen, II, 84.
Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 3/487; Abdullah Parlıyan, Ebu Davud, C 1 s. 375-376, Konya yayıncılık)

Açıklama

Bu hadis-i şerifte bir ihtiyaçtan dolayı namazda işaret etmenin caiz olduğu ifade edilmektedir. Ancak bu işaretten maksadın ne olduğu konusunda iki görüş vardır:
1. Verilen bir selâmı almak gibi bir ihtiyaç için şehâdet parmağıyla işa-rette bulunmak,
2. Namaz içerisinde teşehhudde parmakla işarette bulunmak. Burada-ki işaretin birinci mânâdaki işaret olması kuvvetle muhtemeldir. Nitekim 602 numaralı hadis-i şerif de buna delâlet etmektedir.
Ancak 923 – 925 numaralı hadis-i şeriflerde beyân edildiği gibi, bu nevi işaretleşmeler İslâmın ilk zamanlanandaydı, daha sonra 923 numaralı hadis ile neshedildi. Nitekim İbn Hazm el-Hemedânî de bu goruşü paylaş-maktadır. (Hâzimî, el-İ’tibâr fi’n-nasihi ve’1-mensûhi mine’l-âsâr, 74 . Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 3/487)

944. …Ebû Hureyre’den; demiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.), –namazı kastederek– şöyle buyurdu: "SubhânAllah demek erkekler içindir, el çırpmak da kadınlar içindir. Kim namazında anlaşılabilecek bir işa-rette bulunursa, tekrar ona geri dönsün." (Bununla namazı kas-tediyor). (Dârekutnî, Sunen, II, 83; Beyhakî, es-Sunenı’l-kubrâ, II, 246, 247, 262; VI, 246)

949. …Zeyd b. Erkam (r.a.)den; demiştir ki: Biz namazda yanımızdaki adamla konuşurduk. Nihayet "İçten bağlılıkla Allah’ın huzurunda durunuz" (Bakara 238) ayeti indi. Böylece susmakla emrolunduk. Konuşmaktan nehyedildik. (Muslim, mesâcıd 35; Nesâî, sehv’20; Tirmızî, mevâkît 180; Ahmed b. Hanbel, IV, 368. Sunen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 3/494; Abdullah Parlıyan, Ebu Davud, C 1 s. 378 Konya yayıncılık)

Amel-i Kesir (Peş peşe Çok İş Görmek)

Muctehidler, yanılarak da olsa, peşpeşe çok iş görmekle namazın batıl olacağında ittifak etmişlerdir. Namaz işlerinden olmayan yahut namaza fayda sağlamayan çok iş görmek sebebiyle namaz batıl olur.

Cevap: Kur’an-ı Kerimi Elde Tutup Okuyarak Namaz Kılmak

morueqq
Hanefilere göre: Zevaid tekbirlerinde elleri kaldırmak sebebiyle namaz bozulmaz, fakat mekruh olur. Amel-i Kesir (çok iş); "dışarıdan bakanın, bu işi yapan kimsenin namazda olmadığı hususunda hiç şüpheye düşmediği iş"tir. Eğer bu işi yapana bakan kişi, namazda olup olmadığı hususunda şüpheye düşerse bu iş, en doğru olan görüşe göre, az iştir.

Malikilere göre; Sakal ile oynamak, elbisenin bir ucunu omuzuna atmak, önünden geçene eli ile engel olmak gibi çok işleri yapmakla namaz batıl olur. Az iş görmek yahut basit işler yapmakla namaz batıl olmaz İşarette bulunmak, vücudu kaşımak gibi. Çok iş görmek ile az iş görmek arasında bulunan vasat işleri yapmaya gelince: Bunlardan namaz kıldığı yerden hafifçe oynamak gibi vasat işler yanılarak yapılırsa namazı bozmaz, bilerek işenirse namazı batıl olur.

Şafii ve Hanbelilere göre; İster yanılarak ister bilerek olsun, çok iş görmekle namaz batıl olur, fakat az iş görmekle batıl olmaz. Görülen işin çokluğu ise örf ile bilinir. 2 adım atmak, 2 darbe vurmak az iştir. Peşpeşe 3 adım atmak yahut 3 darbe vurmak Şafii’lere göre çok iştir. Peşpeşe olmanın manası, bu işlerden birinin diğerinden ayrı yapılmış sayılmamasıdır.

Fazla sıçramaktan ötürü namaz batıl olur. Çünkü sıçramak, namaza ters düşen bir harekettir.
En sağlam görüşe göre, parmakları tesbih için tesbih yada benzeri ile hareket ettirmek yahut parmaklar ile bir yerini kaşımak gibi peşpeşe yapılan hafif hareketler namazı bozar. Namaz kılanın dilini, göz kapaklarını veya dudaklarını hareket ettirmesi yahut arka arkaya bir kaç kere zikirde bulunması gibi hareketlerde de namaz bozulmaz.

Namaz hareketleri dışında adeten az sayılan işler namaza zarar vermez. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v.) namaz kılarken Hz. Aişe (r.a.) ye kapıyı açmış, kızının kızı Umameyi sırtında taşıdığı halde namaz kılmış, yine onu namazda iken sırtından indirmiştir. (Buharî ve Muslim’in rivayetinde sabittir ki: "Hz. Peygamber (s.a.v.), kızının kızı Umame kucağında olduğu hâlde namaz kılmıştır. Secdeye gittiği zaman onu yere kor, kalkınca yine kucağına alırdı." Yine Hz. Peygamber (s.a.v.) namaz kılarken de olsa yılan ile akrebin öldürülmesini emretmiştir. Ayrıca Hz. Peygamber (s.a.v.) namazda iken takunyalarını ayağından çıkarmıştır .)

Çok da olsa, ayrı ayrı yapılan işler namaza zarar vermez. Bunun gibi, hastalık ve benzeri özürler sebebiyle, namaz kılacak muddetin tamamını kapsayacak olan, mutlaka bir hareketi yapmayı gerektiren hastalık gibi özürler sebebiyle meydana gelen işlerde namazı bozmaz.
İhtiyaç olmaksızın, peşpeşe yapılmayan çok iş görmek mekruhtur.

Hanbelilere göre; çok iş sayı ile sınırlanmamıştır.

Şafiiler şunu da ilave ediyorlar (Haşiye el-Bâcurî alâ İbni’l-Kâsım, 1.184.): Namazda amel-i kesir (çok iş) velevki bir çok uzuvla da yapılmış olsa, 3 veya daha fazla miktarda iş görmekle bilinir. Mesela elini 3 kere hareket ettirmek, yahut başını 3 kere hareket ettirmek gibi. Elin gidip gelmesi orada durma olmadığı müddetce bir hareket sayılır. İster eski yerine dönsün, ister dönmesin. Fakat, ayağın gidip gelmesi 2 hareket olarak kabul edilir. Daha önceden biliyoruz ki, fazla bir şekilde sıçramak çok iş görmek gibidir. Bedenin bütününü yahut büyük bir çoğunluğunu, ayaklarını hareket ettirmeden de olsa hareket ettirmek de çok iş görmek hükmündedir.

Çok iş görmekle namazın batıl olmasının mahalli, ağır bir uzuv ile yapılmış olmasıdır. Eğer çok iş hafif bir uzuv ile yapılırsa o takdirde namaz bozulmaz. Tesbih için yahut gerdanlığını çözmek için avucunu hareket ettirmeksizin parmaklarını oynatmak yahut dilini, göz kapaklarını, dudağını hareket ettirmek yahut bir kaç kere de olsa dudakları ile zikretmek gibi hereketler hafif hareketlere örnektir. Çünkü bu gibi hareketler, namazdaki huşu ve tazime engel olmaz. Dolayısıyla az işlere benzemektedirler.

Bir kimse namazda yaptığı bir hareketin az iş mi yoksa çok iş mi olduğu hususunda tereddut gösterse mutemet olan görüşe göre bu hareketin namazın sıhhatine her hangi bir tesiri yoktur.
Namaz kılarken az da olsa çok da olsa konuşmanın namazı bozması ile, namazı ancak çok iş yapmak bozar hükmü arasındaki fark şudur :
Namazda bir işi yapmak-tan sakınmak mümkün değildir. Dolayısıyla namazda yapılan işlerin azı avfedilmiştir. Çünkü az işler namaza engel teşkil etmez. Konuşmak ise böyle değildir.
Şafiilere göre ise bile bile konuşmak böyle değildir

Namazda Yürümek:

Namaz kılan kimse kıbleye doğru kesik adımlar atmak suretiyle yürürse me-selâ, her adım atma arasını bir rukun eda edecek kadar ( 3 defa subhanellah diyecek kadar) zaman ile ayırır ve durursa, sonra bu şekilde ileriye doğru yürürse, mekan değişmediği sürece çok da yürüse bundan ölürü namaz bozulmaz.
Mekân değişikli-ğinden kastedilen, mescidden dışan çıkmak (önü açık mescidler için söz konusudur) yahut açıkta namaz kılmıyorsa safların sınırını geçmek gibi durumlardır. Bu gibi durumlar olmadığı takdirde, yukarıda söylendiği şekilde namazda yürümek nama-zı bozmaz.
(İslam Fıkhı Ansiklopedisi Prof. Dr. Vehbe Zuhayli, c. 2, s. 147-149)

Cevap: Kur’an-ı Kerimi Elde Tutup Okuyarak Namaz Kılmak

Jıhad
cezakAllahu khayran kesira

namaz kılarken kurana bakarak okumak, namazda kur'an'ı yuzunden okumak, kurana bakarak namaz kılmak