Hz Ömer’in yönetim anlayışı

Hz Ömer’in yönetim anlayışı

Kayıtsız Üye
Hz Ömer’in yönetim anlayışı

Cevap: Hz Ömer’in yönetim anlayışı

Fetva Meclisi
Hz. Ömer’in yönetim anlayışı
Hz. Ömer’in idare anlayışı

HZ. ÖMER’IN YÖNETIM ANLAYİŞİ
Hz. Ömer, toplumu ilgilendiren konularda karar vereceği zaman Kuranın en önemli ilkesi olan istişareye yani Müslümanların görüşüne başvururdu. O "istişare etmeden uygulamaya konulan işler başarısızlığa mahkûmdur" demekteydi. İstişare ederken uyguladığı yöntem şöyleydi: Önce meseleyi müminlerin ulaşabildiği çoğunluğu ile görüşür, peşinden Kureyşliler’in fikirlerini sorar, son olarak da ashabın görüşlerini alırdı. Bu şekilde en isabetli fikre ulaşmaya çalışırdı. Hz. Ömer, müminlerle yaptığı işlerde bir hatalı durumlarda kendisini uyarmalarını isterdi.

Başka dinlere mensup olup, zımmî statüsünde bulunan kimselerle alâkalı işlerde de onların görüşlerine baş vurur ve meseleyi onlarla istişare ederdi bu konuda dahi tek başına karar vermezdi. Bu durum Hz. Ömer’in adâlet anlayışının ne kadar kapsamlı olduğunu ortaya koymaktadır.

Hz. Ömer idarede görevlendirdiği memurlarına karşı oldukça sert davranır, onların bir haksızlıkta bulunmalarına fırsat vermezdi. Halka karşı ise son derece şefkat ve merhametle yaklaşır, onların varsa problemlerini öğrenip çözümlemek için gece-gündüz çalışırdı. O bu hassasiyetini: "Fırat kıyısında bir deve helak olsa, Allah bunu Ömer’den sorar diye korkarım" sözü ile ortaya koymaktadır.

Hz. Ömer, bu hassasiyetini sadece yakındakilere değil en uzak mesafede bulunanlar için de gösterirdi. Bu nedenle sık sık uzak yerlere seyehatler düzenlerdir. O, insanların çeşitli dertlerini uzak diyarlarda olmaları sebebiyle kendisine ulaştıramadıklarından endişe ediyordu. Bazı bölgeleri dolaşmasına rağmen başka yerlere gitmeyi tasarladığı halde ömrü o şehirlere ulaşmasına yetmemişti. İslâm tarihinde adâletin timsali olarak yerini alan Hz. Ömer (r.a) hakkında rivayet edilen şu olay onun bu sıfatla bütünleşmiş olduğunun en açık delilidir.

Bir defasında Eslem’le birlikte Harra taraflarında (Medine’nin dış bölgesi) dolaşırlarken ışık yanan bir yer gördü ve Eslem’e; "Şurada, gecenin ve soğuğun çaresizliğine uğramış biri var. Haydi onların yanına gidelim" dedi. Oraya gittiklerinde bir kadını iki çocuğuyla üzerinde tencere bulunan bir ateşin etrafında otururken gördüler. Hz. Ömer, onlara; "Işıklı aileye selâm olsun" dedi. Kadın selâmı aldıktan sonra yanlarına yaklaşmak için izin alan Hz. Ömer ona yanındaki çocukların neden ağladıklarını sordu. Kadın, karınlarının aç olduğunu söyleyince, Hz. Ömer merakla tencerede ne pişirdiğini sordu. Kadın, tencerede su bulunduğunu, çocukları yemek pişiyor diye avuttuğunu söyledi ve; "Allah bunu Ömer’den elbette soracaktır" diye ekledi. Hz. Ömer, ona; "Ömer bu durumu nereden bilsin ki?" diye sorduğunda kadın;

"Madem bilemeyecekti ve unutacaktı neden halife oldu" karşılığını verdi. Hz. Ömer bu cevap karşısında irkilerek Eslem’le birlikte doğruca erzak deposuna gitti. Doldurdukları yiyecek çuvalını Eslem taşımak istedi. Ancak Hz. Ömer (r.a); "Kıyamet gününde benim yüküme ortak olacak değilsin. Onun için bırak da yükümü kendim taşıyayım" diyerek buna izin vermedi; çuvalı omuzuna aldı ve kadının bulunduğu yere götürdü. Orada bizzat yemeği Hz. Ömer (r.a) hazırlayıp pişirdi ve onları doyurdu. Eslem; "O, ateşe üflerken şakakları arasından çıkan dumanları seyrediyordum" demektedir. Hz. Ömer oradan ayrılırken kadın; "Siz bu işe Ömer’den daha layıksınız" dedi. Hz. Ömer;

"Ömer’e dua et. Bir gün onu ziyarete gidersen beni orada bulursun" dedi.