Haya Dersi

Haya Dersi

NuN
Haya kişiyi dilediği şeyden alıkoyan ahlaktır.
Rasulullah sav şöyle buyuruyor;
İnsanların ilki peygamberlikten beri peygamberlerinden duyduğu sözlerden biri Utanmazsan dilediğini yap sözüdür. (Buhari) 
Rasulullah sav hayanın öneminden dolayı Haya imandandır buyuruyor.
Hayanın Kısımları;
Bu kısımları iki başlık altında toparlayabiliriz;
1- Kulun Allah cc ye karşı hayalı olması:
Allah cc emrettiklerini yerine getirip neyh ettiklerinden kaçınmaktır. 
Rasulullah sav bir gün sahabesiyle otururken şöyle buyuruyor;
Ey insanlar Allah’tan hakkıyla haya edin. sahabe
 Ey Allah’ın Resulü biz zaten Allah’tan haya ediyoruz. deyince Rasulullah sav;
Bunu kastetmedim haya kişinin kafasını ve kafasında ki organları, karnı ve karnının içindeki organları muhafaza etmesidir. Kim ahireti istiyorsa dünya ziynetlerini terk etsin. Kim bunu yerine getirirse Allah’tan hakkıyla haya etmiştir. (Müslim)
Başı ve başın içindekilerini muhafaza etmek göz, kulak ve dil gibi organları haramdan alıkoymaktır. Karnı ve karnın içindekilerini muhafaza etmek kişinin iffetini, namusunu muhafaza edip karnına giren haram lokmadan sakınmasıdır.
2- İnsanlara Karşı Hayalı Olmak;
İnsanların haklarını ve hukuklarını yerine getirirken ifrat ve tefritten kaçınmaktır.
Mesela; Diyelim ki sen birine borç para verdin o kişi o paraya sana ödemek zorundadır. Bazı insanlar vardır borcunuzu vermez ama sen onu gördüğünde yaşayan ölü gibidir. İşte bu adamı buna iten sebep hayasıdır. Bazı insanlarda vardır adamın bütün dünyası batmıştır ama senden daha cömerttir. İşte bu adamında hayasının olmaması onu kardeşinin hakkında ifrata götürmüş oldu.
Bir doğuştan beri insanda var olan bir haya vardır birde sonradan kazanılan haya vardır. Doğuştan olan haya Allah cc bazı insanları haya fıtratı üzerine yaratmasıdır.
Rasulullah sav bir sahabeye diyor ki;
Allah sende ki iki ahlaktan dolayı seni seviyor. sahabe;
Ey Allah’ın Resulü bu ahlaklar benim mi yaksa ben bunların üzerine mi yaratıldım? diye sorunca Rasulullah sav;
Sen bunların üzerine yaratıldın bu ahlaklar İlim ve Hayadır buyuruyor. Bunun üzerine sahabe;
Allah’a hamd olsun ki Allah beni sevdiği iki ahlak üzere yarattı. diyor.
Birde sonradan kazanılan haya vardır. Fıtratımızda haya yoktur diye hayasız olacağız diye bir şey yoktur. Bu ahlakı bir şekilde kazanmamız gerekir.
Haya Nasıl Kazanılır?
Bir kişinin haya kazanabilmesi için öncelikle Allah’ı, Allah’ın isimlerini ve Allah’ın sıfatlarını çok iyi tanıması gerekir.
ahlak

Cevap: Haya Dersi

GAZİBE
Haya etmek utanmak anlamına gelmektedir.Bu utanmak bizim anladığımızdan biraz farklıdır.Yani edep ile iman karışımından olan ve insanların buna göre hareket etmelerinden yada etmemelerinden kaynaklanan bir durumdur.

Cevap: Haya Dersi

Kayıtsız Üye
Naklettiğiniz hadis-i şerifte "ilim ve haya" kısmı "hilim(yumuşak huyluluk) ve haya" olmalıydı. İtina gösterirseniz daha iyi olur. Vesselâm.

haya duygusu nasıl kazanılır, haya