Suizan ne demek? Suizan hakkında kısaca bilgi

Suizan ne demek? Suizan hakkında kısaca bilgi

Kayıtsız Üye
Selamun Aleykum. Suizan bir kişi hakkında kötü zan demek. Peki bir kişinin kötü bir şey yaptığını düşünmek de suizan mıdır? veya biriyle tartıştığını hayal edip kötü cevaplar verdiğini hayal etmek. Veya imani bir konu hakkında kötü şeyler söylediğini düşünmek.

Husni zan sui zan

@hmet
İslamda Zan Kavramı
(iyi zan-Kötü zan)

Zan kavramının bazı hadislerde olumlu ve olumsuz anlamlarda kullanılması dikkate alınarak İslâm ahlâk kültüründe bir kimsenin kesin bilgisi olmamakla birlikte başka biri hakkında iyi kanaat beslemesine hüsn-i zan , kötü düşünce ve kanaate sahip olmasına sû-i zan denilmiştir.

Kur’ân-ı Kerîm’de bu terkipler yer almamakla birlikte zan kavramı bir kimseyle ilgili iyi veya kötü kanaat beslemeyi ifade edecek şekilde geçer. Meselâ İfk Hadisesi’ne dair bir âyette (en-Nûr 24/12) müminlerin birbirleri hakkında iyi zanda bulunmaları gerektiği bildirilmiş, Fetih sûresinin 6 ve 12. âyetlerinde inkârcıların Hz. Peygamber ve müminlerin âkıbetine dair bozuk niyetleri ve beklentileri için kötü zan (zannu’s-sev’) ifadesi kullanılmıştır. Hucurât sûresinin 10-12. âyetlerinde müminlerin kardeş olduğuna vurgu yapılarak kardeşlikle bağdaşmayan davranışlar çerçevesinde, Zannın çoğundan sakınınız, çünkü bazı zanlar günahtır buyurulur.

İslâm âlimlerinin genel yorumuna göre burada bilhassa suizan yasaklanmış ve dolaylı olarak bir kimse hakkında -aksini gösteren açık deliller olmadıkça- hüsnüzanda bulunmak gerektiğine, zira suizannın ahlâkî ve insanî zararlara yol açacağına dikkat çekilmiş, kural olarak dışarıdan bakıldığında iyi görülen bir kimse hakkında kötü zan beslemenin haram olduğu kabul edilmiştir (Taberî, XI, 393-394; Gazzâlî, İĥyâǿ, III, 152).

Bazı hadis mecmualarında hüsnü’z-zan başlığı altında konuya dair hadisler yer alır (Ebû Dâvûd, Cenâǿiz , 13; Edeb , 81; Dârimî, Riķāķ , 22). Bir hadiste zandan sakınılması gerektiği, çünkü zannın en büyük yalan olduğu bildirilir (Buhârî, Veśâyâ , 8; Edeb , 57, 58; Müslim, Birr , 28). Hadis şârihleri, burada gerçeğe uymayan veya kötü sonuçlar doğuran zannın kastedildiğini belirtirler. Buna karşılık Hz. Peygamber’in münafık olduklarını bildiği iki kişi hakkında, Falan ve falanın dinimiz hakkında bir şey bildiğini zannetmiyorum şeklindeki ifadesi delil gösterilerek bazı durumlarda işin aslını yeterince araştırdıktan sonra bilgiye dayalı zanda bulunmanın câiz olduğu, kötülüğü ve günahkârlığı ortada olan kimselerle ilgili olumsuz kanaat beslemekte sakınca bulunmadığı belirtilmiştir (Kurtubî, XVI, 331-332; Bedreddin el-Aynî, V, 443; X, 496-497, 501-502).
Gazzâlî’ye göre suizan kalp ile gıybettir ve bu dil ile yapılan gıybetten farksızdır; kötü söz gibi kötü zan da haramdır. İnsanların iç dünyalarındaki gizli hallerini Allah’tan başka kimsenin bilemeyeceğini söyleyen Gazzâlî, iyiye yorulması mümkün olmayan kötülük kanıtları ortada görülmedikçe hiç kimse hakkında açıkça bilinen ve görülen gerçeklerin ötesinde kötü kanaat beslenemeyeceğini, aksine davranışın şeytana uyma anlamına geleceğini belirtir (İĥyâǿ, III, 150-151). Çünkü hüsnüzan Allah’ın, suizan şeytanın telkinidir. Suizan şeytanın insanı saptırmak için ruhuna nüfuz ettiği kapılardan biridir. Bu sebeple hem şeytanın suizan kışkırtmasından hem de kötülerin töhmetinden sakınmak gerekir. Kötülerin içi kirli olduğundan herkeste kusur arar, başkalarını da kendileri gibi kötü görürler. Sonuçta mümin mâzur görür, münafık kusur arar (a.g.e., III, 36). Aynı düşünceden hareketle sırf şüphe ve zanna dayanarak insanlar hakkında gizli soruşturma yapılamayacağı belirtilir. Buna karşılık zann-ı gālib oluşturacak derecede açık emârelerin bulunması, güvenilir kişilerden ihbar gelmesi gibi durumlarda konuyu iyice araştırıp açığa çıkarmaya cevaz verilmiştir (Mâverdî, s. 313-314; Gazzâlî, İĥyâǿ, II, 325; III, 151).

İslâmî kaynaklarda kulun ilâhî af ve merhamet konusunda iyimser düşünmesi Allah hakkında hüsnüzan besleme diye ifade edilir. Bir kutsî hadiste, Ben kulumun zannının yanındayım; benim hakkımda dilediği şekilde zanda bulunabilir buyurulmuştur (Buhârî, Tevĥîd , 15, 35; Müslim, Źikir , 2, 19). Farklı bir rivayette bu hadisin ikinci cümlesi, Kulum benden hayır beklerse onu görür, şer beklerse onu görür şeklinde geçer (Müsned, II, 391). Genellikle bu hadis, Allah hakkında hüsnüzanda bulunmanın ve O’nun rahmetinden ümit kesmemenin gerekliliğine delil gösterilir (İbn Hacer, XXVIII, 163). Gazzâlî’ye göre ümitle amel etmek korkuyla amel etmekten daha üstündür; çünkü ümidin temelinde sevgi vardır ve sevgiyle yapılan ibadet Allah katında daha makbuldür. Nitekim bu hususta hüsnüzannı teşvik eden öğütler vardır. Ölmek üzere olan herkes mutlaka Allah hakkında hüsnüzan taşıyarak ölür meâlindeki hadiste (Müslim, Cennet , 81, 82; Müsned, III, 293) buna işaret edilmiştir (İĥyâǿ, IV, 144-145). İbn Ebü’d-Dünyâ Ĥüsnü’ž-žan billâhi Ǿazze ve celle (teǾâlâ) başlıklı eserinde (nşr. Muhlis Muhammed, Riyad 1406/1986) konuya dair 150 hadisi toplamıştır.
Mustafa Çağrıcı

Şeytan suizan ve kibir vesveseleri verir mi?

Kayıtsız Üye
Bazen kibirlenmiş gibi hissediyorum ama bunu istemiyorum kendimi beğenen biride değilim normalde hayatta tek amacım Allahin rızasını kazanmak imanla son nefesimi vermek bazen de ıçimden suizan düşünceleri geçiyor yani işte durup dururken birine yanacaklar falan ya da "kafir" falan diyor sanki ama ben bunu istemiyorum zaten gunahini biliyorum küfre düşürebilecek şeyle olduğunu biliyorum insanlara karşı da normalde sıcakkanlı ve utangacim sonra diyorum bunları ben mi düşünüyorum kötü bir insan mıyım gerçekten diyorum vesvese de geliyor mu gelmiyor mu anlamıyorum bazen gelmeyince de niye gelmiyor diyorum imanımda sorun mu oldu da gelmedi diyorum

Yorum: Suizan ne demek? Suizan hakkında kısaca bilgi

Kayıtsız Üye
Öyle düşünceler zuhur etti mi euzubesmele ile Allah tealaya sığın
Euzubillahimineşşeytanirracim (Rahametinden kovulmuş şeytanın şerrinden yanımda bulunmasından içime girmesinden kanımda dolaşmasından vesvese etmesinden sana sığınırım Allah’ım.

suizan nedir, suizan, suizan nedir kısaca