Ashabus Şimal Nedir?İslamda Ashabuş Şimal Kavramı

Ashabus Şimal Nedir?İslamda Ashabuş Şimal Kavramı

helen
ASHÂBU’Ş-ŞİMÂL Hakkında Ansiklopedik Bilgi

Sol; sol el, sol taraf, uğursuz, bedbaht kimselerdir. Bu tabir Kur’an-ı Kerîm’de Vakıa suresinin kırkbirinci ayetinde geçmektedir. Devamındaki ayetlerin ifade ettiğine göre, ashabu’ş-şimâl, Allah’ı ve ahiret gününü inkâr eden, zevk ve sefa!arına düşkün olan kimselerdir. (el-Vakıa, 56/45-47)
Bunların ahirette çekecekleri feci azap şekilleri de aynı surede belirtilmektedir. (el-Vakıa, 56/41-56). Kıyamet gününde amel defterleri sol taraflarından verilir. Bunlara ashab-ı meş’eme de denir. (bk. Ashab-ı meş’eme)
Durak PUSMAZ

Cevap: Ashabus Şimal Nedir?İslamda Ashabuş Şimal Kavramı

Muhammed
Ashabuş-Şimal Ne Demektir Kısaca? – Ashabuş-Şimal Hakkında Bilgi
Ashabuş-Şimal Hakkında ansiklopedik Bilgi
ASHÂBU’Ş-ŞİMÂL Kimdir

Amel defterleri sol taraflarından verilenler, cehennemlikler anlamında bir Kur’an terimi. Arapçada "sol taraf" mânasına gelen şimâl ile ashâb (topluluk, grup) kelimelerinden oluşan ashâbü’ş-şimâl (el-Vâkıa 56/41) terimi, yaratılışın başlangıcında Allah’a vermiş oldukları sözü (mîsâk-ı fıtrî) dünyada bozup önce kendilerine karşı, sonra da kötülüğü bir huy haline getirmekle başkalarına karşı kötü davranan ve âhirette amel defterlerini soldan veya arka taraftan alacak olan kimseleri ifade eder. "Sol taraf" veya "uğursuzluk" anlamına gelen meş’eme kelimesiyle birleşince ashâbü’l-meş’eme de ( v>ts«J) (el-Vâkıa 56/9; el-Beled 90/19) aynı mânayı ifade eder. Bir kısım müfessirler ise yaratılışın başlangıcında (bk. el-A’râf 7/172) Âdem’in sol tarafından çıkartıldıkları veya sol yanında bulundukları için bunların ashâbü’ş- şimâl ve ashâbü’l-meş’eme diye adlandırdıklarını kabul ederler.

Cehennemliklerin bu adla anılmalarını, amel defterlerinin sol taraflarından verilmesi, mahşerde sıkıntılar içinde terkedilip ihmal edilerek hesaplarının en son görülmesive cehenneme sol taraftan atılmaları ile izah edenler de vardır. Ashâbü’l-ye- mînin mukabili olan bu grubun âhiret hayatında yakıcı bir suda, kömür ve kurum gibi kararan dumanlı bir havanın bulunduğu veya hastalık taşıyan ve öldürücü sıcak bir rüzgârın estiği yerde, hiçbir kimsenin içinden çıkamayacağı, kapıları kapatılmış cehennemde azap görecekleri ifade edilir (bk el-Vâkıa 56/ 42-48).

Bu azabın sebebi olarak, onların âyetleri ve âhireti inkâr etmeleri, Allah’a ibadet etmekten yüz çevirmeleri, şirk koşmaları, büyük günah işlemeleri gibi fiiller gösterilir. Yine bunların dünya hayatındaki İçtimaî ve ahlâkî durumlarından söz edilirken namaz kılmayan, fakir doyurmayan, bâtıl işlere dalan kimselerle beraber olan ve hesap gününü inkâr eden kimseler oldukları ifade edilir (bk. el-Müddessir 74/44-47). Kur’an’- da ashâbü’ş-şimâl hakkında, fakirin ihtiyacını giderme yollarını aramayan, onlara zulmeden, şımartılmış, keyiflerine düşkün, sözlerinde ve yeminlerinde durmayan, devamlı büyük günah işleyen inançsız cehennemlikler olduklarını ve asla cennete giremeyeceklerini belirten daha başka açıklamalar da vardır.

BİBLİYOGRAFYA:
Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, "Şml" mad.; Lisânü’l-^Arab, "Şml" md.; Tâcul-‘arûs, "Şml" md.; İbnü’l-Cevzî, Zâdü’l-mesîr,VIII, 144; Fah- reddin er-Râzî, Tefstr, XXIX, 142, 168; XXX, 211; NTsâbûrî, Garâ’ibul-Kur’ân, Kahire 1969- 70, XXVII, 79-80; XXIX, 99; Şevkânî, Fethu’l- kadîr, Kahire 1964, V, 148-149; Âlûsî, Rûhu’l- me’ânt XXVII, 131, 143-145, 161; Elmalılı, Hak Dini, VI, 4704-4712; VII, 5466.
ARİF AYTEKİNKAYNAK: İSLAM ANSİKLOPEDİSİ, TÜRKİYE DİYANET VAKFI YAYINLARI, 3. CİLT, İSTANBUL, 1991