ßaran
PARALEL DAİRELER: Ekvator’a ve birbirine paralel uzandığı kabul edilen çizgilerdir.
Paralel Dairelerin Özellikleri:
Paralellerin başlangıcı Ekvator’dur ve en büyük paraleldir. Yeri doğaldır. Bir paralel üzerinde bulunan bütün noktaların Ekvator ve kutup noktalarına uzaklıkları eşittir. Aralarındaki uzaklık 111’er km’dir.
Merkezden alınan 1˚ lik açı farkı karşılığında çizilirler. Enlemlerin belirlenmesinde yardımcı vasıta olarak kullanılırlar. Paralellerin derece değerleri, Ekvator’dan kutuplara doğru büyür. Çevre uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır ve kutuplarda nokta şeklini alır. Bu nedenle, aralarındaki alanlar da kutuplara yaklaştıkça küçülür.
Paralel daireler meridyenlere diktir.
ÖRNEK
Aynı meridyen üzerinde bulunan X ve Y noktaları arasındaki uzaklık 6438 km’dir.X noktası Ekvator üzerinde olduğuna göre, Y noktası hangi paralel dairesi üzerinde yer alır.
ÇÖZÜM
Y’nin hangi paralel üzerinde olduğunu bulmak için 6438 km’lik uzaklık 111 km’ye bölünür (6438:111) ve 58˚ bulunur.
Ekvator, dünyayı iki eşit parçaya ayırdığı kabul edilen çizgiye denir. Başka deyişle Kuzey ve Güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir.
Ekvator’un Özellikleri
MERİDYENLER Yer’in merkezinden alınan 1˚ lik açı farkıyla çizilen ve bir kutuptan diğer kutup noktasına (Yer’in dışından) uzandığı kabul edilen çizgilerdir. Meridyenlerin Özellikleri
Meridyenlerin Özellikleri
ÖRNEK
Dünya üzerinde olduğu varsayılan 360 meridyen yayı, başlangıç meridyeninden başlayarak 180’i doğuda, 180’i batıda olmak üzere ayrılmış, 180˚ meridyeni aynı zamanda tarih değiştirme çizgisi olarak kabul edilmiştir.
Yalnızca bu bilgilere dayanarak yerel saati başlangıç meridyeninden 50 dakika ileri olan bir nokta için;
Bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
(2001)
ÇÖZÜM
Yerel saati başlangıç meridyeninden 50 dk ileri olan yer (50:4’ten) 12˚30′ doğu meridyeni üzerindedir.
Sadece meridyen derecesi bilinen bir yerin çizgisel hızı, Ekvator’a uzaklığı ve başlangıç meridyenine uzaklığı bilinemez. Çünkü bunları tesbit edebilmek için o yerin enlem derecesi bilinmelidir.
O halde, meridyenden faydalanılarak bir yerin sadece tarih değiştirme çizgisiyle arasındaki zaman farkı tesbit edilebilir.
Doğru Seçenek Yalnız III
ENLEM
Yeryüzündeki herhangi bir noktanın ekvator’a uzaklığının merkezdeki açı cinsinden değerine enlem denir.
Ekvator’a yakın (0˚ – 30˚ enlemleri arası) enlemlere alçak enlemler, kutuplara yakın enlemlere de (60˚ – 90˚ enlemleri arası) yüksek enlemler denir. 30˚ – 60˚ enlemleri arasına ise, orta enlemler denir.
Enlemin Etkileri
ÖRNEK
Kırkıncı paralel üzerindeki bir noktanın hangi yarımkürede yer aldığı aşağıdakilerin hangisine bakılarak saptanamaz?
(2001)
ÇÖZÜM
Gece-gündüz eşitliği yaşanan günler bütün merkezler için aynıdır (21 Mart ve 23 Eylül).
Buna göre, paralellere göre farklılık göstermeyen bir özelliğe bakılarak hangi yarımkürede olduğu bulunamaz.
Doğru Seçenek A
Enlemin etkileri Dünya’nın şeklinin yuvarlak olmasından kaynaklanır. Bu nedenle üniversite sınav sorularında enlem cevabı verilmesi gerekirken, Yer’in şekli cevabının verilmesi sizleri yanıltmamalıdır.
BOYLAM
Bir noktanın başlangıç meridyenine uzaklığının merkezdeki açı cinsinden değerine boylam denir.
Boylamın Etkileri
Boylamın sadece zaman kavramına (yerel saatlere) etkisi vardır. Başka deyişle boylamları aynı olan noktaların yerel saatleri de her zaman aynı olur.
Yeryüzündeki harhangi bir noktanın derece, dakika ve saniye cinsinden enlem ve boylamla belirlenmesi mümkündür. Ancak yeryüzündeki tüm noktalardan paralel ve meridyenler geçmez. Paralellerle enlemler, meridyenlerle de boylamlar arasındaki fark esas itibariyle bununla ilgilidir.
cografya
AYSEVEN
paralel ekvatora parelel olarak çizilen çizgilerdir paraleller hayali birer çemberdir ekvator en büyük paraleldir kutuplara doğru birer derecelik aralıklarla çizilir meridyen ise bir kutup noktasından diğerine uzanan ekvator ve paralelleri dik olarak kesen yaydır
paralellerin uzunlukları aynı mıdır, paralellerin uzunlugu aynımıdır
Paralel ve meridyenler Başlıklı Yazımızın Yanında Websitemiz İslami bilgilerden, Dini Sorular, Cevaplar, Hac, Meal, Cennet, Cehennem, Farz, Sünnet, Hanefi, Şafii, Rüya yorumları, Gusül, Abdest, İmanın şartları, Namaz, Oruç, Kuran Sureleri, Ayetleri, Hadis, Dualar, İslamda Aile Tavsiyeleri, Kadın İle İlgili Konular, İbadet, İman, Mezhep, Hanefi, Şafii, Maliki, Hambeli, İslamın Şartları, Diyanet, Eğitim, Sohbet, Arapça, Hayırlı Geceler, Zekat, Mahrem Sorular, Evlilik, Sahabe Hayatları, Salavat,Dini Hikayeler, Günah, Helal, Haram, Tecvid, Yemin, Sadaka, Siyer, Fıkıh, Ahlak Gibi Konular İçermektedir.