İslamda Doğruluk

İslam’da Doğruluk

mumsema
İSLAM’DA DOĞRULUK

BİSMİSLLAHİRRAHMANIRRAHİM

Hamd âlemlerin rabbi olan ALLAH (cc)’a mahsustur. Salât ve selam O’nun Rasulu Hz, Muhammed (sav)’e ve değerli sahabelerine olsun.

Doğruluk nedir?
Doğru olma hali, dürüstlük, sıdk, sadakat, istikamet, hak, birr, hidayet anlamina gelen itikadi ve ahlaki bir kavram. ALLAH(cc)’ın emrine ve kanunlarına uygun bir yol izlemek ve insanların haklarına riayet etmek demektir. Sıdk, istikamet, hidayet gibi çeşitli türevleri olan ‘doğruluk’;ahlaki vasıfların tümünü kendinde toplar.Özünde, ALLAH(cc)’a,meleklere,peygamberlere, ahrete, kitaplara inanan,malını akrabaya,yetimlere,yoksullara harcayan,namaz kılan,zekat veren,oruç tutan,sabreden,sözünde duran,cihad eden vb. müminlerin bütün bu vasıfları doğruluk halinin tezahürleridir.
Doğruluk, bir misaktır, kulluk ahdidir. Doğruluk vasfı, doğru yolun anlaşılmasıyla gerçeklik kazanır. Davranışlarda doğruluğa ‘Hakkaniyet’ de denir. Bu da;adalet,ve merhametten ibarettir.
Doğruluk, düşüncede, sözde, niyette, iradede, azimde, vefa ve amelde doğruluk şeklinde tezahür eder. Bütün bunların kaynağı; Kur’an ve sünnettir. Öte yandan, düşünce ve eylem birliği doğruluğun esasıdır.(1)

Kur’anda Doğruluk

Öğüt alanlar için ayetleri ALLAH(cc) geniş geniş açıklamıştır. Kur’an-ı Kerim, doğruluğa dair birçok ayet ihtiva eder.

”Ey iman edenler! ALLAH’tan korkun ve doğrularla beraber olun.”(Tevbe,119)

”……….. emrolunduğun gibi dosdoğru ol.!”(Şura,15)

”Doğruyu getiren ve onu tasdik edenler varya, işte kötülülükten sakınanlar onlardır.” (Zümer,33)

Hadislerde Doğruluk

Düşüncede ve inançta tam manasıyla İslam’a yönelmedikçe ve İslami hükümlere teslim olunmadıkça davranışların doğru olması mümkün değildir. Doğru olan ahlak Hz. Peygamber(sav)’in ahlakıdır; bunun dışında doğru bir yol yoktur. İman eden ve inancını
Hayat’a geçiren doğru insan, Hz. Peygamber (sav)’in en güzel ahlakını örnek alır.(1)

”Bir kul doğru olur ve devamlı doğruluğun peşinde olursa; ALLAH(cc) katında ‘Sıddık’ (dosdoğru kul) diye yazılır.”(Buhari,Müslim)

Bir sahabe Hz. Peygamber(sav)’e: ”Ya Rasulullah, bana İslam’ı öyle tanıt ki; Senden başka birine sorma ihtiyacı duymayayım.”deyince, Rasulullah(sav)
:”ALLAH(cc)’a inandım de, sonrada dosdoğru ol.”(Müslim,iman,62)( 1)

”Doğru olunuz, kurtuluşa erersiniz”(İbn Mace,tahare4)(1)

Rasulullah(sav):”Şu altı şeyi yapabileceğinize söz verin, sizin için Cennet’e kefil olayım:
1- Konuştuğunuz zaman doğru konuşunuz……………”

Şüphesiz doğruluk iyiliğe götürür, iyilik de Cennet’e götürür.”(A.b.Mes’ud ra)(4)

”Hak, Ömer’e dost bırakmadı.”

Sahabe ve Alimlere göre doğruluk

Sıdk(doğruluk), helak olma tehlikesi bulunan yerde bile hakkı söylemektir.(3)

Örnek: ikinci Habeşistan hicretinde Habeş kralı Necaşi’yle konuşan sahabelerin doğru konuşması.

Zünnun-ı Mısrı:”Sıdk, ALLAH (cc)’ın keskin bir kılıcıdır,o neyin üzerine konursa onu keser atar.”(3)

Abdulvahid b. Zeyd :”Sıdk, ALLAH(cc)’ın emirlerine ameliyle vefa göstermektir.”(3)

Vasıtı:”Sıdk, kulun sadece yüce ALLAH(cc)’ı isteyerek sıhhatli ve sağlam bir Tevhid anlayışına sahip olmasıdır.”(3)

Sufilerden birine:”sürekli farz nedir?” nedir diye sorulunca;”Sıdk(içi ve dışıyla doğruluk)demiştir.(3)

Doğruluk vasıfları

Ahde vefa ve sadakatin mükâfatı hem dünyada hem de ahirette verilecektir. Sıddık’ların özellikleri ana hatlarıyla açıklanmıştır. Bunlar: sabır, itaat infak, istiğfar, ihlâs, takva, hayâ emanet gibi özelliklerdir.
Allah(cc)’a kulluk etmek, doğruluğun ve doğru yolun ta kendisidir. Allah(cc),O’na inananları ve yoluna yapışanları rahmet ve lutfa mazhar eder, onları doğru yola iletir.(1)

Doğruluğa nasıl ulaşılır?

Doğruluğun, vahyi temellerinin anlaşılmasından sonra, düşüncenin eyleme geçirilmesinde en başta dile hakimiyet gelmektedir.Dil düşüncenin iletim vasıtasıdır.Müminler söz söylerken doğruyu söyler,gereksiz yere konuşmaz,kötü söz söylemezler;ya hayır konuşlar,yahut susarlar.(1)

(Rabbimiz!) Bize doğru yolu götser. Kendilerine lutuf ve ikramda bulunduğun kimselerin yolunu, gazaba uğramışların ve sapmışların yolunu değil! (Fatiha Süresi)

KAYNAKLAR

1-ŞAMİL İSLAM Ansiklopedisi
2-KUR’AN-I KERİM ve Meali(diyanet vakfı)
3-KUŞEYRİ RİSALESİ
4-SAHIH-İ BUHARİ

Yazar: Mustafa Canpolat
İsk./Hatay

Cevap: İslam’da DoĞruluk

Vamık
‘Sıdk, ALLAH (cc)’ın keskin bir kılıcıdır,o neyin üzerine konursa onu keser atar.”

Allah razı olsun

Yanıt: İslam’da DoĞruluk

rana
< (Rabbimiz!) Bize doğru yolu götser. Kendilerine lutuf ve ikramda bulunduğun kimselerin yolunu, gazaba uğramışların ve sapmışların yolunu değil! (Fatiha Süresi) >

AMIN AMIN AMIN

paylasim için Allah c.c. razı olsun..

Hadis No : 3235
Ravi: İbnu Mes’ud
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sidk insanı birr’e (Allah’ı razı edecek iyiliğe) götürür, birr de cennete götürür. Kişi, doğru söyler ve doğruyu arar da sonunda Allah’ın indinde siddik (doğru sözlü) diye kaydedilir. Yalanda kişiyi haddi aşmaya götürür. Haddi aşmak da ateşe götürür. Kişi yalan söyler ve yalanı araştırır da sonunda Allah’ın indinde yalancı diye kaydedilir."
Kaynak: Buhari, Edeb 69; Müslim, Birr 102, 103, (2606, 2607); Muvatta, Kelam 16, (2, 989); Ebu Davud, Edeb 8

Hadis No : 3236
Ravi: Ebi’l-Cevzai
Tanım: Hasan İbnu Ali (ra)’ye: "Resulullah (sav)’dan ne ezberledin?"diye sordum. Şu cevabı verdi: "Aleyhissalatu vesselamdan "Sana şüphe veren şeyi terket, emin olduğun şeye ulaşıncaya kadar git. Zira sidk (doğruluk) kalbin itminanıdır, yalan şüphedir."
Kaynak: Tirmizi, Kıyamet 61, (2520); Nesai, Eşribe 50, (8, 327, 328)

Soru: İslam’da Doğruluk

atakan_kar
teşekkürler paylaşım için

İslam
bir mü’minde imandan sonra en başta bakılacak vasıfları doğruluktur. doğru değilse hepsi boş

iki_kanka
ellerinize sağlık çooooooooooooooooooooook güzel olmuş

küçük kardeşlerimizin yararlanabileceği en iyi yer…

Muaviye
Doğruluk hakkında Bilgiler için Allah (c.c.) razı olsun..

Fetva Meclisi
islamda doğruluk ve önemi

Doğruluk, hakikati konuşmak, gerçeğe uygun bilgi vermek, dürüst ve güvenilir olmak, vaadine sadakat göstermek anlamındadır. Güvenilir insan ve iyi kul olabilme yolunda kazanmamız gereken ilk erdem doğruluktur. Hayat rehberimiz Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur. Emrolunduğun gibi dosdoğru ol 1 bu ayete muhatab olan Peygamber Efendimiz Hud suresi beni kocalttı 2 diyerek bu konunun hassasiyetine vurgu yapmıştır.

Kendisine gelerek Yâ ResulAllah! Bana İslamı öylesine tanıt ki, onu bir daha senden başkasına sormayayım diyen bir sahabiye Peygamber efendimiz Allah’a inandım de, sonra dosdoğru ol! 3 diye cevap vermiştir. Yine başka bir hadis-i şerifte Size doğruluğu öğütlerim; çünkü doğruluk iyiliğe, iyilik de cennete götürür. Doğruluğu şiar edinen kimse Allah katında sıddîk diye yazılır. Yalan söylemekten sizi menederim; çünkü yalan söylemek günaha, günah da cehenneme götürür. Kişi yalan söyleye söyleye nihayet Allah katında kezzab yalancı diye yazılır 4 buyurmuştur.

Doğruluk öncelikle niyet ve iradede başlar. Niyeti dürüst olmayanın davranışları ve konuştukları da dürüst olmaz. Bu konuda Peygamber Efendimiz Allah sizin şekillerinize ve mallarınıza değil, kalplerinize ve amellerinize bakar 5 diye buyurmuş, Ödemek niyetinde olmadığı halde borçlanan kimse hırsızdır 6 diyerek yapılan işlerde niyetin önemini vurgulamıştır.

Söylenen her sözün doğru olması, verilen her sözün yerine getirilmesi ahlaki bir görevdir. Peygamber efendimiz Kalbi dürüst olmadıkça kulun imanı doğru olmaz. Dili doğru olmadıkça da kalbi doğru olmaz 7 diye buyurmuştur. Doğruluk, bütün iyi ve güzel şeylerin temelidir. Yalanı huy haline getirmek ise, insanı insanlıktan çıkarır. Yalancı olarak tanınanın sözüne güvenilmez, sözüne güvenilmeyenin konuşması fayda vermez. Kur’an-ı Kerim’de doğru yoldan sapanlar için Onlar hayvanlar gibidir, hatta yolca daha da şaşkındır 8 ifadesi kullanılmıştır.

Doğruluğun huzur, yalancılığın ise kuşku ve huzursuzluk kaynağı olduğu birçok hadis-i şerifte hatırlatılmıştır.9 Bu anlamda bir hadiste dürüst tüccarın ahirette peygamberlerle birlikte olacağı bildirilmiştir.10 Peygamber Efendimiz uzun bir hadis-i şeriflerinde de konuyu şöyle anlatmıştır: Üç kişi bir mağarada sıkışıp kalmış, ayrı ayrı yaptıkları dualar neticesinde mağaranın kapısı açılmıştır. Bunlardan duası kabul edilenlerden bir tanesi, çalıştıktan sonra ücretini almadan giden bir işçisine hakkını değerlendirip, yıllar sonra emeğinin ücretini teslim eden kimse olduğu bildirilmiştir.11

Amellerimizdeki doğruluğun göstergesi ise yaptığımız iyilikleri gösteriş için değil, sırf Allah rızası için yapmaktır. Resul-i Ekrem Kim işlediği hayrı şöhret kazanmak için halka duyurursa, Allah onun gizli işlerini duyurur. Kim de işlediği hayrı halkın takdirini kazanmak için başkalarına gösterirse, Allah da onun riyakârlığını açığa vurur. 12 buyurmuştur.

Makaleyi Allah’a inanan ve doğruluğu şiar edinenlerin Allah katında mükâfatlandırılacağını bildiren şu ayet-i kerime ile bitiriyorum: Rabbimiz Allah’tır diyenler sonra da dosdoğru olanlar için ne korku vardır ne de hüzün. Onlar cennetliktir. İşlediklerinin karşılığı olarak cennette temelli kalacaklardır. 13

Zübeyde KILIÇER, Sakarya Müftülüğü Din Hizmetleri Uzmanı

1-Hud, 11/112
2-bk. Tirmizî, Tefsîru sûre (56), 6).
3-Müslim, İman 62
4-Buhari, Edeb ,69
5- Müslim, Birr ,33,34
6-İbn-i Mace, Sadakat ,10,11
7-Ahmed b. Hanbel, Müsned III, 198
8-Furkan, 25/44
9-Müsned, I, 200; Tirmizi, kıyamet , 60
10-Tirmizi, Büyu ,4
11-Buhari, Enbiya ,1
12-Müslim, Zühd, 47-48.
13-Ahkaf, 46/ 13-14

islamda doğruluk, islamda doğruluk nedir, islamda dogruluk