Hafızlık yapanlara özel yöntemler

Hafızlık yapanlara özel yöntemler

Kayıtsız Üye
Hafızlık yapanlara taktikler

Cevap: Hafızlık yapanlara özel yöntemler

Muhasibi
Yüzünden okumada ve hafızlık yapmada kullanılan farklı metotlar beraberinde farklı sonuçları da getirmektedir. Her iki çalışma alanında halen kullanılan yöntemler bu alanda yapılan çalışmalara temel oluşturmasına rağmen daha verimli sonuç elde etmek, amaca ulaşmak için daha nelerin yapılabileceği düşünülerek uygulamaya konmalıdır. Bu ihtiyaçtan dolayıdır ki faydalı olacağı kanaatiyle Kur’an-ı Kerim’in okunmasıyla ilgili aşağıda zikredilen hususların paylaşılması ve genellendirilmesi düşünülmüştür:
1. KUR’AN-I KERİM’İN ÖĞRETİLMESİ LÜZUMU ( Okumaya Duyulan İhtiyacın Sebepleri )
a) OKUMANIN İBADET OLMASI
b) İBADETLERDE ( forumduasi.com/hanefi-mezhebinde-namaz-ve-kilinisi/Namazda, duada…vs) OKUNMASI
c) DİN HİZMETLERİNDE KULLANILMASI ( Din hizmeti sunumunda müracaat edilecek ilk kaynak Kur’an-ı Kerim olacağından dolayı bu hizmeti verenlerin gerektiğinde okumaları veya okuyarak açıklamaları)
2. KUR’AN-I KERİM’İN ÖĞRETİLMESİ ALANLARI (ÇEŞİTLERİ)
A- YÜZÜNDEN OKUMA
B- HAFIZLIK YAPMA
A- YÜZÜNDEN OKUMA
a) Yüzünden okumanın lüzumu ve gereği anlatılarak öğrenciler iyice öğrenmeğe adapte edilmeli
b) Yazı tahtası kullanılarak dersler işlenmeli, yüzüne okumada ve surelerin ezberlenmesinde CD ve kasetlerden de yararlanılmalı
c) Derslere öncelikle harflerin tanıtılmasıyla başlanmalı, harfler iyice kavratılıncaya kadar üzerinde durulmalı (hammadde olan harfler çok iyi tanıtılmalı)
d) Harflerin yazılış şekilleri iyice öğretilmeli,şekil ve ses yönünden benzerliği olanlar kendi aralarında gruplandırılarak farklılıklarıyla kavratılmalı
e) Dersler, öncelik sırası dikkate alınarak işlenmeli ve kolaylık derecesine göre anlatılmalı, verilen örnekler mutlaka işlenen konularla sınırlandırılmalı, görülmeyen derslerle ilgili örnekler kullanılmamalı
f) Harflerin seslendirilmesini sağlayan harekeler, kullanılan işaretler ve verdiği sesler çok iyi kavratılmalı
g) İşlenen dersle ilgili çokça alıştırmaya yer verilmeli, örnekler kolay kelimelerden başlayarak gittikçe zorlaştırılmalı ve özellikle de Kur’an-ı Kerim’den seçilmeli
h) Öğretilen harfler veya okunan kelimeler sınıf mevcudu tarafından grup halinde okunmalı, sonra ferdi tekrarlarla kişisel tatbikat sağlanmalı
i) Öğrenci bir başkasının başarısıyla kıyaslanarak küçümsenmemeli, moral verilerek yapabildikleri ile mutluluk duyması sağlanmalı
j) Düzgün okuyabilmek için harfler ve harekelerin yanı sıra (kabiliyet nispetinde) en azından uzatarak okuma, durma ve başlama, zamir, lafzatu’llah, huruf u mukattaa gibi okumada çok elzem olan konular verilmeli
B- HAFIZLIK YAPMA
Hafızlık, kapsamı ve özelliği itibariyle bir kaç yönüyle ele alınmalıdır. Bunlar; hafızlığa teşvik (motivasyon), hafızlık yapan kişi, ezber metotları, öğretici, genelde dikkate alınacak noktalar ve hafızlığın korunması hususlarıdır.
Motivasyon
a) Hafızlık yapmanın mümkün ve kolay olduğu anlatılarak örnekler verilmeli (ancak çalışma metotlarına sadık kalınmasının gerekliliği)
b) Öğrenciler hafızlık cemiyetlerine götürülerek teşvik edilmeli
c) Her bir dönüşte öğrenci taltif edilmeli
d) Hafızlığını tamamlayan öğrenciye son sayfasını ezber yapıp dersini dinletince öğrenci huzurunda kursta ailesiyle bir program yapılmalı
e) Hafızlık yapanların elde ettiği maddî ve manevî kazanımlardan bahsederek öğrenci hazırlanmalı
f) Hafızlık yapan öğrenci maddî olarak desteklenmeli, manen huzurlu olması için gerekli ortam sağlanmalı
Hafızlık Yapan Kişi
a) Hafızlık yapmak isteyen öğrenci hafızlığa başlatılmalı, hafızlığın ve hafızlık yapmaktaki amacın ne olduğu ve ne için hafız olacağı konusu açıklanmalı
b) Hafızlığa başlamadan önce yüzüne okuma çok işlek hale gelmeli
c) Hafızlık öncesinde tecvit kuralları iyice kavratılarak ezber yaparken uygulanmalı
d) Hafızlık yapan kişinin problemleri dinlenerek kendileri moralize edilmeli (maddi ve manevi )
e) Çok hızlı ve çok yavaş olmayıp normal anlaşılır bir akıcılıkla tekrarların yapılması
f) Hafızlık yapan kişiye dinlenme imkanı sağlanmalı, öğrenci usandırılmadan haftalık ve aylık izin uygulamasıyla rahatlatılmalı
g) Hafızlık yapan kişi kendisini belli bir zamana dersi yetiştirmeye odaklamalı.(Aksi taktirde günün çok uzun ve zamanın bol olacağı kanaati tembelliğe sevk eder ve zamanında dersini yetiştiremeyebilir ).
h) Hafızlık yapan kişiye kapasitesine ve gücüne göre ezber verilmeli ( Bir sayfa, daha çok veya az)
i) Hafız ezber yapmağa azimli ve kararlı olmalı, usanmamalı. Hafızlığın zorluklarla dolu, sıkıntı ve çilelere katlanarak yapılacak bir çalışma olmadığı bilinci sözle ve davranışlarla verilerek öğrencinin severek ve rahatça çalışması sağlanmalı
Hafızlık Yapmada Kullanılacak Metotlar

a) Ezber yapılacak bölüm ( sayfa veya sure) öncelikle öğretici tarafından okunmalı, öğrenci takip etmeli
b) Öğretiçinin bu uygulamasına destek mahiyetinde bilgisayardan veya diğer dinleme cihazlarından dinleyerek kelimelerin doğru algılanması sağlanmalı
c) Sayfada dikkat edilecek zor ve özellikli kelimeler belirtilerek öğrenciye kavratılmalı
d) Sayfada yer alan ve başka yerlerde de geçen benzer ( müşabih) kelime ve ayetler dikkate alınarak oluşturulacak metotlarla ( not alma , liste tutma…. gibi ) benzerleriyle mukayeseli olarak ezberletilmeli
e) Ezber yapılacak yere bir gün öncesinden başlayarak hazırlanılmalı
f) Ezberlenen yeri öğrenci ikinci bir şahsa dinletmeli ve kontrol ettirmeli
g) Ezber akşamdan tamamen halledilmeli
h) Sayfa baştan sona değil, her ayet birkaç tekrar edildikten sonra dile yatkınlığı sağlanıp önceki ve sonraki ayetlerle bağlantısı oluşturulmalı
i) Yazısı kolay okunan bir mushaftan takip edilmeli
j) Öğrenciler arasında yardımlaşma ( daha çok ezber yapmış olanların sonrakilere rehber ve örnek olmaları (bu vesile ile öncekilerin ezberleri de sağlamlaştırılır )
k) Ezber yapılan bölümde geçen ayetlerin meallerinden o an ilgiyi çekecek olanlar hatırlatılmalı
l) Hafızlık yaparken ayetleri veya kelimeleri düşünerek zihinden sıraya dizecek şekilde ezberlemek değil, sayfaya başlayınca düşünmeden okuyabilecek bir akış kazandırılmalı. (Bunun zıddı erken unutmaya, karıştırmaya sebep olur, iyice ezberledikten sonra zamanla yavaş okuma oluşacaktır).
m) Ezberlenen sayfaya veya kısa sureye başlandığı zaman sona kadar gidecek kuvvette sağlam olmalı
n) Ezber yapılan her bir bölümün ( ayet, sayfa, sure, cüz) sonrası ile bağlantısı kurulmalı
o) Ezber yapmanın şekli hocaya ders verecek tarzda olmalı
p) Ezberlenecek sayfa mutlaka yukarıdan aşağıya doğru ezberlenmeli
q) Ezberlenen yerler bir sonraki dönüşte mutlaka yine okunmalı ve dinletilmeli
r) Sesli okuma ezberi kolaylaştıracağı için öğrenciye bu imkan sağlanmalı
s) Dersi yapmasına bağlı olarak öğrencilere özel istek (istirahat oyun eğlence vb…) lerinde toleranslı davranılacağı bildirilmeli, çok katı sınırlamalar konmamalıdır, sosyal etkinliklerle barışık olması sağlanmalı
t) Öğrenci zaman zaman ezberle ilgili hissettiği olumsuz düşüncelerini hocasına açma cesaretine sahip olmalı ve hoca bu konuda kendisine destek vermeli
u) Ruhen ve manen hazır olmaları için öğrenci ezber öncesi dua etmeli ve salat ü selam okumalı
Öğretici

a) Hafızlık yaptıran öğretiçinin hafız olması tercih edilmeli, hafız olsa da olmasa da öğrenciyi Kur’an-ı Kerim’i yüzünden takip ederek dinlemeli
b) Öğretici aldığı dersle ilgili kanaatini (iyi ,zayıf , doğru hatalı…gibi) belirten bir çizelge ile sonraki dönüşe bilgi anlamında hazırlık yapmalı
c) Öğretici öğrencilerine güven verici tarzda yaklaşmalı, onları inandırmalı, güven vermeli, onlara karşı kırıcı olmayıp sevdirerek derslerin yapılmasını sağlamalı
d) Öğretici öğrencilere ne şekilde ders çalışmaları gerektiği planını anlatmalı
e) Öğretici çevre, olaylar ve gündemle ilgili bilgilerle sosyal hayatı da öğrenci ile paylaşabilmeli
f) Öğretici resmî çalışma anlayışından ziyade fedakâr davranışlarla çalışmalı
g) Öğretici öğrenci ile aile arasında köprü vazifesi görmeli