Memura verilen promosyon faiz mi,caiz mi?Alınır mı alınmaz mı?

Memura verilen promosyon faiz mi,caiz mi?Alınır mı alınmaz mı?

Muhasibi
Memura verilen promosyon faiz mi,caiz mi?Alınır mı alınmaz mı?
Soru: Bazı bankalar memura maaş verirken promosyon adında bir miktar fazla para da ödüyorlar. Bu fazla parayı nereden ödüyorlar diye baktığımızda görüyoruz ki, memurun maaşı bankada beklerken sağladığı kazancın bir miktarını memura promosyon olarak veriyor bankalar.
İşte bu promosyonu bazıları hediye olarak yorumluyor, alınabileceğini söylüyorlar. Bazıları da faiz olarak yorumluyor, alınamayacağını ileri sürüyorlar. Böylece bizler de zıt cevaplara muhatap olunca şaşırıyoruz. Siz nasıl bakıyorsunuz bu promosyona ve bize verilen (alınır-alınmaz) şeklindeki farklı cevaplara?

Cevap: Son devrelerde meydana gelen bu uygulamalara farklı açılardan bakılınca farklı cevaplar verilmesi kaçınılmaz olur. Nitekim öyle de oluyor, iki açıdan bakıldığını görüyoruz bu promosyon ödemelerine.
Birinci bakışa göre: Memura verilen promosyon hediyesi, paranın faizinden başka bir şey değildir. Alanlar tümüyle bir yoksula verirler, kendileri kullanmazlar. Çünkü, bu promosyon, paranın bankada beklediği günlerde repoya yatırılarak elde edilen faizden başkası değildir. Bu sebeple faiz parasını alanlar ancak yoksula verebilirler..
İkinci bakışa göre ise: Promosyonu alanlar bankayla bir faiz anlaşması yapmadıklarından dolayı aldıkları fazlalık faiz olmaz, bankanın anlaşma olmadan kendiliğinden verdiği hediye yerine geçer.
Ayrıca, bankanın kazancı içinde faizden başka (ticari işlere aracılık etmek, para nakletmek… gibi) helal kazançlar da vardır; verilen promosyonu bu helal kazançlardan veriliyor diye düşünerek alıp kullanmakta mahzur görmezler. Bilindiği üzere fıkıhta, bir adamın haram serveti içinde helal de bulunsa bunun ekmeği yenir, hediyesi alınır, helal kısma niyet edilerek tabii…
Bu sebeple bu ikinci yorumu tercih edenler, bizim böyle faizli bir anlaşmamız yoktur, öyle ise aldığımız faiz olmaz diyorlar, ayrıca zaten verilen promosyonu faizden değil; helal kazançtan verilen hediye olarak düşünüyorlar, helalden alıyoruz niyetiyle de almış oluyorlar.
Farklı cevaplar da işte bu farklı bakış ve yorumlardan meydana geliyor…
Ben bu promosyonu alanlara bir tedbiri hatırlatmakta fayda mülahaza ediyorum. İhtiyaçlarından dolayı aldıkları bu promosyonu, mümkünse ibadet sırasında (üzerinde giyecek, midesinde yiyecek) olarak bulunabilecek maddelerin dışında kullansalar tedbirli davranmış olurlar. Çünkü şeytan, üzerinde şüpheli parayla alınmış giyecek, yiyecek var, diye vesvese verir; kalbine, gönlüne ibadet şevkini azaltacak şüpheler atabilir.
Hatta sadece burada değil, herhangi bir şüphe ile baktığınız parayı bir ihtiyaç sahibine verirken bile tedbirli olmak adına hatırlatmada bulunarak:
– Mümkünse yiyecek ve giyecek dışındaki ihtiyaçlarınıza harcayın! diye tembihte bulunsalar yanlış yapmış olmazlar, diye düşünmekteyim…
Bilindiği üzere ibadet anında hatırlayacağımız en birinci hassasiyetimiz, bedenimizde şüpheli (giyecek), midemizde de şüpheli (yiyecek) bulundurmama titizliğimizdir. İbadet halinde iken üzerimizde bulunabilecek şüpheli giyecek ve yiyecek, namazda duyacağımız huzurumuza engel teşkil ederek vesvese verebilir. Şeytan buradan ibadete olan şevkimizi azaltacak evham pompalamaya yönelebilir. "Şüpheli şeyle aldığın giyecek, yiyecek var üzerinde!" diyerek ibadetten soğutmaya yeltenebilir…
Bundan dolayı Halife Hazreti Ömer’in (ra) şu sözü meşhur olmuştur:
– Bizler onlarca helali terk ediyorduk ki bir şüpheli şeye düşmeyelim de kalbimize, gönlümüze vesvese hücum etmesin diye… Elbette bugünün şartları eskiden çok farklıdır. Herkesten her yerde bu titizliği bekleyemeyiz. Ancak İslam’da ‘Ya hep, ya hiç’çilik’ yoktur! Şüpheli şeylerin ne kadarından kaçınabiliyorsak o kadarından kaçınmaya gayret ederiz, kaçınamadıklarımızdan da kaçınma azim ve niyetinde oluruz. Bu dikkat ve hassasiyet, bizim takva sıgortamızı teşkil edebilir.

Cevap: Memura verilen promosyon faiz mi,caiz mi?Alınır mı alınmaz mı?

ZİREGÜL
bu promosyon işine bir çok kılıf uydurulmuş ama ne olursa olsun bir şüpe var içinde en iyisi bu parayı yememek ve başka şekillerde kullanmak