Halifelik şartları

Halifelik şartları

Kayıtsız Üye
öncelikle kolay gelsin
halifelerde aranan niteliklerin biri de kureyş soyundan olması gerektiği hadislerle desteklenerek belirtilmiş. 3. halife Osman ın emevi soyundan geliyor olması beni bu soruyu sormaya yöneltti.
cevabınız için şimdiden teşekkür ederim.
saygılarla..

Cevap: halifelik şartları

mumsema
İmametin Şartlan

İmamet (hilafet) görevini yüklenecek kişide şu şartların bulunması gerekir:
1. Müslüman olmak
Müslüman olmayan bir kişinin imameti sahih olmaz. Çünkü imamet şer’î işlerdendir Müslümanların durumlarını tanzim etmek, hükme bağlamaktır. Müslümanların durumlarının tanzim edilmesini, bu hü-kümlere iman etmeyen bir kişiye tevdi etmek mümkün değildir.
2. Erkek olmak
Kadının imameti sahih olmaz. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Başlarına emîr olarak bir kadım seçen toplum felah bulmaz.[1]
Ayrıca imam (halife), müslümanların maruz kaldığı çeşitli müşkilat-ları halletmek zorundadır. Bu müşkilatlann bazılarını kadının halletmesi mümkün değildir.
3- Reşid olmak
Çocuğun, sefihin ve delinin imameti sahih olmaz. Çocuğun, sefihin ve delinin; etrafında binlerce vezir, müsteşar, danışman olsa dahi imam (halife) olması caiz değildir. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Çocukların emir olmasından Allah’a sığının.[2]
4. Adil olmak
Adil olmaktan maksat; kati, zina, faiz gibi büyük günahları işlememek, küçük günahlarda ısrar etmemektir. Bu bakımdan fasık bir kimsenin halife olması sahih değildir.
5. Dinî hükümleri ve delillerini bilmek, yeni çıkan meselelerde ic-tihad yeteneğine sahip olmak. Zira Hz. Peygamber’den sonra meydana gelen birtakım meseleler vardır ki onlar hakkında ancak halife -müslümanların maslahatına göre- hüküm verebilir.
6. Kulak, göz, dil gibi hassalarının sağlam olması gerekir.
Halife olacak kişinin duyu organları sağlam olmazsa, gerektiği şe-kilde davranmaktan mahrum olur.
7. Uyanık ve umûmi bir sezgiye sahip olmalıdır,
Bu uyanıklık ona idarî bir kabiliyet vermeli, devleti ve milleti tehdit eden tehlikeleri sezip onlardan korunmalıdır. Bu uyanıklığın bulunup bulunmadığına ise şura ehli ol in kişiler karar verir.
8. Kureyş kabilesinden olmalıdır, Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
İmamlar Kureyştendir.[3]
Bu iş (halifelik) Kureyşe aittir.[4]
İnsanlar şu iş (hilafet) hususunda Kureyş’e tabidirler.[5]
Maverdi’nin dediği gibi, bu nasslar varken bu hususta herhangibir şüphe olamaz ve bu nasslara muhalef eden bir kişinin sözüne de itibar edilmez. Ancak İmam olacak kişinin Kureyş kabilesinden olması şart olduğu gibi, diğer hilafet şartlarına da sahip olması gerekir. Eğer Kureyş kabilesinden olan kişide hilafetin diğer şartları mevcut değilse, diğer Arab kabilelerinden bir kişi halife seçilir. Arab kabilelerinde de hilafet şartlarına sahip olan bir kişi yoksa, hilafet şartlarına sahip olan herhangibir müslüman -hangi soydan olursa olsun- halife seçilir. Hilafet şartlarının tümüne sahip olan yoksa, yeterli vasıflara sahip olan bir kişi -şahsî salaha sahip olan kişi tercih edilerek- halife seçilir. Meselâ hükümleri bilen, idarî kabiliyete sahip olan bir kişi, şahsî bir hatası nedeniyle cerhedilmiş olsa da salih ve adil olmakla beraber idarî kabiliyete sahip olmayan bir kişiye tercih edilir. Ancak halife seçilecek kişinin, her halükârda müslüman olması- şarttır, hiçbir durum bu şartı ilga edemez.
İmametin Akdedilme Şekli İmamet, şu yollardan biriyle akdedilir:
Biat yoluyla
Biat’ın keyfiyetinden ve şartlarından aşağıda bahsedeceğiz.
• Veliaht tayin etmek suretiyle
Yani halifenin kendisinden sonra halife olacak kişiyi tayin etmesiyle imamet akdedilmiş olur. Bu yol da şer’î bir yoldur ve bu şekilde halife tayin edilen kişinin hilafeti sahihtir. Ancak şu iki şartın mevcut olması gerekir:
a. Veliaht tayin edilen kişi, sözkonusu imamet şartlarına sahip olmalıdır.
Yani imamet şartlarına sahip olması ve bu hususta kendisinden daha üstün bir kişinin bulunmaması gerekir. Eğer imamet şartlarına sahip olmazsa veya imamet şartlarına sahip olan ve kendinden üstün olan biri varsa, imamet akdi sahih olmaz.
b. Veliahd, imameti kabul ettiğini açıkça söylemelidir.
En sahih görüşe göre veliahd, imameti kabul ettiğini, kendisini tayin eden halife hayattayken söylemelidir. Bu iki şart mevcut olduğunda kendisini veliahd tayin eden halifenin ölümü ile o kişi halife olur. Onun halife olması için ehl-i hâl ve’1-akd’m -ne veliahd tayin eden halifenin yaşadığı sırada, ne de öldükten sonra- rızası şart değildir. Bunun delili ise Hz. Ebubekir’in, Hz. Ömer’i kendisinden sonrası için halife tayin etmesi ve bunun sahih olduğu hususunda bütün müslümanların icma etmesidir. Hz. Ebubekir, şu meşhur sözleriyle Hz. Ömer’i halife tayin ettiğini bildirmiştir: ‘İşte bu, Rasûlullah’ın halifesi Ebubekir’in dünyadan ayrılıp ahirete varacağı bir anda söylediği sözdür. Bu an öyle bir an ki o anda kâfir müslüman olur, facir ittika eder’.
Bundan sonra Hz. Ebubekir şöyle devam etmiştir: ‘Ben size Ömer b. Hattab’ı halife seçtim. Eğer doğru söyler, adaletli davranırsa, benim onun hakkındaki kanaatim budur. Eğer zulmeder, İslâm’ı tebdil ederse, ben gaybı bilmem. Benim kasdım hayırdır’.
Bu durum, halifenin tek kişiyi halife seçmesi halinde böyledir. Eğer halife, imamet meselesini bir gruba havale ederse, halifenin vefatından sonra onlar kendi aralarında imamet şartlarına sahip olan birini halife seçerler. Bunun delili de Hz. Ömer’in hilafet meselesini altı kişilik bir gruba havale etmesi ve bütün müslümanların bunun sahih olduğu hususunda ittifak etmeleridir. Hz. Ömer, kendisinden sonra bir kişiyi halife tayin etmeyerek, bu meseleyi Hz. Ali, Hz. Osman, Zübeyir b. Avvam, Talha b. Ubeydullah, Hz. Abdurrahman b. Avf ve Hz. Sa’d b. Ebî Vakkas’a havale etmiş ve aralarından birini halife seçmelerini tenbih etmiştir.
• Kuvvet yoluyla hilafet makamına gelmek.
Kuvvet yoluyla hilafete gelen kişinin hilafetinin sahih olması için şu şartlara sahip olması gerekir:
a. Kuvvet yoluyla hilafet makamına gelen kişi, sözkonusu imamet şartlarına sahip olmalıdır veya mevcut insanlar arasında en fazla şarta sahip olan kişi olmalıdır. Hilafet makamını kuvvet yoluyla ele geçiren kişide adalet olmaması halinde, o kişinin imametinin sahih olup olmadığı hususunda ihtilaf vardır. Ancak doğru olan şudur ki hilafet makamını kuvvet yoluyla ele geçiren kişinin imameti sahihtir, fakat kendisi âsi sayılır.
b. Hilafet makamı, halifenin ölümünden veya meşru bir şekilde azledilmesinden, sonra kuvvet yoluyla ele geçirilmiş olmalıdır. Eğer kişi, halife hayatta iken hilafet makamını kuvvet yoluyla ele geçirirse, o halife de hilafet makamını kuvvet yoluyla ele geçirmişse, galip olan kişinin imameti sahih olur. Ancak birinci halife biat veya veliahd tayin edilmek suretiyle halife olmuşsa, hilafet makamını kuvvet yoluyla ondan alan kişinin imameti sahih olmaz. Bunun delili şu hadîs-i şeriftir:
İki kişiye biat edildiği zaman, ikincisini öldürün.[6]
Siyasî idare işiniz tek bir adam üzerinde birlik ve vahdet halindey-ken, sizlere biri gelir de birliğinizi parçalamak yahut topluluğunuzu fırka fırka bölmek isterse onu öldürünüz.[7] __________________
[1] Buharî/4l63, (Ebu Bekre’den)

[2] İmam Ahmed, 11/326

[3] İmam Ahmed, III/129, (Enes’ten)

[4] Buharî/3309

[5] Müslim/1818

[6] Müslim/1853, (Ebu Said el-Hudrî’den)

[7] Müslim/1853, (Arfece b. Şureyh’ten)

Yorum: Halifelik şartları

Kayıtsız Üye
Kureyş kabilesi sadece Peygamber Efendimiz’in mensup olduğu bir kabile değildir.Kureyş kabilesi Peygamber Efendimiz döneminde 10 koldan oluşmaktadır.Bunlar,Nevfel, Zühre, Mahzûm, Esed, Cumah, Sehm, Ümeyye(Emevi), Haşim, Teym ve Adiy idi.Peygamber Efendimiz Kureyş kabilesinin Haşim koluna mensuptur.Hz Ebu Bekir Kureyş kabilesinin Teym koluna mensuptur.Hz Osman Kureyş kabilesinin Ümeyye koluna mensuptur.Hz Ömer Kureyş Kabilesinin Adiy koluna mensuptur.Hz Ali Peygamber Efendimizin amcaoğlu olduğuna göre Kureyş Kabilesinin Haşim koluna mensuptur.Özetle 4 halifenin hepside kureyş kabilesine mensuptur.Sadece Kureyş kabilesinin farklı kollarına mensupturlar.Dört halifenin hepsi ortak bir atadan yani Hz İsmail’in soyundan gelmektedir.Selametle…

halifeliğin şartları, halife olmanın 5 şartı, hilafet sartlari