Güzel ahlakı kazanma yolu

Güzel ahlakı kazanma yolu

Kayıtsız Üye
güzel ahlak nasıl kazanılır

Cevap: güzel ahlakı kazanma yolu

Desert Rose
Güzel ahlakı kazanma yolları nelerdir?

Güzel ahlakı kazanmaya çalışmak her Müminin vazifesidir
Ahlakın değiştirilmesi ve çirkin huyları güzel huylara çevirmek işine tehzib-i ahlak denir. Bu değiştirme her halde mümkündür.
İnsanın fıtratındaki arzuları (gazap, şehvet gibi) yok etmek mümkün değildir. Ama terbiye etmek suretiyle zararsız hale getirmek mümkündür. [3]
Peygamber Efendimiz (asm) buyuruyor:
Ey Mümin! Hz. Allah, senin yaratılışını güzel kıldığı gibi, sen de ahlakını güzel kıl. [4]
Kötü huylar güzel huylar ile tedavi edilebilir
Kötü ahlakı terk etmek isteyen için yalnız bir yol vardır:
O da arzu ettiği şeylerin tersini yapmaktır. Zira şehveti, karşı koymaktan başka bir şey yok edemez. Her şey zıddı ile yok olur. Nitekim sıcaklıktan ileri gelen hastalığın ilacı; soğukluktur. Öfkeden meydana gelen hastalığın ilacı da; soğukkanlılık ve sükunettir. Büyüklenmenin ilacı; alçak gönüllülüktür. Cimriliğin ilacı da; cömertliktir. Bütün huylar böyledir. O halde iyi işleri adet edinende, güzel ahlak meydana gelir. Şeriatın iyi işleri emretmesinin hikmeti de budur. Zira iyi işler yapmaktan gaye, kalbi çirkin şekilden iyi şekile çevirmektir. İnsanın zorlanarak adet edindiği şey, onun tabiatı olur. [5]
Resulullah (asm) buyuruyor ki:
İyi ahlak, sıcak suyun buzu eritmesi gibi, kötülükleri eritip yok eder. Kötü ahlak, sirkenin balı bozması gibi, insanın iyi amellerini bozar. [6]
Kötü hasletler eğitilerek yerine güzel hasletler yerleştirilebilir
Ahlakın eğitiminde amaç duyguları köreltmek değil, onları eğitmek, ifrat ve tefrit arasındaki vasat çizgiye –orta hale- taşımaktır. Zira Allah da duyguları yok etmeyi değil onları vasat çizgiye taşımayı buyurmuştur.
Her şeyin aşırısı zararlı ve çirkin, her şeyin orta yolu -vasat mertebesi- ise en güzel olandır.
Hem onlar ki, harcadıkları zaman ne israf ederler, ne de cimrilik ederler; harcamaları bu (ikisi) nin arasında orta bir yolda olur. [7]
Mesela kişinin sürekli öfke hali içinde olması bu huyun ifrat mertebesi, korkulmayacak şeylerden dahi korku duyması da tefrit mertebisidir. Bu iki huy da aşırılıktır. Halbuki yerine göre korkmak da cesaret göstermek de bu huyun vasat mertebesidir ki buna da şecaat denilir. Tüm hasletler şecaat gibi hadd-i vasat mertebeye taşınmalıdır.

Kötü hasletlerin mecraları değiştirilebilir
Kişi isterse sahip olduğu kötü hasletlerini eğiterek, yönlerini değiştirebilir. Böylelikle bu kötü hasletler sahibine zarar vermediği gibi kişinin kemâle ermesini sağlayacaktır.
İnsanda şiddetli hırs ve inat hissi bulunabilir. Kişi bu duygusunu dünyevi ve geçici emelleri için sarf etmek yerine, onu ahirete yönelik baki bir amaç için sarf edebilir. Mesela; hırsını mal edinmek amacıyla kullanmak yerine hayırlı ilim edinmek ve sevapları kazanmak için kullanabilir.

Bir insan belki kıskanç olabilir. Fakat öğrendiği hakikatler ve İslam terbiyesi gereği hasedini gıptaya çevirerek güzel insanların güzel hallerini arzu edebilir.

Kimi insanda da kendini aciz düşürecek derecede düşmanlık hisleri bulunabilir. İllaki birilerine düşman olmak ister. Aldığı İslam terbiyesi ile bu hissini Mümin kardeşleri ve arkadaşları üzerinde değil, kendini daima şerre sevk edip cennetten uzaklaştıran şeytan ve şeytanın arkadaşlarına yönelik istimal edebilir.

İslam terbiyesi ile hırs azime, inat sebata, gurur vakara vs. döndürülebilir. [8]
İşte insanda bulunan binlerce hissiyatın her biri bu şekilde mecazi, yani dünyevi heves ve istekler için kullanılabildiği gibi aynı duygular hakiki yani ahirete dair emeller için de sarf edilebilir.
Fakat bu hisler dünya hesabıyla kullanıldığında kişi kötü ahlaka medar olur. Ahireti kazanmak maksadıyla sarf edildiklerinde ise kişi güzel ahlak sahibi olup hem dünya hayatında hem ahiret hayatında saadeti kazanacaktır. [9]
Yüksek ahlakî özelliklerin bir araya gelmesiyle kötü hasletlere meyil azalır
Bir kimsede yüksek ahlaki özellikler toplandığında izzet-i nefis, haysiyet, şeref, vakar gibi yüksek ahlaki haller de meydana gelir. Bu haller ise insanın alçak şeylere tenezzül etmesine müsaade etmez.
Bir zatta toplanan yüksek ahlaki unsurlar, yalan ve hile gibi alçak halleri de reddeder. Böyleleri yalan gibi hiçbir kötü haslete tenezzül etmezler. [10]
İnsanda huy haline gelinceye kadar güzel ahlakı yerleştirmek gerekir
Kişi kırk yaşına erdiğinde hangi ahlak hali üzerinde fazla ise iyi ahlak veya kötü ahlak , bu hal kendisinde alışkanlık, meleke halini alır. Artık terk etmesi mümkün olmaz. Bu sebeple kişi güzel huyları kendisinde bir an önce alışkanlık haline getirmelidir. [11]

Kaynakça:

[3] İmam Gazali ;İhya-i Ulumi’d-Din, İmam Gazali / Kimya-yı Saadet
[4] İmam Suyuti; Camiu’s-Sağir Ve Tercemesi / İyi (Güzel) Ahlak
[5] İmam Gazali ; İhya-i Ulumi’d-Din, İmam Gazali / Kimya-yı Saadet
[6] İmam Suyuti; Camiu’s-Sağir Ve Tercemesi / İyi (Güzel) Ahlak
[7] Furkan, 67
[8] Mehlika Yağmur; Din Güzel Ahlaktır / İrfan Mektebi Dergisi
[9] Mektubat / 9. Mektup
[10] İmam Gazali / İhya-i Ulumi’d-Din, İmam Gazali / Kimya-yı Saadet
[11] İşaratü’l-İ’caz Mecmuası; Nübüvvet hakkında bir mukaddime / 2. Mesele 4. Nükte

Yorum: Güzel ahlakı kazanma yolu

Kayıtsız Üye
Allah razı olsun sizlerden sagolun

güzel ahlak nasıl kazanılır, güzel ahlak nasıl kazanilir , ahlak nasıl kazanılır