Alevi Bektaşilik ne demektir ?

Alevi Bektaşilik ne demektir ?

cansu arslan
Alevi bektaşilik ne demektir ne anlama gelmetkediir alevi bektaşilik hakkında kısa bilgiler lazım cevap çabuk gelirse sevinirim sınavım var .s

Cevap: alevi bektaşilik ne demektir ?

Hoca
ALEVİ(LİK) NEDİR

Hz. Ali’ye bağlılık noktasında birleşen çeşitli dini ve siyasi gruplar için kullanılan bir terimdir. Sözlükte "Hz. Ali’ye mensup" onun soyundan gelen, onu seven, sayan ve bağlılığını ifade eden kimse demektir. Bu kavram, siyasi anlamda Hz. Peygamberin vefatından sonra Hz. Ali’yi ve onun soyundan gelenleri imam (halife veya devlet başkanı) olarak kabul edenler için gündeme gelmiştir. Daha sonraları, Hz. Ali ve oğulları Hasan ile Hüseyin’in neslinden gelenler için Alevi nisbesi dışında şerif, seyyid ve emir gibi lakaplar da kullanılmıştır. Bazı tasavvufçulara göre, bütün tarikatlar ashaptan birine nispet edilir. Hz. Ebubekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman’a mensup tarikatlar olduğu gibi Hz. Ali’ye ulaşan tarikatlara da Alevi denir.
İslam siyasi tarihinde Alevi terimi; ilk defa hilafet hakkındaki tartışmalarla ortaya çıkmıştır. Bilindiği gibi Hz. Peygamberin vefatını müteakip ve üçüncü halife Hz. Osman’ın şehit edilmesinden sonra hilafet konusundaki anlaşmazlık giderek şiddetlenmiştir. Bu ihtilaf esnasında Hz. Ali’nin tarafını tutanlara Alevi veya şiatü’l Ali (Ali’ye bağlı olanlar veya Ali taraftarı) denilmiştir. Bunlara göre; "Hz. Ali; Hz. Peygamberin tabii varisiydi. Daha çocuk yaşta iken ve herkesten önce İslam’ı kabul etmiştir. Hz. Muhammed’in amcası oğlu ve damadıdır. Ehl-i Beyttendir. Mekke’den Medine’ye hicret ederken emanetlerini ilgili yerlere ulaştırmak üzere yerine onu vekil bırakmıştır. Böylece sevgisini ve güvenini bildirerek onun kendisinden sonra halife olacağına işaret etmiştir. Bu yüzden Ebubekir, Ömer ve Osman’ın halife olarak seçilmiş olmaları doğru değildir." İslam tarihinde Alevilik anlayışı; inanç, ibadet ve ahlak bakımından Kur’an ve Sünnetin ışığında gelişmiştir. Halk şairi Virani, Aleviliği; "Allah’ın birliğine, Hz. Muhammed’in nübüvvetine ve Ali’nin imametine ikrar vermek" olarak tanımlamaktadır. Buna göre tarihi süreç içinde çeşitli yollarla Aleviliğin bünyesine girmiş bazı kültürel değerleri Aleviliğin inanç esasları olarak algılamak doğru değildir. Bunları daha çok kültürel zenginlik, birikim ve farklılık olarak değerlendirmek gerekir. Alevi kültürünün; ahlak kuralları ve insani ilişkiler açısından da önemli ve zengin bir yeri vardır. Dostluk, kardeşlik, komşuluk, misafirperverlik, mertlik, cömertlik, küçüklere sevgi, büyüklere saygı ve doğruluk gibi ilkeler bu değerlerin başında gelmektedir. Ayrıca her türlü haram ve yasaklardan korunmak için; "Eline, Beline ve Diline" sahip çıkması zorunlu bir temel felsefe olarak benimsenmiştir. Tarih içinde Alevi nisbesi; İran, Irak, Mısır (Fatımiler), Fas ve Yemen gibi farklı coğrafyada yaşayanlar arasında da kullanılmıştır. Bu alanda detaylı bilgiye ulaşmak isteyenler, "İslam Mezhepleri Tarihi Kaynaklarına" baş vurmaları gerekir. Anadolu Aleviliğinin gelişmesinde; 13. Yüz yıldan itibaren Orta Asya’dan ve Horasandan göç eden bilgin ve mutasavvıfların derin etkileri olmuştur. Bu itibarla günümüzde yaşayan Alevi kültürünün büyük bir bölümünün, bu dönemin ürünü olduğunu söylemek mümkündür. Günümüzde sıkça kullanılan Alevi ve Sünni kavramları birbirinin karşıtı değildir. Tersine bu kavramların üst kimliği veya ortak paydası, İslam ve Müslümanlıktır. Bu durumda Alevi ve Müslümanlar arasında ayırım yapmak din, tarih, akıl ve bilim açısından mümkün değildir. (F.K.)

Bektaşilik ne demektir?

Bektaşilik: Türkiye’de Alevilik denildiğinde ilk akla gelen isim Bektaşiliktir. Bektaşilik, aslında Hacı Bektaş Veli tarafından kurulduğuna inanılan bir tarikattır. Ancak Hz. Ali ve Ehl-i Beyt sevgisi, tevella (Ehl-i Beyt’i sevenleri sevme) ve teberra (Ehl-i Beyt’i sevmeyenleri sevmeme) gibi Aleviliğin temel esaslarına bağlı oluşları dolayısıyla Bektaşiliğe Alevilik denilebilir. Türkiye’de her Bektaşi Alevi olduğu halde, her Alevi, Hacı Bektaş’ı Horasan Ereni sayıp hürmet etmesine rağmen, Bektaşi değildir. Bu yüzden Köy Bektaşisi, Şehir Bektaşisi ayrımı yapılmaktadır. Köy Bektaşilerine Alevi denildiği halde, Şehir Bektaşilerine Bektaşi denilir.(1)

Alevi yazar Rıza Zelyut’a göre Bektaşilik ile Alevilik arasında bir fark bulunmamaktadır. Ona göre, Hacı Bektaş Veli, Anadolu Aleviliği’nin büyük piridir. Onun genelde kendine özgü bir tarikat veya yol yaratması da yoktur. Büyük pir Alevi’dir. Bu anlamda Bektaşilik sözü yanlıştır. Derviş Bektaşileri dediği Bektaşiler de Alevidirler ve aralarında küçük farklar bulunmaktadır.(2)

Bize göre, Alevilik ile Bektaşilik arasında özellikle on altıncı yüzyıldan bu yana bir farklılaşma meydana gelmiştir. Bu günkü haliyle aralarında bulunan ayrılıklardan bir kısmı şunlardır: Her iki grubun temel inançları bir birine benzerlik arz etmekle beraber sosyal yapıları ayrıdır. Kızılbaşlar/Aleviler yüzyıllar boyunca genellikle aşiret çevrelerinden gelen ve kırsal alanda yaşayan gruplar olup, Bektaşiler şehir merkezlerinde yaşayan ve daha çok eğitimli kimselerin oluşturduğu yapıdır.(3) Her iki grup da Hacı Bektaş Veli’yi sevip saymalarına rağmen Aleviler Hacı Bektaş Dergah’ına değil, Peygamber soyundan geldiklerine inandıkları ocaklara bağlıdırlar. Aslında Bektaşilik bir tarikat olduğu için, bu tarikatın yollarına uyan herkes Bektaşi olabilir. Ama Alevilik soya bağlıdır ve ancak ana-babası Alevi olan kişi Alevi olabilir.(4)

Haslok, Aleviler ve Bektaşiler arasında inanç konusu ile ilgili böylesi bir farktan bahseder: Aleviler, Beşinci İmam Muhammed Bakır’dan el tuttuklarını öne sürerlerken, Bektaşiler, pirleri olmak üzere Altıncı İmam Cafer-i Sadık’a bağlı olduklarını iddia ederler.(5) Bunların dışında bir takım ayrılıklar da bulunmaktadır.(6)

Kaynaklar:
1- Ethem Ruhi Fığlalı, Türkiye’de Alevilik Bektaşilik, Ankara 1989, s.9. Bektaşilikle ilgili çalışması bulunan Abdülkadir Sezgin’e göre Alevi kelimesi ile Sünni kelimesi arasında her hangi bir fark bulunmamaktadır. Bkz. Hacı Bektaş Veli ve Bektaşilik, İstanbul 1990, s. 60.
2- Rıza Zelyut, Öz Kaynaklarına Göre Alevilik, İstanbul 1990, ss. 12-13.
3- Irene Melikoff, Uyur İdik Uyandırdılar, trc. Turan Alptekin, s. 29.
4- Mehmet Eröz, Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilik, Ankara 1990, s. 52; İlyas Üzüm, Günümüz Aleviliği, İstanbul 1997, s. 4.
5- F.R. Haslok, Bektaşilik Tetkikleri, çev. Ragıp Hulusi, yeni harflere çevirerek kısmen sadeleştiren Kamil Akarsu, Ankara 2000, s. 4.
6- Bu farklar için bkz.: Ahmet Turan, Anadolu Alevileri-Kızılbaşlar , OMÜ İlah.Fak.Dergisi, Sayı 6, Samsun 1992, ss. 58-59.

Sayın Dalkıran (Prof. Dr.)

Cevap: alevi bektaşilik ne demektir ?

Kayıtsız Üye
Bu konu hakkında gerekli bilgiyi öğrenmiş oldum teşekkürler

Cevap: Alevi Bektaşilik ne demektir ?

irem
Çok anlamlı çok şey öğrendim teşekkürederim

Kayıtsız Üye
iyi bir performans yaptım. Çok teşekkürler 🙂

Kayıtsız Üye
Teşekkürler çok güzel yarın sınavm var ve
100 alıcak gibi hissediyorum kendimi 🙂

Gizli kişi
Sınavıma da yardımcı oldu. Çok teşekkürler!

Nisa.
Performans için lazimdi ancak bence bektasilik biraz konusundan cikmis yok yazara gore yok bana gore falan olmamis. Yinede emek verdiginiz için teşekkürler :Dd

musab
sınavda bektaşilik nedir diye mi soracağım dedi hocanız herkes bunu sormuş:D

uye değilim..
herşey için çok teşekkür ederim çok işime yarayabilir yarınki sınavım için . Rabbim yardım eder İnşaALLAH .

Kayıtsız Üye
herşey için çok teşekkür ederim performansıma çok yardımcı oldu performansımdan 100 bekliyorum…

gece kuşu
çok sağolun çok işime yaradı

ygvvvvvvvvvv
Alevi bektaşilik konusunu öğrendim

aysegul
Çok teşekkür ederim bana sınav da çok yardımcı olacak

Kayıtsız Üye
Çok teşekkürler valla projeden 100 aldim

alevilik bektaşilik nedir, alevilik ve bektaşilik, alevilik bektaşilik