Hatemü’l-evliya kitabı (yazar: Hakim et-tirmizi)

Hatemü’l-evliya kitabı (yazar: Hakim et-tirmizi)

Candle
”HATEMÜ’L-EVLİY” KİTABI (MUELLİFİ: HAKÎM et-TİRMİZÎ)

İmam-ı Tirmizi (Eserin müellifi)

Veli ve büyük hadis âlimi. İsmi, Muhammed bin Ali bin Hasan bin Bişr ez-Zâhid, künyesi Ebu Abdullah’tır. Doğum tarihi tam kesin olmasada 115 yıl yaşadığından dolayı miladi 820 olarak tahmin edilen Hakim-i Tirmizi, doğum yeri olan Tirmiz’de uzun müddet kaldı. Sonra Belh’e gitti. Orda bir müddet kaldıktan sonra Nişabur’a geldi. 932 (H. 320) senesinde şehid edildi.

Sünnet-i seniyyeye tam uyan, ilmiyle âmil, ümmet-i Muhammed’in büyüklerinden olan Hakim-i Tirmizi, zamanın evliyasından olup, herkes tarafından övülmüştür. İnce manaları açıklama ve izah hususunda üstad, hadis ilminde ise sika (sağlam, güvenilir) bir âlimdi. Sözleri kıymetli olup, hilmi (yumuşaklığı) pek ziyade, şefkati çok ve ahlakı pek güzeldi. Peygamberimizin mübarek ahlakı onda görülürdü.

Eserleri :

Hakim-i Tirmizi’nin pek çok risaleleri mevcut olmakla beraber, yazdığı 39 kitap 9 risale 47 mesele olmak üzere 95 civarındadır.meşhur kitapları;

Kitab-ül-Furuk

Hatm-ül-Evliya

İ’lel-üş-Şer’iyye

Nevâdir-ül-Usul fi Ehâdis-ir-Resul

Gars-ül-Muvahhidin

Er-Riyâdatü ve Edeb-ün-Nefs

Gavr-ül-Umur

El-Menâhi

Şerh-üs-Salât

El-Mesâil-ül-Meknune

El-Ekyâs ve’l-Mu’terrin

Beyân-ül-Fark Beyn-es-Sadr

El-Akl ve’l-Hevâ’dır

Bunların dördü hariç, diğerleri basılmıştır. Bazı risaleleri de, yakın zamanda Şam’da tekrar basılmıştır

Kendisinden sonra gelen velilerin söz ve beyanlarından çok etkilendikleri ve haklı olarak kendisine "Evliyanın Hakimi" payesini verdikleri şeyh Tırmizi k.s. hazretleri Hatmül Evliya kitabında kendisinden önce hiçbir veliye verilmemiş yüksek ve erişilmez bir hikmetle gizlinin gizlisi sırları açarak ve Allahu Teala nın hikmet ve marifet hazinesinden göğsüne boşalan ilahi cevherleri saçarak konuşmuş , daha önce hiç sözünü etmediği tasavvufuun zorlu meselelerini usta bir sunuş ve anlatım tarzıyla ortaya koymuştur.

Kitabın üslübundaki olgunluk , Hazretin daha önceki eserlerinde ortaya koyduğu Hikmetül ulya , velayetin türleri , velilerin sınıf vedereceleri , meczub ve muhaddesin hususuyetleri , ferdaniyyet mertebesi ve aklı ekberin mahiyeti , gibi meselelerdeki eksik ve müşkil noktaları tamamlayıp tam bir sonuca bağlaması onun Hatmül Evliya kitabını hayatının kemal safhasında yazdığını gösteren bambaşka bir delildir.

Eserin yeryüzünde çeşitli devrelerde yaşayan nasihler tarafından kayda geçirilmiş ve günümüzü kadar intikal etmiş belli başlı 4 nüshası vardır :

British Museum Or. 8348 (İngiltere)

Veliyyüddin : 7770 (istanbul beyazıt kütüphanesi)

Fatih 5322 (Süleymaniye kütüphanesi)

Princeton (mach) 2652 no (A.B.D)

asırlar boyunca nüshalarda gizli kalan ve ahir zamanda zuhur edecek olan son veli ile ilgili pek çok esrarı içinde saklayan Hatmül Evliya kitabı , müellifinin vefatından tam 1033 sene sonra 1965 yılında Osman İsmail Yahya tarafından tahkikli olarak neşredilmiştir.

1992 yılında Beyrutta Kitabu Siretil Evliya adı ile neşredilmiş ve bu baskıda British museum ve veliyyuddin nüsları esas alınmıştır.

199 yılında Abdülvaris Muhammaed Ali tarafından Beyrutta 3. defa neşre sunulan Hatemül evliya kitabının bu son baskısında da Osman İsmail Yahya nın tesbit ettiği metinden yararlanılmıştır.

Eserin Bölümleri :

Birinci Bölüm :

Allahın hakkına riayet eden , farzları eda edip ilahi hududu koruyan, zahirini ve batınını haram, helal , masiyet ve taat şehvetlerinden arındıran ; şehevi arzuların izalesi hususunda çaresizlik ve şaşkınlık içinde kalan , nihayet ilahi rahmete uğrayıp , gözünü açıp kapadığı anda kendini sıddıkların ve hürriyete erişen keremlilerin makamında bulan ve O’na vasıl oluncaya kadar ilahi izin dışında hareket etmekten sakınan "Hakkıllah Veli" nin vasıfları

İkinci Bölüm :

Peygamberlerden velayeti tamamlayacak olan kişiden ve Hassul has birkaç veliden başkasının çözemeyeceği tasavvufi ve ruhani mahiyetteki 164 soru ve bu sorular karşısında şaşkınlığa düşen kimselerin durumu ..

Üçüncü Bölüm :

Hakkıllah velinin yakınlık makamına ulaşıp , Allahın velisi denilebilecek bir seviyeye ulaşması, farzları eda eden , ilahi hudutları koruyan , bununla birlikte şartlara riayet ederek mertebesini koruyan , velayeti meydana getiren on hasleti yerine getirerek ilahi velayeti tamamlayan , Mülkün sahibine kadar ulaşan , Aklul ekbere tutunarak şehvani arzularından uzaklaşan ve ilahi himaye içinde tutulan Allahın velisi; her iki velayet ehlininde , farklı ve ortak yönleriyle veli olarak tayin edilmesi.

Dördüncü Bölüm :

Velayet’in on hasletini üzerinde toplayan ve ilahi velayet’i tamamlayan Allah’ın velisi’nin terbiye edildiği manevi mülkler, onun manevi seyrinin akılların ve kalplerin en son noktasında nihayete ermesi, herhangi bir ilahi isim ve sıfatın tecellisi ve manevi mülklerden yalnız bir tanesine erişen veli ile Allah velayet’ini, dört manevi mülkü ve ilahi isimlerin tecellisini tamamen üzerinde toplayıp, vahdaniyyetü’l/ferdiyyet mertebesinde Rabb’i tarafından "Hatnü’l-velaye"liğe ve Velilerin efendiliği’ne getiren veli; klbin nihayetine erişmesi ve bu meseleyi inkar mahiyetindeki sözlerin çürütülmesi.

Beşinci Bölüm

Hatemül-enbiya olan Muhammed aleyhisselam’ın hakikatı ve kendisine verilen "Hatemün-nübüvve" ile diğer peygamberlerden üstün kılınması "Hatmün-nübüvve" nin manası kadem-i sıdk Muhammed aleyhisselam a verilen nübüvvet ve ubudiyet sıdkı’nın hamd bayrağının ve şefaatin muhtevası; Hatemül-enbiya’nın vefatından sonra onun yerine oturtulan kırk veli bu velilerin sayıları tükenip dünyanın zevale ermesi yaklaşınca yanında "Hatemül-velaye" bulunan veli’nin gönderilmesi onun "Hatmül-velaye" sayesinde onlardan üstün gelmesi ; makamı şefaati kendisine ihsan buyurulan velayet sıdkı ubudiyet sıdkı ve velayet imamlığının mahiyeti.

Altıncı Bölüm

Risalet nübüvvet velayet; resul nebi ve muhaddes’in tanımı muhaddes velilerin vasıfları muhaddeslerin nübüvvetten payları ve kendisinde"Hatmül-velaye" bulunan muhaddes’in diğerlerinden daha fazla pay alması; ruh ve sekine’nin vahiy ve ilham’da nefsin ve şeytanın ilkasını ortadan kaldırması.

Yedinci Bölüm

Velilerin zahirdeki alametleri velilerin en büyüklerinde zuhur eden Hikmetü’l-ulya’nın mahiyeti velilerin durumu hakkında yanlış sözler söyleyen iki sınıfın durumu; minnetler ve dileme yolundan gelecek olan velinin bu lütuf yolu ile gelemeyeceği hakkındaki iddiaların izalesi ve bu gibi yanlış kanaatlerin ilahi delillerle çürütülmesi.

Sekizinci Bölüm

Velilerin imamı ve reisi olan Hametü’l-evliya’nın peygamberliğe çok yakın olan "ferdiyyet" mülkündeki makamı önderlik hazineleri ile ilgili üç hazinesi Allah’ın azameti karşısında korkup ürpermesi ; müferridlerin zikri hutameciler’in ve bel’amcılar’ın durumu muhaddeslerin kötü akıbetle ilgili korkusu velilerin kötü akıbetle ilgili durumları,sekine,müjde ve rüya.

Dokuzuncu Bölüm

Müjdelenen veli ashab-ı kiram -radiyAllahu anhüm- Hazeratı’ndan on kişinin cennetle müjdelenişi nübüvvet’ten en büyük payı alan ve peygamberliğin makamına kadar yaklaşan veliler, müjdelenen velinin vasıfları , en sağlam kulpa tutunması , celal ruhu ile desteklenişi , üzerinde taşıdığı diğer lütuflar , bu lütufların onu akıbetle müjdelenme lütfuna kadar eriştirmesi ve bu müjdenin yolaçacağı zarardan ve tehlikelerden muhafaza edilmesi.

Onuncu Bölüm

Bu gibi haberleri ve velilerle ilgili diğer hasletleri inkara kalkışanların durumu.

Onbirinci Bölüm :

Hatemül Evliyanın Azametini ilahilen korkup ürpermesi , masiyet işlediği anki hali , mahşer ehline bir hüccet kılınması , melekleri Allahu Tealaya karşı mahçup düşüren durumu, Allahu Tealanın onu nefsine kapılmaması ve acze düşmemesi için cemal ile celal, heybet ile üns arasında dengeleyip , nihayetinde "infirad billah" mülküne kadar yükseltmesi velilerin efendisinin üzerinde taşıyacağı bazı alametleri.

Onikinci Bölüm :

Peygamberlerin meczubu olan Hatemül enbiya Aleyhisselamın cezbesi ve has bir tahsisle yürütülerek diğer peygamberlerden öne geçirilmesi , cezbe ehli ile yönelme ehli arasındaki fark ve bu hususta öne sürülen bazı yanlış iddiaların çürütülmesi.

Onüçüncü Bölüm :

Velilerin meczubu olan Hatemül Evliyanın cezbesi , seçilmesi ve diğer velilerden farklı bir lütufla, peygamberlerin yolu üzerinde yürütülerek has bir velayete erdirilmesi, velilerin meczubunun kendisine tahsis edilen cezbe ile ferdiyette doğru yürütülmesi.

On Dördüncü Bölüm :

Evliyanın imamlığı kendisine vacip kılınan velayet bayrağını elinde bulunduran meczub veli Hatemül Evliyanın, kendisine verilen hatemiyyet ile diğer velilerden öne geçmesi , kendisine verilen hatemiyetle daha önce bütün peygamberlerden önce geçen Hatemül enbiyanın yolu üzerinde yürütülmesi , Hatemül evliyanın nefsinin zillete , şeytanın da kahra sevkedilmesi , velayet ve ubudiyyet sıdkı ile diğer velilere hüccet olup , kıyamet gününde onlara şefaat etmesi.

Onbeşinci Bölüm :

Tasavvuf yolunun mecusileri olan, Allah yolunda fitne ve nifak çıkaran yalancı ve sahtekar şeyhlerin içyüzü , velayet mertebeleri hakkında geveledikleri yanlış ve geçersiz sözler.

On Altıncı ve On yedinci Bölümler :

Ümmetin başı ile sonunun benzerliği , ahir zaman fitneleri , Hatemün evliya ve Mehdi Hazretlerinin böylesi bir fitne zamanında gönderilmesinin hikmeti ve bu zamanda Hazreti Ebu Bekir ve Ömer (r.a.) ya denk oluşlarının nedenleri …

gibi meseleleri ihtiva etmektedir.

Cevap: ”hatemü’l-evliya” kitabı (yazar: Hakim et-tirmizi)

AHMET OCAK
Ben hatmül evliya kitabına nasıl ulaşa bilirim

Cevap: ”hatemü’l-evliya” kitabı (yazar: Hakim et-tirmizi)

Şema
< hatmül evliya kitabına nasıl ulaşa bilirim >
Size en yakın dini kitap satan yerden sipariş verebilirsiniz (baskısı varsa tabi)

Cevap: Hatemü’l-evliya kitabı (yazar: Hakim et-tirmizi)

Kayıtsız Üye
Cağaloğlunda Hakikat Yayınlarında Eser bulunmaktadır

Kayıtsız Üye
Ömer öngüt efendi bu kitabı açıklaması ile yayınlamıştır. Hakikat yayın evi cağaloğlu /İstanbul

Kayıtsız Üye
Ne ömer ongut nede diğerleri hiçbiri hatemül evliya değil çok öğrenmek istiyorsanız istişareye yatın elbet rabbim gösterecektir hatemül evliya şuan yaşıyor lakin onu kimse tanımıyor oyuzden bu boş sözleri Allah aşkına bırakın ömer ongut hatemül evliyami diye istiareye yatın o değil ki hazırlanmış soruyu o tamamladı mı duyduk mu böyle bir şey hayır hatemül olacak kişi şuan bile hala hatemül evliya mertebesine erişmiş değil-dir ki o ortaya çıktığında yüzü güneş gibi ışık saçacak peygamberimizin nuru gibi ben hiç kimsede ne nur ne soruları daha hala cevaplayan görmedim oyuzden bırakın bu boş lafları rabbim bilir diyin ki duyuracağına duyuracaktır elbet rabbim o dilediğini yapar

hatemül evliya kitabı , hakimi tirmizi, hatemül velayet