Binanın metni… Tasrif bablarının açıklamaları

Binanın metni… Tasrif bablarının açıklamaları

Kayıtsız Üye
tasrif bablarının açıklamaları

Cevap: binanın metni… Tasrif bablarının açıklamaları

NuN
Tasrif Kurulum – Arapça Fiil Çekimi

ARAPÇA BİNA 1.BAB

Allahın (Celle celaluhu) izni ile sarf’ın ikinci kitabı olan Bina’nın tercümesine başlıyacağız.

الباب الاول فعل يفعل موزونه نصر ينصر و علامته أن يكون عين فعله مفتوحا فى الماضى و مضموما ف المضارع وبناؤه للتعدية غالبا و قد يكون لازما مثال المتعدى نصر زيد عمرا ومثال اللازم خرج زيد

إعلم أن أبواب التصريف خمسة و ثلثون بابا ستة منها للثلاثى المجرد المتعدى هي ما يتجاوز فعل الفاعل الى المفعول به واللازم هو ما لم يتجاوز فعل الفاعل الى المفعول به بل وقع فى نفسه

(إعلم أن أبواب التصريف خمسة و ثلثون بابا )

(KIRIK MANA)
(إعلم i’lem)) sen bil ki (أن أبواب التصريف enne ebvaabet-tasrifi)muhakkak ki tasrifin (yani sarf ilminin) babları (خمسة و ثلثون 35 ) otuz beş tanedir ( بابا baben)bab yönünden.

(TOPLU MANA)

Sen bilki,(arapça da) tasrif yönünden sarf’ın babları (bölümleri) otuz beş tanedir.

Tasrif:Kelimelerin çekimini yaparak çoğaltmak,birbirinden türetmek,meydana getirmek,
Sarf:Kelimelerin şekil ve türemelerinden bahseden ilim dalı,kelime bilğisi.

Arapça da kelimeleri 4 ana bölüm de,

1)Sülasi mücerret
2)Sülasi mezid
3)Rubai mücerret
4)Rubai mezit

ve bu 4 ana bölümü

sülasi mücerret:6
sülasi mezid:12
rubai mücerret:1
rubai mezid:3
rubaiye (veya dahrece’ye )mülhakl:6
tedahrece’ye mülhak:5
ihranceme’ye mülhak:2

olmak üzere 35 bölüm de göreceğiz.

[ (ستة منها للثلاثى المجرد)[/
(Kırık mana)
(ستة:sittetün) altı (منها: min haa) otuz beş den (للثلاثى المجرد:lis-sülasiyyi’l- mücerredi)sülasi mücerret içindir.

(toplu mana)
Bu otuz beş babtan altı babı sülasi mücerret içindir.

Yukarıda ki 35 babın 6 tanesi kökleri üç harfli olanlar içindir.Ki biz bunlara sülasi mücerret diyoruz.

الباب الاول فعل يفعل موزونه نصر ينصر و علامته أن يكون عين فعله مفتوحا فى الماضى و مضموما ف المضارع وبناؤه للتعدية غالبا و قد يكون لازما

(Kırık mana)
(الباب الاول:el babu’l evvelü) birinci bab ( فعل يفعل ) feale yef’ulü ( موزونه :mevzunu hü)bu babın mevzusu ( نصر ينصر ) nasara yensuru (و علامته :ve alametühü) bu babın alameti ( أن يكون :en yeküne) olmasıdır ( عين فعله :aynu fi’lihi) aynel fiilinin (مفتوحا:meftuhan)üstün (فى الماضى :fi’l mazi) mazide (و مضموما :ve mazmumen) ve zamme <ötre> ( ف المضارع :fi’l muzarii) muzaride (وبناؤه : ve bina u hü)bu babın binası (للتعدية غالبا:li’t-ta’diyeti galiben) çok kere müteaddilik içindir (و قد يكون:ve kad yekünü) bazen olur (لازما:lazimen)lazım için

(toplu mana)

Birinci bab fa’ale yef’ulü veznin den olup,bu babın mevzusu (ölçüsü) Nasara yensuru dür.Bu babın alameti (tanınacağı nişanı) orta harfinin mazi sıgasında üstün,muzari sıgasında ötre olmasıdır.Bu birinci babın kuruluş gayesi,maksadı çoğunlukla müteaddilik için olup,bazen de lazım için olur.

Sülasi fiilin ilk harfine فعل fiili esas alınarak faal fiil,ikinci harfine aynel fiil,üçüncü harfine de lamel fiil denilir.

mazmum,zammelenmiş,ötreli demektir.Meftuh,fethalanmış üstünlü (fetha), demektir.Meksur,kesrelenmiş,esrteli demektir.

[ مثال المتعدى نصر زيد عمرا[/
(kırık mana)

(مثال المتعدى :misalü’l müteaddii) müteaddiye misal (نصر:nasara )yardım etti زيدzeydün:zeyd عمرا amran :amra
(toplu mana)

müteadddi fiilin misali:zeyd amra yardım etti

TERKİB

[ نصر nasara müteaddi fiil olduğundan,zeyd kelimesinin sonunu merfu,ref
(ötre) yaptı,fail aldı.Amr kelimesinin sonunu nasb (üstün) yaptı,mef’ulü bih aldı.Fiil,fail ve mef’ul ile beraber cümle-i fiiliye (fiil cümlesi) dir. ومثال اللازم خرج زيد ] (kırık mana)

(ومثال اللازم :misalü’l lazımı) lazıma misal (خرج:harace)çıktı زيد:zeydun:zeyd

(toplu mana)

Lazım fiilin misali,zeyd çıktı

TERKİB

Fiil faili ile fiil cümlesidir.

Lazım fiiller,mef’ulü ancak harfı cerle alır ona da mef’ulü bih gayri sarih denir.خرجت بزيد gibi.Zeyd lafzı burada mef’ulü bib gayri sarih tir.Fiil,fail ve mef’ulü ile fiil cümlesidir.

[ خرج harace lazım (zayıf) fiil olduğundan zed klimesinin sonunu ref (ötre) ederek fail aldı,mef’ul alamadı. المتعدى هوما يتجاوز فعل الفاعل الى المفعول به
(kırık mana)

( المتعدى:el müteaddi) müteaddi fiil (هو:huve) o müteaddi ( ما :ma)ol bir şey dir ki (يتجاوز:yetecavezü)tecavüz eder (فعل الفاعل :fi’lil faaili)failin fiili ( الى المفعول به :ilel mef’ulü bih)mef’ulü bihe

(toplu mana)

Failin fiili mef’ulü bihe etki yaptığı zaman bu fiil müteaddi (kuvvetli) geçişli fiil olur.

Yani zeyd amra yardım etti dediğimizde zeydi yapmış olduğu iş eğer karşı tarafta bir etki yapıyorsa bu fiile müteaddi (kuvvetli) geçişli fiil denir.

[ واللازم هو ما لم يتجاوز فعل الفاعل الى المفعول به بل وقع فى نفسه

(kırık mana)

(واللازم:vel lazımu) lazım fiil (هو:huve)o lazım ( ما :ma)ol bir şey dir ki ( لم يتجاوز :lem yetecavez) tecavüz etmez (فعل الفاعل :fi’lul faili)failin fiili (الى المفعول به :ilel mef’ulü bih) mefulu bihe (بل وقع :bel vakaa) bilakis kalır (فى نفسه:fii nefsihi) kendisinde

(toplu mana)

Failin fiili mef’ulü bihe etki yapmadığı zaman bu fiil lazım (zayıf) fiili olur

Yani zeyd çıktı dediğimizde zeydin yapmış olduğu iş,karşı tarafa bir etki yapmıyor ise bu fiil lazım (kuvvetsiz,zayıf) geçişsiz fiil olur.

bina metni, bina babları, tasref nasara