Mâide sûresinin 67. âyetinin tefsiri

Mâide sûresinin 67. âyetinin tefsiri

imam
Mâide sûresinin 67. âyeti kısaca hadislerle tefsiri

Hz. Peygambere Vahyi Tebliğ Emri, İnsanlardan Korunması Ve Kitap Ehli’nin Onun Peygamberliğine İmana Davet Edilmeleri

67- Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! Eğer yapmazsan onun risaletini tebliğ etmemiş olursun. Allah seni insanlardan korur. Muhakkak ki Allah, kâfirler güruhunu hidayete erdirmez.

68- De ki: "Ey Kitap Ehli! Tevrat’ı, İncil’i ve Rabbinizden size indirileni dosdoğru tatbik etmedikçe hiç bir şey üzerinde değilsiniz." Andolsun ki Rabbinden sana indirilen, onlardan çoğunun azgınlık ve küfrünü artıracaktır. Öyleyse o kâfirler güruhu için üzülme.

69- Doğrusu iman edenler, Yahudiler, Sâbiîler ve Hristiyanlardan Allah’a ve ahiret gününe iman edip salih amel işleyenlere hiç korku yoktur. Onlar üzülecek de değillerdir.

Ayetin Nüzul Sebebi

67. ayet-i kerime olan: "Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et." ayetinin nüzulü ile ilgili olarak Ebu’ş-Şeyh İbni Hayyân, Hasan-ı Basrî’den şöyle dediğini rivayet etmektedir: Resulullah (s.a.) buyurdu ki: "Muhakkak Allah benimle bir risalet göndermiştir. Ben bu risaleti gereğince yerine getirmek takatini kendimde bulamadım. İnsanların beni yalanlayacaklarını da iyi bildim. (Rabbim) Bana ya tebliğimi yaparım veya azaplandırılırım diye tehdidde bulundu ve: "Ey peygamber Rabbinden sana indirileni tebliğ et." buyruğu nazil oldu.

İbni Ebî Hatim de Mücâhid’den şöyle dediğini nakletmektedir: "Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et!" ayet-i kerimesi nazil olunca şöyle buyurdu: "Rabbim ben yapayalnızım, onlar da hepsi benim aleyhime bir araya geleceklerdir, bunu nasıl yapabilirim?" Bu sefer: "Eğer yapmazsan onun risale-tini tebliğ etmemiş olursun." buyruğu nazil oldu.

Hâkim ve Tirmizî de Aişe (r.a.) den şöyle dediğini rivayet etmektedirler: Peygamber (s.a.) şu: "Allah seni insanlardan korur." buyruğu nazil oluncaya kadar muhafız ile korunurdu. Bu buyruk nazil olunca başını çadırdan çıkartıp şöyle dedi: "Ey insanlar! Haydi gidiniz, Allah beni korumasına almış bulunuyor." Suyutî, hadis-i şerifteki ayet-i kerimenin geceleyin nazil olmuş leylî ve Hz. Peygamber yatakta yatıyorken üzerine nazil olmuş firaşî bir ayet olduğuna delil olduğunu söyler.

İbni Hibbân, Sahîh’ inde Ebu Hureyre’in şöyle dediğini rivayet etmektedir: Resulullah (s.a.) yolculukta iken sabahı edecek olursak, en büyük ve en geniş gölgeli ağacı ona bırakırdık. O da o ağacın altında konaklardı. Bir gün bir ağacın altında konakladı, kılıcını da o ağaca astı. Adamın birisi gelip kılıcını aldı ve: "Ey Muhammedi Bana karşı seni kim koruyabilir?" dedi. Resulullah (s.a.) da: "Beni sana karşı Allah koruyacaktır. Kılıcı koy" dedi, o da kılıcını yerine koydu. Bu sefer: "Allah seni insanlardan korur." buyruğu nazil oldu.

İbni Merdûveyh de İbni Abbâs’tan şöyle dediğini rivayet etmektedir: Resulullah (s.a.)’a: "Semadan üzerine inmiş en ağır ayet hangisidir?" diye soruldu. O da şöyle buyurdu: "Hac mevsiminde Minâ’da bulunuyordum. Arap müşrikleri ile kim oldukları bilinmeyen insanlar etrafıma toplandı. Cebrail üzerime inerek: "Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et." ayetini indirdi. Ben de Akabe’nin yanında ayağa kalkıp: "Ey insanlar, dedim, Rabbimin risaletini tebliğ etmek için size cennetin verilmesi karşılığında bana kim yardımcı olur? Ey insanlar, lâilâheillAllah deyin ve benim Allah’ın size gönderdiği rasulü olduğumu kabul edin, felah bulursunuz. Size cennet verilecektir." Hz. Peygamber buyurdu ki: "Ne kadar erkek, kadın ve çocuk varsa hepsi toprak ve taş atmaya başladılar." Bu dinini terketmiş bir yalancıdır" dediler. Birisi bana görünüp ["Şöyle dedi: Ey Muhammed, eğer sen Allah’ın Rasulü isen bunlara beddua etmek zamanın gelmiştir. Tıpkı Nuh’un kavminin helaki için beddua ettiği gibi." [198] Bunun üzerine Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Allah’ım! Kavmimi hidayete ilet. Çünkü onlar bilmeyen bir topluluktur. Sana itaat konusunda beni tasdik etmeleri için onlara karşı bana yardım et. Bu sefer amcası Hz. Abbâs geldi ve onu ellerinden kurtarıp uzaklaştırdı.

Süyutî, anlatılanın bu ayet-i kerimenin Mekkî olmasını gerektirse de, zahirin bunun böyle olmadığını gösterdiğini söyler.

Râzî şöyle der: Şunu bil ki, bu gibi rivayetler her ne kadar çok olsa dahi, evlâ olan bunları Yüce Allah’ın Hz. Peygambere Yahudi ve Hristiyanların hile ve tuzaklarına karşı güvenlik ve teminat verdiği şeklinde yorumlanması, ona onlara hiç bir şekilde aldırmadan, açıktan açığa tebliğini yapmak emrini vermiş olduğu şekilde anlaşılmasıdır.

"De ki: Ey Kitap Ehli… hiç bir şey üzerinde değilsiniz." mealindeki 68. ayetin nüzulüne gelince: İbni Cerîr et-Taberî, İbn Ebî Hatim, İbni Abbâs’m şöyle dediğini rivayet ederler: Râfî b. Harise, Sellâm b. Miskin, Mâlik b. es-Sayf ile Râfi’ b. Harmele, Resulullah (s.a.)’a gelip: "Ey Muhammedi" dediler. "Sen İbrahim’in şeriatı ve dini üzere olduğunu, elimizde bulunan Tevrat’a iman ettiğini, bu Tevrat’ın Allah’tan gelmiş hak kitap olduğuna tanıklık ettiğini iddia etmiyor musun?" Resulullah (s.a.): "Evet, öyle diyorum." dedi. "Fakat sizler olmadık şeyler ortaya attınız ve Tevrat’ta bulunan sizden alınmış akitleri inkâr ettiniz. Orada insanlara açıklamakla emrolunduğunuz şeyleri o kitaptan gizlediniz. Ben sizin sonradan yaptığınız bu işlerden uzağım." Bu sefer şöyle dediler: "Bizler elimizde bulunanın gereğini yerine getiririz. Biz hak ve hidayet üzereyiz. Sana iman etmiyoruz, sana uymuyoruz. Bunun üzerine Yüce Allah: "De ki: Ey Kitap Ehli! Tevrat’ı, İncil’i ve Rabbinizden size indirileni dosdoğru tasdik etmedikçe hiç bir şey üzerinde değilsiniz." buyruğundan itibaren: "Öyleyse o kâfirler güruhu için üzülme!" buyruğuna kadar olan ayet-i kerimeyi inzal buyurdu.

İbni Abbas şöyle der: Yahudilerden bir topluluk Resulullah (s.a.)’m yanına gelerek şöyle dediler: "Sen Tevrat’ın Allah’tan gelmiş hak kitap olduğunu kabul etmiyor musun?" O: "Ediyorum", deyince şöyle dediler: "Bizler ise yalnızca o Tevrat’a iman ediyoruz, onun dışında olan kitaplara iman etmiyoruz." Bunun üzerine bu ayet-i kerime nazil oldu. Yani sizler her iki kitapta yer alan Mu-hammed (s.a.)’e iman ve bunların gerektirdikleri ameli yerine getirmedikçe dinden hak namına bir şey üzere olamazsınız.


TEFSİR Ayetin geniş Açıklaması

Yüce Allah rasulü Muhammed (s.a.)’e risalet sıfatıyla hitap ederek Allah’ın üzerine indirdiklerinin tümünü tebliğ etmesini emretmektedir. O da bu görevini en mükemmel şekliyle ifa etti. Risaleti tebliğ etti, emaneti tamamıyla yerine getirdi. Ümmete samimi olarak nasihat etti. Allah ona verilebilecek mükâfatın en hayırlısını versin. Buhârî bu ayet-i kerimeyi tefsir sadedinde Hz. Âi-şe’nin rivayet ettiği şu hadisini nakletmektedir: "Sana bir kimse Muhammed’in Allah’ın indirdiğinden herhangi bir şey gizlediğini söyleyecek olursa, kesinlikle yalan söylemiş olduğunu bil. Çünkü Yüce Allah: "Ey peygamber, Rabbinden sana indirileni tebliğ et." buyurmaktadır." Bunu Müslim, Tirmizî ve Nesaî de böylece rivayet etmiştir. Buhârî ve Müslim’de de yine Hz. Âişe’den şöyle dediği nakledilmektedir: "Kur’ân-ı Kerîm’den eğer Muhammed herhangi bir şey gizleyecek olsaydı şu: "Allah’ın açığa çıkartacağı şeyi içinde gizliyordun. İnsanlardan çekmiyordun. Halbuki Allah’tan korkman daha yerinde idi." (Ahzab, 33/37) ayetini gizlerdi."

Ayet-i kerimenin anlamı şudur: Ey Rabbinden bütün insanlara bir risaleti tebliğ etmek üzere gönderilmiş rasul! Rabbinden sana indirilenlerin tamamını tebliğ et. Bu konuda hiç kimseden korkma, sana hoşlanmayacağın bir şeyin gelip erişmesinden de çekinme.

Eğer sana indirileni derhal tebliğ etmeyecek ve seninle gönderileni insanlara eksiksiz ulaştırmayacak olursan -belli bir süreye kadar onu gizlemek şeklinde dahi- olsa sen insanlara tebliğ görevini yerine getirmemiş olursun. Nitekim Yüce Allah: "Peygambere tebliğ etmekten başka bir şey düşmez." (Mâide, 5/99) buyurmaktadır.

Peygamberler Allah’ın kendilerine indirilenlerden herhangi bir şeyi gizlemekten masum olmalarına rağmen, risaletin bir kısmını gizlemenin tamamını gizlemek gibi değerlendirilerek, ona verilen tebliğde bulunma emrinin: "Eğer yapmazsan…" buyruğu ile tekid edilmesindeki hikmet; tebliğ edilmesi gereken herhangi bir şeyi ertelemeyi içtihadı ile tespit etmesinin caiz olmaksızın tebliğin kesin ve kaçınılmaz bir şey olduğunu Hz. Peygambere bildirmektir.

İnsanlar açısından bunun hikmeti ise, bu gerçeği nass ile bilmeleri ve bu hususta herhangi bir anlaşmazlığa düşmemeleridir.

Resulullah (s.a.) da üzerine Kur"ân’dan ne indirildiyse derhal bütünüyle tebliğ etmiştir. Buhârî şöyle der: "ez-Zuhrî dedi ki: Risâlet Allah’tandır. Tebliğ ise rasulün görevidir, öylece kabul etmek de bize düşen görevdir. Onun ümmeti risaleti tebliğ ettiğine, emaneti eksiksiz yerine getirdiğine şahitlik etmiştir. Veda haccı gününde irad ettiği hutbesinde çok büyük bir kalabalık arasında bu konuda onların şahitliklerini de almıştır. Orada ashabından yaklaşık kırk bin kişi vardı." Müslim’in Sahîh’ inde Câbir b. Abdullah’dan sabit olduğu gibi: Resulullah (s.a.) o günkü hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Şüphesiz ki sizlere benim hakkımda soru sorulacaktır. Ne diyeceksiniz?" Hazır bulunanlar: "Senin gerçekten tebliğ ettiğine, emaneti eksiksiz ödediğine, ümmete nasihat ettiğine şahitlik edeceğiz." Hz. Peygamber de parmağını semaya doğru kaldırıp onların üzerine indiriyor ve bu arada: "Allahım, tebliğ ettim mi?" diyordu.

İmam Ahmet, İbni Abbâs’m şöyle dediğini rivayet etmektedir: Resulullah (s.a.) Veda haccmda şöyle buyurdu: "Ey insanlar! Bu gün ne günüdür?" Onlar: "Bu gün haram (saygıdeğer) bir gündür" dediler. Hz. Peygamber: "Bu belde ne beldesidir?" diye sordu. Onlar: "Bu belde haram bir beldedir." dediler, yine Hz. Peygamber: "Bu belde ne beldesidir?" diye sordu. Onlar: "Bu belde haram bir beldedir." dediler. Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Şüphesiz mallarınız, kanlarınız ve ırzlarınız bu gününüzün hürmeti gibi, bu beldenizdeki ve bu ayınızdaki hürmet gibi birbirinize haramdır."

Sonra bunu birkaç defa tekrarladı, arkasından parmağını semaya kaldırarak: "Allahım tebliğ ettim mi?" sözünü de birkaç defa tekrarladı. Ahmed şöyle der: İbni Abbas der ki: Allah’a andolsun, o bunu aziz ve celil Rabbine vasiyyet olmak üzere (söylüyordu). Sonra (Peygamber -s.a.-) buyurdu ki: "Dikkat edin, hazır bulunan hazır bulunmayana tebliğde bulunsun. Benden sonra birbirinizin boynunu vuran kâfirler olarak geri dönüş yapmayınız."

Daha sonra Yüce Allah, peygamberine onu insanlara karşı koruyup himaye edeceğine dair teminatını açıkça ilân etmektedir. Yani ona suikast yapılmasına, öldürülmesine karşı koruyup, düşmanlarına istediklerini gerçekleştirme imkânı vermeyeceğine dair teminat vermektedir. Ebu Talib’in ölümünden sonra müşrikler Dârul-Nedve’de Hz. Muhammed (s.a.)’i öldürmeyi kararlaştırmışlar ve buna teşebbüs etmişlerdi. Yüce Allah ise onu korumuş ve o Medine’ye hicret etmişti. Hicretten sonra Yahudiler de bir suikast teşebbüsünde bulundu. Onun korunacağından maksat, ölüme karşı korunacağıdır. O bakımdan Mekke’de, Taifte müşriklerin eziyetlerine, hicretten sonra Uhud günü de yüzünün yaralanıp ön küçük azı dişinin tanVmaaına bakılarak., tuna itiraz .

Tirmizî, Ebu’ş-Şeyh İbni Hayyân, Hâkim, Ebu Nuaym ve Beyhakî, birkaç sahabe-i kiramdan şunu rivayet etmektedirler: Resulullah (s.a.) bu ayetin nüzulünden önce Mekke’de bekçiler tarafından korunuyordu. Hz. Abbâs da onu koruyan kimseler arasında idi. Bu ayet-i kerime nazil olunca Resulullah (s.a.) koruyucu edinmeyi terketti. Yine rivayet edildiğine göre Ebu Tâlib, Resulullah (s.a.) ile birlikte dışarı çıktığı takdirde onu koruyacak kimseleri gönderirdi. Bu: "Allah seni insanlardan korur." buyruğu nazil oluncaya kadar böyle devam etti. Bu buyruktan sonra yine birisini koruyucu olarak göndermek isteyince: "Amcacığım , muhakkak Allah beni korumaya almıştır, senin göndereceğin kimselere ihtiyacım yoktur." dedi.

Enes (r.a.)’ten şöyle dediği rivayet edilmektedir: Resulullah (s.a.)’ı Sa’d ve Huzeyfe bu ayet-i kerime nazil oluncaya kadar koruyorlardı. Bu ayet nazil olunca başını deriden yapılmış çadırından dışarı çıkartarak: "Ey insanlar! Artık gidebilirsiniz, Allah beni insanlara karşı korumuştur." buyurdu.

Mekke’de inmiş bulunan bu ayet-i kerimenin Medine’de kendilerine tebliğde bulunmakla yükümlü kılındığı Kitap Ehli’ne tebliği ihtiva eden buyruklar arasında korunmuş olması, Resulullah (s.a.)’ın müşriklerin eziyetlerine maruz kaldığı gibi Kitap Ehli’nin eziyetlerine de maruz kaldığına delâlet etmesi içindir, Allah da onu her iki kesimden de korumuştur.

Denildiğine göre bu ayet-i kerime Uhud vakasından sonra nazil olmuştur. Buna delil de Yüce Allah’ın: "Muhakkak ki, Allah kâfirler güruhunu hidayete erdirmez." buyruğudur. Yani Allah, onlara gerçekleştirmek istedikleri suikast için imkân vermeyecektir.

Vakıada ise ayet-i kerimenin daha genel bir anlamı vardır; o da şudur: Sen tebliğ et, dilediğini hidayete iletecek ve saptıracak olan da Allah’tır. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Onları hidayete iletmek, sana düşen bir iş değildir, fakat Allah dilediğini hidayete iletir." (Bakara, 2/272); "Şüphesiz sana ancak tebliğ düşer, hesap(lannı görmek) ise Bize aittir." (Ra’d, 13/40).

Daha sonra Yüce Allah, bütün insanlara oldukça önemli bir gerçeği açıklamaktadır. O da şudur: Bir dine mensup oluş, onun gereğince amel edilmedikçe bir fayda sağlamaz. "De ki: Ey kitap ehli… dosdoğru tatbik etmedikçe hiç bir şey üzerinde değilsiniz." Yani ey Muhammedi Kitap Ehli’ne (Yahudi ve Hristiyan-lara) de ki: Sizler Tevrat’ı ve İncil’i emrolunduğunuz katıksız tevhid ve salih amel gibi hususlarıyla onlarda yer alan Muhammed (s.a.)’e ve onun şeriatına iman gibi hususların gereğini yerine getirmedikçe Rabbinizden size indirilene, yani Allahü Teâlâ’nın kendisiyle dini tamamladığı Kur’ân-ı Azim’e ve risaletiy-le bütün peygamberlerin risaletlerini sona erdirdiği Muhammed’in risaleti gereğince amel etmediğiniz sürece, siz din adına bir şeye sahip olamazsınız.

Daha sonra Yüce Allah önceki ayet-i kerimede «64. ayet) sözünü ettiği bir hususu tekrarlamaktadır: O da Yüce Allah’ın Kurân-ı Kerimin Kitap Ehli’n-den pek çok kimsenin, ancak onların yalanlamakta aşırıya gitmelerini ve küfürlerine küfür katmalarından başka bir şeylerini artınnadığına dair yemin etmesidir. Buna sebep ise atalarından miras olarak aldıklar, taassupları, kin ve kıskançlıklarıdır: "İçlerinden kıskanarak…" (Bakara. 2109 bunu yapmalarıdır. İnsafla ve her türlü etkiden soyutlanarak düşüniney: ınnt.al etmeleridir. O halde sen kâfirler topluluğuna üzülme! Yani ey Mufaarmnei Tuğyanlarının, azgınlıklarının ve küfürlerinin artmasından dolayı onlar :;ır. urulne. kederlenme. Çünkü bunun zararı kendilerine aittir, sana değil Sana inan edenlerin varlığı ise, onlara ayrıca gerek bırakmaz.

Hiç bir ortağı bulunmayan bir ve tek Allah’a, kitapîanna ve peygamberlerine iman eden, onlar arasındaki bir azınlığa gelince: Kur’ân-ı Kerim boyleler.-nin hidayetlerini, doğru yol üzere sebatlarını ve mutluluklarını artırır.

Bu önemli gerçeğin açığa çıkartılmasından sonra Kur’ân-ı Kerîm bütün insanlar için genel bir kanun koymaktadır ki o da: "Doğrusu iman edenler…" yani Allah’ı ve rasulünü tasdik eden Müslümanlar ile Mûsâ (a.s.)’ya tabi olan, Tevrat’a sahip olan Yahudiler, bütün dinlerin dışında kalan Sâbiîler ve Mesih (a.s.)’e uyan Hristiyanlar arasından kim Allah’a, peygamberlerine ve ahiret gününe sahih ve samimi bir şekilde iman eder, salih bir amel işlerse işte onlar için Kıyamet günü azabından yana ebediyyen bir korku yoktur ve onlar hiç bir zaman bizatihi dünya ve nimetleri dolayısıyla, ahirette de kendilerine isabet edecek herhangi bir şeyden dolayı kederlenmeyecek, üzülmeyecekler. Aksine bunlar nimetlerle dolu olan Naîm cennetlerinde olacaklardır.

Ayetlerden Çıkan Hüküm Ve Hikmetler:

Tebliğ ayeti: Peygamber takiyye olmak üzere dine dair bazı hususları gizlemiştir, diyenlerin görüşlerinin reddolunduğuna ve bu iddiada bulunan Rafızî-lerin kanaatlerinin batıl olduğuna delil olduğu gibi, Hz. Peygamberin din ile ilgili herhangi bir hususu gizlice ve sır olmak üzere tevdi etmesinin de söz konusu olmadığına delildir. Çünkü buyruğun anlamı zahiren: "Sana indirilenlerin tümünü tebliğ et"’ şeklindedir.

İbni Abbâs şöyle der: Buyruğun anlamı; Rabbinden sana indirilenlerin tümünü tebliğ et; eğer ondan herhangi bir şey gizleyecek olursan sen onun risale-tini tebliğ etmemiş olursun, şeklindedir.

İşte bu Peygamber (s.a.)’e de bir edebi öğretmek olduğu gibi onun ümmetinden ilim taşıyıcılarına da şeriatinden herhangi bir şeyi gizlememeleri gerektiği hususunda bir tehdiddir. Şanı Yüce Allah peygamberinin, vahyinden herhangi bir şeyi gizlemeyeceğini de zaten biliyordu.

"Allah seni insanlardan korur." ayet-i kerimesi, Hz. Peygamberin peygamberliğine delâlet etmektedir. Çünkü Yüce Allah onun masum (korunmuş) olduğunu haber vermektedir. Allah’ın masumiyetini teminat altına aldığı kimsenin, Allah’ın kendisine vermiş olduğu emirlerden herhangi bir şeyi terketme-si düşünülemez.

"Muhakkak ki Allah kâfirler güruhunu hidayete erdirmez." buyruğu da şunu göstermektedir. Kâfirlerin hayra muvaffak olması, mutluluğu elde etmesi, Allah tarafından engellenmiştir. Onlar kâfir olduklarından ötürü Allah’ın rahmeti de kendilerinden engellenmiştir.

"De ki: Ey Kitap Ehli!" ayeti de Yahudi ve Hristiyanların hakikatte Tevrat, İncil ve Kur"ân-ı Kerîm’de bulunan hükümler gereğince amel etmedikleri sürece din adına gerçek bir şeye sahip olmadıklarının delilidir. Onlar bu kitaplarda bulunanlar gereğince amel edip Muhammed (s.a.)’e iman etmedikçe ve bu iki kitabın (yani Tevrat ve İncil’in) kendilerine farz kıldığı ameli ifa etmedikçe, dinden herhangi bir paya sahip değildirler.

Allah kâfir olanın küfrüne küfür; tuğyanına tuğyan katar. Yani onun haddi aşmasını, ileri gidip aşırıya gitmesini daha da artırır.

Bu ayet-i kerimeden Müslümanın alacağı ibret şudur: Müslüman Kufân-ı Kerîm’in gereklerini yerine getirip onun hidayetiyle hidayet bulmadıkça, çizdiği sınırlara bağlı kalmadıkça, din adına kayda değer herhangi bir şeye sahip olamaz.

"Doğrusu iman edenler, Yahudiler ve Sâbiîler…" ayet-i kerimesi de Kitap Ehli’nin Allah’ın dinini gereği gibi uygulamadıklarına işaret etmektedir. Çünkü onlar Allah tarafından indirilmiş kitapların naslarmı korumadıkları gibi, sahip oldukları kitap bilgisini de zahiri üzere bırakmadılar. Aksine onları tutarsız bir şekilde tevil ettiler. Allah’a ve ahiret gününe iman etmediler, salih ameller işlemediler.
Kaynak Tefsirul Munir

Cevap: Mâide sûresinin 67. âyetinin tefsiri

Kayıtsız Üye
Bu ayet Mekki değil medeni bir ayettir. Nüzül sırasına göre sondan 2. ayet tir. Rasulullah’a peygamberliğinin 23. senesinde veda haccı dönüşü nazil olmuştur. Neye göre bu şekilde kendinizden bazı uydurma hadisleri delil göstererek yorumlar yapıyorsunuz? Allah hakkıyla doğru söz söyleyenleri korusun ve yüceltsin. yalancı ve fasıkları kahhar ismiyle kahretsin…

Cevap: Mâide sûresinin 67. âyetinin tefsiri

Şema
< Neye göre bu şekilde kendinizden bazı uydurma hadisleri delil göstererek yorumlar yapıyorsunuz? >
Ayetin manası konsunda ehli sünnet ittifak halindedir ve bunu inkar edenler sadece şiilerdir.
Ehli beytten rivayet ve kaynak vereyim, imanı olan inanır.!!!

Nüzul Sebebi

a) İbn Abbas, Rasulullah (s.a.v.)’m şöyle buyurduğunu rivayet eder: Yüce Allah beni peygamberlik görevi ile gönderince çok darlandım ve insanların bir kısmının beni yalanlıyacaklarını anladım. Bunun üzerine Yüce Allah, Ey Resul! Rabbinden sana indirileni tebliğ et, âyetim indirdi.
b) İbn Abbas’ın şöyle dediği rivayet olunur: Yahudilerden bir grup Peygamber (s.a.v.)’e gelerek: "Tevrat’ın hak bir kitap olup, Hak katından geldiğini sen itiraf etmiyor musun? dediler. Rasulullah (a.s.v): "Evet" dedi. Yahudiler: "İşte biz ona inanıyoruz ve ondan başkasına da inanmıyoruz" dediler. Bunun üzerine Yüce Allah: Ey Ehl-i kitap! Siz Tevrat’ı ve İncil’i… uygulamadıkça doğru bir şey üzerinde değilsiniz" âyetini indirdi.

—————————
Vahidî, Esbâbu’n-nuzûl, s.115 Kurtubî, 6/245
Muhammed Ali Es-Sabuni, Safvetü’t-Tefasir, Ensar neşriyat: 2/126.

Âyetlerin Tefsiri

67. Bu hitap, şereflendirici ve yüceltici bir hitaptır. Yüce Allah ,Rasülüne, en şerefli bir vasıf olan "Rasüllük" vasfı ile hitap etti. Yani "Ey Rasul! Hiçkimseden sakmmaksızın ve sana herhangi bir kötülüğün gelmesinden korkmaksızm Rabbinin risaletini tebliğ et. Bunu yapmazsan, onun elçiliğini yapmamış olursun. İbn Abbas şöyle der: "Yani, Rabbinden sana indirilen her şeyi tebliğ et. Ondan herhangi bir şeyi saklarsan, Rabbinin elçiliğini yapmış olmazsın. Bu âyet Allah’ın şeriatından herhangi bir şeyi gizlemeleri için Rasulullah (s.a.v.)’m ümmetinden ilim sahibi olanları yetiştirmekte ve u-yarmaktadır. İnsanlardan sana gelebilecek bir kötülüğe karşı Allah seni koruyacaktır. Zemahşerî şöyle der: Bu, Allah’ın onu koruyup himaye edeceğine dair bir va’didir. Yani: Allah seni düşmanlarından koruyacağına dair garanti veriyor, öyleyse onlardan korkman için ne mazeretin var? Rivayete göre Rasulullah (s.a.v.) daha önceleri, muhafızlarla korunuyordu. Bu âyet inince, artık muhafızlarla korunmaktan vazgeçti ve şöyle buyurdu: "Ey insanlar! Artık gidiniz, Allah beni koruması altına aldı. Rasûlünı! Senin görevin sadece tebliğ etmektir. Allah hidâyeti dilediğine verir. Kimin kâfirliğine hükmedilmişse, o asla hidâyet bulamaz.
Muhammed Ali Es-Sabuni

Cevap: Mâide sûresinin 67. âyetinin tefsiri

Kayıtsız Üye
Bu ayetin müslümanların en güçlü olduğu zamanda, 23. sene içinde indirilmiş olması hić makul değil. Bu ayet, anlamı ve amacı düşünüldüğünde, Mekke’de, veya Medine’nin ilk dönemlerinde, Hz. Peygamberin en çok zorlandığı ve endişe içinde görevini yerine getirdiği bir dönemde indirilmiş olması daha makuldür. Bu ayetin, "Gadir hum" veya Hz. Ali hadisiyle ilişkilendirilmeye çalışılması, tarihsel olarak ta kabul edilebilir değildir. Şia’nın adeta tüm itikadı bu ayetin indirildiği yer ve zamanla temellendirilir, anlıyorum, farklı düşünmenizi saygıyla karşılarım ama durum budur.

Kayıtsız Üye
imanın varsa demişşin Allah iman nasip ettsin tabi imanı bilirsen

Kayıtsız Üye
Kardeşim Surelerin Nüzul sırasına bakarsan Maide suresi 112. sırada dır. Ayrıca Medeni(Medine’de indirilen) Sureler yine Nüzul sırasına göre 9. sure olan Leyl suresinden başlar.
Yani düşündüğünün aksine bu ayetin Mekki olması tarihsel olarak imkansızdır.
Ayrıca Süyutî de, anlatılanın bu ayet-i kerimenin Mekkî olmasını gerektirse de, zahirin bunun böyle olmadığını gösterdiğini söyler. diyerek Nüzul sırasına işaret eder ve Mekki olmadığını kabul eder.

Ahyrıca ayetin İniş sebebine bakacak olursak ehli sünnet kendi arasında ihtilaf halindedir.
Biri der ki bu ayet Mekke’de müşriklerden koruyacağına dair indirilmiştir.(Ki nüzul sırasına göre imkansızdır! Hz.Abbas ın nüzul sırasına göre sureleri sıralamasına bakınız.)
Biri der ki (HAŞA) Peygamber bir gece evinde uyurken birden bire uyanıp korkar ve bağırmaya başlar "beni koruyacak kimse yokmu!" diyerek. Sahabeler sese uyanır evlerinden çıkıp korumaya giderler.
o sırada Ayet iner ve peygamber ; Allah beni koruyacak diyerek, sahabeleri geri gönderir.

Sizce bu iniş sebepleri ne kadar mantıklıdır?

maide 67 nuzul sebebi, maide 67, maide 67 tefsir