Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir; kımız, kefir içilir mi?

Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir; kımız, kefir içilir mi?

Hoca
Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir kımız, kefir içilir mi?

Yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, karides gibi deniz ürünleri yenir mi? At eti yemenin dinen sakıncası var mı?
Kımız ve kefir içilebilir mi? mezheplerin bu konulara bakış açıları nasıldır?

Soru: Bazı balıkçılar sattıkları balıkların yanında midye, istiridye, ıstakoz, salyangoz, yengeç… gibi çeşitli deniz ürünlerini de satıyorlar. Kimileri bunların yenmeyeceğini söylerken kimileri de yenmesinde mahzur olmadığını söylüyorlar. Bu deniz ürünleri yenir mi?

Cevap: Bazılarının bunları yiyişleri mezheplerinin gereği olabilir. Şöyle ki: Hanefilere göre, denizde yaşayan balık çeşitlerinin tümü de yenir. Yeter ki balık cinsi olsun, başka bir cinsten olmasın. Bu sebeple yılan balığı, yunus balığı gibi balık çeşitlerinin hepsi de yenen cinsten sayılırlar… Ancak balık gibi denizde yaşadığı halde balık cinsine dahil olmayan habis, yani pis sayılanlar da vardır. Onlar yenmezler.

Nitekim: Kaplumbağa, kurbağa, yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, karides… yenmeyenler cinsine dahildirler.

Ancak Şafi ve Maliki’de denizde yaşayan temiz deniz ürünü geniş tutulmuş, suda yaşayanların hepsi de balık cinsi gibi temizdir, yenir, sadece timsah yenmez, denmiştir. Bu itibarla Şafi’de, ıstakoz, istiridye, midye ve benzerleri deniz mahlukları temiz kabul edilmiş, yenenlerden sayılmıştır. Demek ki bunları yiyenler diğer hak mezheplerin görüşüyle amel ederek yemiş olmaktalar…

Bu konuda değerli bir Hanefi fıkıh kitabı Nimet-ül İslam’da şöyle deniliyor:

– Balık cinsinden olmayan deniz mahlukları temiz olmadıkları için yenmezler. Midye, istiridye, ıstakoz… gibi.

Büyük İslam İlmihali’nde şöyle denilmektedir:

– Devamlı olarak suda yaşayan balıklar yenir. Fakat diğer su hayvanları habis (pis) sayılır, yenmezler. Mesela, yengeçler, midyeler, istiridyeler, ıstakozlar helal değildirler…" Anlaşılan odur ki, Hanefi’nin temiz saymayıp da yenmeyenler arasında kabul ettiği midye, istiridye, ıstakoz… gibi deniz ürünlerini yemeye alışanlar, bunları temiz kabul eden Şafi’nin görüşüyle amel ederek yemiş oluyorlar. Bu sebeple bir hak mezhebin görüşüne göre hareket etmiş sayıldıklarından kendilerini dini hükümlerin dışına çıkmış görmezler. Bu da mezheplerin sağladığı bir genişlik ve kolaylık olarak dikkatimizi çeker, bize huzur verir…

Bunlar deniz ürünleri için verilen hükümlerdir. Bir de kara havyalarının yenmeyenleri vardır. Onları da şöyle sıralayabiliriz:

– Kirpi, köstebek, kaplumbağa, salyangoz, fare, akrep, kurbağa…

Bu yenmeyenlere yırtıcı hayvanlar da ilave edilir:

– Kurt, sansar, sırtlan, aslan, kaplan, fil, maymun, sincap, gelincik ve azı dişleriyle avlanan tüm yırtıcı hayvanlar da yenmeyenlerdendirler.

Soru: Türkistan’a gidenler at eti ile kımızı yemeklerin en başında bulmaktalar. Ülkemizde ise at eti yenmez, kımız içilmez diyenler olduğu gibi, at eti yenir, kımız da içilir diyenler vardır. Durum nedir?

İmam-Azam’a göre at eti mekruh sayılmıştır. Ancak diğer iki imamla Hanbeli mezhebine göre at eti yenir, sütü olan kımız da içilir. Şartı: Kımızın sarhoşluk verecek dereceye gelinceye kadar bekletilmemesidir. Nitekim aynı şeyi kefir için de söylemek mümkündür. Bunların sarhoşluk verecek dereceye getirilmeden içilmesinde mahzur olmaz. Ancak uzun zaman bekletilip de içeni sarhoş edecek duruma getirilince haramlık başlar. İçilmesi caiz olmayanlar cinsine girmiş olur.

Aslında bu ölçü tüm içecekler için geçerlidir. Özel bir ameliyeden geçirilerek sarhoş edici hale getirilen tüm içecekler için haramlık söz konusudur.

Bir içeceğin haramlığı sabit olması için (renginde, tadında, kokusunda) alkol bulunduğu yolunda bir delil bulunması, yahut da içenleri sarhoş ediyor olması gerekir. Böyle bir işaret yoksa (tadında, renginde, kokusunda) alkol anlaşılmıyor, içenleri de sarhoş etmiyorsa, haram olduğunu ispatlayacak delil de bulunmuyor demektir. Buna rağmen şüphe ettiklerinden uzak kalanlar elbette tercihlerini daha sağlam yapmış olur.
Ahmet Şahin’in köşe yazısı

Cevap: Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir; kımız, kefir içilir mi?

Şema
Midye

Midye yemek Hanefi mezhebine göre caiz değildir. Zaruri bir hal yoksa yememek evladır.

Taze et yemeniz için denizi sizin hizmetinize veren Allah’tır 1 mealindeki âyet-i kerime ile Denizde avlanmak ve onları yemek size helâl kılındı ki; hem size hem de yolcu olanlarınıza faydalı olsun 2 mealindeki âyet, denizlerin birer ilâhî nimet deposu olduğunu ve onlardan insanların faydalanabileceğini ifade etmektedir.

Âyet-i kerimelerde, Cenab-ı Hak belirli bir kısmını haramlaştırmadan ve başka hayvanlar gibi boğazlanma şartını koşmadan, bütün deniz hayvanlarının helâl olduğunu bildirmekte, kullarına kolaylığı ve genişliği temin etmektedir. Hattâ mümkün mertebe hayvana eziyet vermekten kaçınılması kaydıyla, onları yakalamak için insana herşeyi kullanabilme müsaadesini vermektedir.

Bilindiği gibi, yaşadıkları yerler bakımından hayvanlar kara ve deniz hayvanları olmak üzere ikiye ayrılır. Karada yaşayan hayvanların hangilerinin yenip yenmeyeceği fıkıh kitaplarında belirtilmiş, ayrılmıştır. Denizde yaşayan hayvanların hangilerinin yenilmesinin helâl, hangilerinin haram olduğu hususunda ise mezhepler arasında farklı görüşler mevcuttur.

Yukarıda meallerini verdiğimiz âyet-i kerimeden hareket eden Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhebi âlemlerine göre, deniz hayvanlarının, yani suyun içinden başka bir yerde yaşayamayan hayvanların hepsi, nerede bulunursa bulunsun, ister balık şeklinde olsun, isterse başka cins ve şekide bulunsun, helâldir, yenebilir. Yine aynı mezheplere göre, bu hayvanların isimlerinin farklı olması, diri veya ölü olması; yakalayanların Müslüman veya gayrimüslim olması hükmü değiştirmez.

Mâlikî mezhebi hiçbir deniz hayvanını istisna kılmazken, Hanbelî mezhebi yılan balığını habis saydığı için; Şâfiî mezhebi de kurbağa, yengeç ve timsah gibi hem denizde, hem de karada yaşayabilen hayvanların etinin yenilmesini haram olarak vasıflandırmaktadır.
Hanefî mezhebine göre ise, balık sûretinde olmayan deniz hayvanlarının etlerini yemek haramdır. Buna göre, daima suda yaşayan, suda barınan hayvanlardan her çeşit balık eti yenebilir. Kalkan balığı, sazan balığı, yunus balığı, yılan balığı bu kabildendir. Fakat, diğer su hayvanları caiz değildir. Midye, istiridye, istakoz ve yengeç gibi hayvanların yenilmesi helâl olarak kabul edilmemektedir, haram sayılmaktadır.3

Bu esaslara göre, midye, istiridye gibi deniz hayvanları Şâfiî, Mâlikî ve Hanbeli mezheplerine göre yenebilirken, Hanefî mezhebine göre yenilmemektedir. Hanefî mezhebinin haram saymasının sebebi, bu çeşit hayvanları gerek görünüş, gerekse yenen kısımları itibariyle hoş olmaması, çirkin ve pis sayılmasıdır.

1. Nahl Sûresi, 14.
2. Mâide Sûresi, 96.
3. el-Mezâhibu’l-Erbaa, 2: 5.

Mehmed Paksu Helal – Haram

Yanıt: Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir; kımız, kefir içilir mi?

elif
<

Midye yemek Hanefi mezhebine göre caiz değildir. Zaruri bir hal yoksa yememek evladır.

>
yok yemiyorum zaten:p

Soru: Midye, istiridye, ıstakoz, yengeç yenir; kımız, kefir içilir mi?

ihramlı
< yok yemiyorum zaten:p >
:):):):)bende aynen

reber
:pselamünaleykim arkadaşlar bir laf herkes duymuştur belki denizden babam bile çıksa yerim ıııı yerim valla:p

Hoca
< :pselamünaleykim arkadaşlar bir laf herkes duymuştur belki denizden babam bile çıksa yerim ıııı yerim valla:p >
ve a.selam.
evet imam malikin sözü:) ama bu deniz hayvanları konusunda imamı azamın içtihadında isabet ettğini düşünüyorum.

tiksindirici ve yırtıcı olanlar yenmez diyor. aynen katılıyorum:)

Güneş
< :pselamünaleykim arkadaşlar bir laf herkes duymuştur belki denizden babam bile çıksa yerim ıııı yerim valla:p >
O kadar açsın yani:p

Allah razı olsun ben almayım

onurŞah
inanılmaz derecede midye, kokoreç ve kalamar hastasıyım… ailem alevi ben sonradan hanefi oldum ama bu midye yediğim zaman ani bir dönüşle şafii olmamı gerektiriyor 😀 sonra tekrar hanefi 😀 dayanamıyorum yaa midye yerken :rolleyes: ahh olsada şölşe bir tepsi yesek :D:p

eminegül
yemiyorum zaten nası yiyolarki midyeyi ıyyy

rehnüma01
SELAMUN ALEYKÜM
insan eşref-i mahluktur ve ALLAH celle celalühü bütün her şeyin en güzelini insan için yaratıp ona helal kılmıştır. zaten insana sıhhat bakımından zarar veren şeylerin haram kılınmaları, onların insanlara layık olmadığının bir göstergesidir. yukarıda sayılanları deniz haşeratını yiyenler, neden çinlilere kızıyorsunuz onların yedikleride kara haşeratı 🙂

Sabri
Deniz ürünlerinde imam azamın fetvası bana en uygun olanıdır.
Sadece balık türleri yenir

yengeç haram mı, denizden babam çıksa yerim sözü kime ait, yengec yenirmi