Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

ßaran
Soru
Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

Eğer Öyleyse Veya Değilse Kıssalarla Veya Hadislerle Bana Açıklayabilirmisiniz Acaba?

Cevap

GIYBET: Bir kimsenin gıyabında hoşlanmayacağı bir söz söylemek, çekiştirmek; meydanda olmama, kaybolma hâli.
Gıybet, bir kimsenin arkasından hoşuna gitmeyecek şeyleri söylemek, başka bir deyimle, kendimize söylendiği zaman hoşlanmayacağımız bir şeyi, din kardeşimiz hakkında arkasından konuşmamız anlamına gelir. Halk arasında dedikodu, gıybet ile aynı anlamda kullanılır.
Gıybet, insan veya insanla ilgili birtakım şeyler üzerinde olur. Kişinin bedeni, nesebi, ahlâkı, işi, dini, dünyası, elbisesi, evi, bineği… dedikodu konusu olabilir. Gözün şaşılığı, saçların döküklüğü, uzun veya kısa boyluluk, siyah veya sarı renkte olmak… Bunlardan alaylı bir şekilde bahsedilmesi sözkonusu kişinin kalbini kırar.
Kur’an ve Sünnet, gıybeti yasaklamıştır: "Bir kısmınız diğerlerinizin gıybetini yapmasın. Sizden biriniz ölmüş kardeşinin etini yemek ister mi? Bundan tiksindiniz değil mi?" (el-Hucurat, 49/12); "Gıybet, kardeşini hoşuna gitmeyecek şekilde anmandır" (Tirmizî, Birr, 23; Dârimî, Rikat, 6; Mâlik, Muvatta, Kelâm,10; Ahmed b. Hanbel, II, 384, 386).
Başkalarına kardeşinin ayıplarını anlatmak onun hoşuna gitmeyecek şeyleri söylemek demek olduğundan, ancak dil ile söylemek haram olmuştur. Kaş-göz işareti yapmak, imâ, işaret ve yazı gibi gıybet anlamı ifade eden her hareket de gıybettendir. Meselâ elle birisinin uzun veya kısa boyluluğuna işaret etmek, bir şahsın ayıpları hakkında yazı yazmak gıybettir. Gıybeti tasdik etmek de gıybettir. Gıybet yapılan yerde susan kişi gıybete ortak olmuş olur. Diliyle gıybetçiye karşı duramayanın kalbiyle inkâr etmesi gerekir. (İmam Gazzâli, Zübdetü’l-İhya, Trc: Ali Özek, İstanbul 1969, 362, 363). Allah Resulu şöyle buyurur: "Bir kimse yanında hakarete maruz kalan bir mümine gücü yettiği halde yardım etmezse, Allah o kimseyi kıyâmet gününde insanların önünde rezil eder" (Tebarâni).

– "Her kim gıyabında kardeşinin kusurlarını söyletmezse, kıyâmet gününde Allah’ da onun kusurlarını örtmeyi tekeffül eder" (İbn Ebi’d-Dünya).
– "Ey kalbiyle değil, sadece diliyle iman edenler topluluğu! Müslümanların gıybetini yapmayınız, ayıplarını araştırmayınız. Zira kim kardeşinin ayıp ve kusurlarını araştırırsa Allah da onun kusurlarını araştırır. Allah, kimin kusurunu araştırırsa onu evinin içinde bile olsa rezil ve rüsva eder (Ebû Dâvud, İbn Ebî Dünya).
İslam dininde kardeşlik olgusunun, "Müminler ancak kardeştir. İhtilaf ettikleri zaman, iki kardeşinizin arasını düzeltin; ve sakının ki, merhamet olunasınız" (el-Hucurat, 49/10) ilâhi buyruğu ile kurulmuş olması, İslâm toplumunu bu iman kardeşliği üzerinde yükselen güçlü bir toplum yapmaktadır. Böyle bir toplumda gıybet yoktur. Çünkü, Hz. Peygamber (s.a.s)’in buyurduğu gibi, "Mümin müminin aynasıdır. Mümin iki el gibidir, birisi diğerini temizler." Bu ölçüler, toplumu fitne ve bozgunculuktan uzak tutar.

Gıybetin sebepleri:

1. İntikam duygusunu tatmin,
2. Arkadaşlara muvafakat,
3. Gösteriş ve büyüklük; başkalarını küçültme, kendini büyütme,
4. Kıskançlık,
5. Hoşça vakit geçirmek, güldürmek için başkalarının ayıp ve kusurlarının ortaya serilmesi,
6. Küçük düşürmek için alay (Gazzâlî, İhyâu Ulûmiddin, Trc: Ali Arslan, İstanbul 19’72; VI, 522 vd).

Gıybetten korunmak için kişinin öncelikle kendi kusurlarıyla uğraşması gerekir. Şuralarda gıybet câizdir:

1) Haksızlık karşısında: "Hak sahibinin söz hakkı vardır" (Buhârî, Müslim).
2) Fetva istemede: Utbe kızı Hind, Resulullah’a gelerek kocası Ebû Süfyan’ı cimriliğiyle, çok az nafaka bırakmasıyla çekiştirmiş ve kocasının malından haberi olmadan alıp alamayacağını sormuştu. Allah Resulu de "Sana ve çocuğuna yetecek miktarda, iyilikle al" buyurdu.
3) Bir kimseyi kötülükten menetmek:
4) Kişiyi meşhur olan lakabıyla anmak.
5) Kişinin fısk-u fücûrunu alenen yapması, yaptıklarından dolayı gurur duyması, yaptıklarının söylenmesinden dolayı üzüntü duymamasıdır. Yaptıklarıyla övünmesi yüzünden onları anmak gıybet sayılmaz.
Gıybetçinin günâhtan kurtulması için pişmanlık duyması, tövbe etmesi, gıybetini yaptığı kimse ile helâlleşmesi gerekir. Gıybeti yapılan da merhametli davranır, affeder. Düstur: "affa yapış(mak), iyiyi emret(mek), cahillerden uzak ol(maktır) (el-A’râf, 7/ 199).
Kişinin arkasından onu övecek sözleri söylemek veya onu savunmak gıybet değildir. Ayrıca meslek sahiplerinin mesleki yönlerini, kötülemek adına değil de bilgi vermek amacı ile beğenmediğimizi söylemek gıybet sayılmaz.

GIYBETLE İLGİLİ HADİSLER

1.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 40, (4874); Tirmizi, Birr 23, (1935); Müslim, Birr 70 (2589)
Ravi (r.a.): Ebu Hüreyre
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Gıybetin ne olduğunu biliyor musunuz?" "Allah ve Resulü daha iyi bilir!" dediler. Bunun üzerine: "Birinizin, kardeşini hoşlanmayacağı şeyle anmasıdır!" açıklamasını yaptı. Orada bulunan bir adam: "Ya benim söylediğim onda varsa, (Bu da mı gıybettir?) dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Eğer söylediğin onda varsa gıybetini yapmış oldun. Eğer söylediğin onda yoksa bir de bühtanda (iftirada) bulundun demektir."
———————————————————————————————
2.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 40, (4875); Tirmizi, Sıatu’l-Kıyame 52, (2503, 2504)
Ravi (r.a.): Aişe
Hadis: "Ey Allah’ın Resulü, sana Safiyye’deki şu şu hal yeter!" demiştim. (Bundan memnun kalmadı ve): "Öyle bir kelime sarfettin ki, eğer o denize karıştırılsaydı (denizin suyuna galebe çalıp) ifsad edecekti" buyurdu. Hz. Aişe ilaveten der ki: "Ben Resulullah (sav)’a bir insanın (tahkir maksadıyla) taklidini yapmıştım. Bana hemen şunu söyledi: "Ben bir başkasını (kusuru sebebiyle söz ve fiille) taklid etmem. Hatta (buna mukabil) bana, şu şu kadar (pek çok dünyalık) verilse bile."
———————————————————————————————
3.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 40, (4878, 4879)
Ravi (r.a.): Enes
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Mirac gecesinde, bakır tırnakları olan bir kavme uğradım. Bunlarla yüzlerini (ve göğüslerini) tırmalıyorlardı. "Ey Cebrail! Bunlar da kim?" diye sordum: "Bunlar," dedi, "insanların etlerini yiyenler ve ırzlarını (şereflerini) payimal edenlerdir."
———————————————————————————————
4.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 40, (4876)
Ravi (r.a.): Müstevred
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim bir müslüman(ı gıybet ve şerefini payimal etmek) sebebiyle tek lokma dahi yese, Allah ona mutlaka onun mislini cehennemden tattıracaktır. Kime de müslüman bir kimse(ye yaptığı iftira, gıybet gibi bir) sebeple (mükafaat olarak) bir elbise giydirilse, Allahu Teala Hazretleri mutlaka, onun bir mislini cehennemden ona giydirecektir. Kim de (malı, makamı olan büyüklerden) bir adam sebeiyle bir makam elde eder (orada salah ve takva sahibi bilinerek para ve makama konmak için riyakarlıklara girer)se Allahu Teala Hazretleri Kıyamet günü onu mürdiler makamına oturtarak (rezil eder ve mürdilere münasib azabla azablandırır.)"
———————————————————————————————
5.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 40, (4876)
Ravi (r.a.): Said İbnu Zeyd
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Ribanın en kötüsün haksız yere müslümanın ırzını (manevi şahsiyetini) rencide etmektir."
———————————————————————————————
6.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Ebu Davud, Edeb 41, (4883)
Ravi (r.a.): Muaz İbnu Esed el-Cüheni
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim bir mü’mini bir münafığa (gıybetçiye) karşı himaye ederse, Allah da onun için Kıyamet günü, etini cehennem ateşinden koruyacak bir melek gönderir. Kim de müslümana kötülenmesini dileyerek bir iftira atarsa, Allah onu, kıyamet günü, cehennem köprülerinden birinin üstünde, söylediğinin (günahından paklanıp) çıkıncaya kadar hapseder."
———————————————————————————————
7.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Müslim, Zühd 52, (2990)
Ravi (r.a.): Cabir
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Ne fasık ne de mücahir (günahı açıktan işleyen) kimse için söylenen gıybet sayılmaz. Mücahir olan hariç, bütün ümmetim affa mazhar olmuştur." [Rezin ilavesidir. Buhari’de ikinci kısım mevcuttur. Edeb, 60]
———————————————————————————————
8.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Buhari, Edeb 50; Müslim, İman 169, (105); Ebu Davud, Edeb 38, (4771); Tirmizi, Birr 79, (2027)
Ravi (r.a.): Huzeyfe
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kattat (söz taşıyan) cennete girmeyecektir." [Müslim’in rivayetinde "nemmam cennete girmeyecektir" şeklinde gelmiştir.]
———————————————————————————————
9.
Konu: Gıybet Ve Nemime (Söz Taşıma) Hakkında
Kaynak: Tirmizi, Menakıb (3893); Ebu Davud, Edeb 33, (5860)
Ravi (r.a.): İbnu Mes’ud
Hadis: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Bana kimse ashabımın birinden (canımı sıkacak bir ) şey getirmesin. Zira ben, sizin karşınıza, içimde hiç bir şey olmadığı halde çıkmak istiyorum."

Cevap: Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

Amenna
"Bir kısmınız diğerlerinizin gıybetini yapmasın. Sizden biriniz ölmüş kardeşinin etini yemek ister mi? Bundan tiksindiniz değil mi?" (el-Hucurat, 49/12); "Gıybet, kardeşini hoşuna gitmeyecek şekilde anmandır" (Tirmizî, Birr, 23; Dârimî, Rikat, 6; Mâlik, Muvatta, Kelâm,10; Ahmed b. Hanbel, II, 384, 386).

gıybet yapmaktan Allah’a sığınırım
paylaşım için Allah cc. razı olsun

Yanıt: Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

zeynepirfan
Kur’an ve Sünnet, gıybeti yasaklamıştır: "Bir kısmınız diğerlerinizin gıybetini yapmasın. Sizden biriniz ölmüş kardeşinin etini yemek ister mi? Bundan tiksindiniz değil mi?" (el-Hucurat, 49/12); "Gıybet, kardeşini hoşuna gitmeyecek şekilde anmandır" (Tirmizî, Birr, 23; Dârimî, Rikat, 6; Mâlik, Muvatta, Kelâm,10; Ahmed b. Hanbel, II, 384, 386).
paylaşım için saol emeğine sağlık

Soru: Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet Sayılırmı??

ßaran
Amin Rabbim Sizlerden de Razı Olsun 🙂

–ZüMrA–
Allah (c.c.) razı olsun

ferdi16
Allah razı olsun kardeşim emeğine sağlık

Hoca
Birisinin Arkasından Güzel Konuşmakta Gıybet sayılmaz.
Gıybet, birisini sevmediği şeylerle onu anmaktır.

Kayıtsız Üye
İki kişi birilerini kötü lemeden olan olayları konuşursa gıybet etmiş sayılır mı.

arifselim
Olan olayı konuşmak da gıybettir. Şöyle ki o kişi bu konuşmayı duyduğunda rahatsız olacağı her türlü konuşma doğru olsa da gıybettir. Eğer olmayan bir şey konuşulursa zaten iftira olur.

Ümmet06
Arkasindan kotu konusmayacaksin kimsenin

birinin arkasından iyi konuşmak gıybet mi, birinin arkasından iyi konuşmak, birisinin arkasından iyi konuşmak